به گزارش اصفهان زیبا؛ لباسهای پارهپوره، دراز و بیقواره یا استایلهای شلخته و درهمبرهم؛ این نمایی از لباس پوشیدن برخی از شهروندان است که اعتقاد دارند هرچه شلختهتر و عجیبغریبتر لباس بپوشند، خوشتیپتر هستند و به خیال خودشان از مد پیروی میکنند.
این اتفاق را در بسیاری از فستیوالهای هنری و جشنهایی که هنرمندان به آن رفتوآمد دارند نیز دیدهایم. بازیگران و هنرمندان زن و مردی که با استایلهای عجیب بر فرش قرمز و جلوی دوربین حاضر میشوند و خیلیهایشان حاضر به پوشیدن لباس رسمی نیستند و هر بار و با حضور در این مراسمها نحوه لباس پوشیدنشان تا مدتها نَقل و نُقل محافل میشود.
اتفاقا همین چند وقت پیش بود که در جشن حافظ این اتفاق رخ داد و استایل هنرمندانی که در این مراسم شرکت کردند، حاشیهساز شد؛ لباسهایی که برخی از طراحانشان اعتقاد دارند در آنها طرح و رنگیهایی بهکاررفته تا نشاندهنده هنر اصیل ایرانی باشد.
پوشیدن لباسهای عجیبغریب و پیروی از مد، البته فقط به هنرمندان ختم نمیشود بلکه این روزها صفحات مجازی زیادی در فضای اینستاگرام راهاندازی شده و مدعی آموزش هستند و سعی دارند تا به هوادارانشان نحوه صحیح استایل کردن را آموزش دهند و بگویند چه ترکیبهایی با هماکنون مد است و پوشیدن چه لباسهایی به قول خودشان «خز» شده و از مد افتاده.
کافی است سری به این صفحات مجازی بزنید تا با انبوهی از تبلیغات و پستهایی از سوی بلاگرهایی روبهرو شوید که معلوم نیست این علم و تخصص را از کجا آوردهاند و براساس چه قاعده و مبنایی درحال فعالیت هستند. همین هم شده است که خیلیها براساس آنچه در فضای مجازی میبینند، استایل میکنند و ترجیح میدهند تیپهای درهم و بههمریخته را انتخاب کنند.
به گفته سجاد لطفی، دبیر کارگروه مد و لباس به «جامجم آنلاین»، فضای مجازی را نمیتوان در این موضوع بیتأثیر دانست: «رسانه را میتوان یکی از عناصر مهم چرخه مد تعریف کرد و باید این را اعلام کنم که برخلاف دهههای گذشته، حدود ۷۰ درصد بازار مد تحتالشعاع دنیای رسانه است و شبکههای اجتماعی بسیار تأثیرگذار هستند. یکی از کارهایی که اکنون ما میتوانیم با گسترش آن موفق باشیم، حضور مؤثر در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی و تولید انبوه است که این دو گزینه، میتوانند چرخه تولید ما را بالاتر ببرند. به نظر من یک صفحه مجازی با یکمیلیون طرفدار کارکردهمان تولیدکننده با صدهزار تیراژ را در خود دارد. تمام شعبههایی که در سراسر کشور داریم، عمده کارهای خود را بهصورت فروش و تبلیغ مجازی انجام میدهند که بهنظرم باید بیشازپیش فعالیت جدی در این فضا داشته باشیم.»
همه اینها درحالی است که مد و جامعه میتواند بر همدیگر تأثیر داشته باشند: «به نظرم این موضوع یک ارتباط دوطرفه دارد. مدولباس میتواند روی جامعه بالعکس، خود جامعه نیز میتواندروی مدولباس تأثیرگذار باشد. بعضیها حتی به درستی میگویند که شما میتوانید ازنحوه پوشش یکفرد، نوع رفتار و کردار او را تشخیص بدهید. شما اگر به یک کشور خارجی سفر کنید، برای مثال با پیاده شدن از هواپیما و ورود به فضای آن شهر، اولین اطلاعاتی که میتوانید درباره آن شهر و مردمانش به دست آورید، از نوع پوشش آن شهر و کشور است؛ مثل پوشش مسلمانها که در همه جای دنیا مشخص است.»
مد چیست؟
صنعت مد و پوشاک پیچیده و مدام درحال تغییر و عرضه مصارف جدید است. خیلیها مد را اینگونه تعریف میکنند: «مد اغلب بهعنوان یک صنعت جهانی تصور میشود که در پیشبینی آنچه ما میپوشیم و چگونه میخواهیم برای دیگران ظاهر شود، سرمایهگذاری شده است؛ اما مد فقط یک تجارت نیست. این همچنین یک پدیده فرهنگی و اجتماعی است، که ناشی از میل به چیز جدید است. بهاینترتیب، صنعت هرگز نمیتواند مد را بهطور کامل کنترل کند: مد یعنی که آماده تغییر باشید. مدگرایی آن است که فرد، سبک لباس پوشیدن و طرز زندگی و رفتار خود را طبق آخرین الگوها تنظیم کند و بهمحض آنکه الگوی جدیدی در جامعه رواج یافت، از آن یکی پیروی کند.»
دنیای مد مدام در حال تغییر و البته تکرار است و به هواداران خود القا میکند که برای به روز بودن چارهای جز تبعیت از آن نیست؛ اتفاقی که سبب شده حالا در جامعه استایلها و تیپهایی را ببینیم که هیچ قاعده خاصی ندارند و افراد صرفا بهمنظور «متفاوت» یا «خاص» بودن تن به پوشیدن آنها میدهند.
این درحالی است که زهرا صفاری، طراح لباس و صاحب یکی از برندهای معروف به «اصفهانزیبا» میگوید: «خیلیها سعی میکنند از برخی از فشنشوها الگو بگیرند و به تقلید از آنها بپردازند؛ درحالیکه این اتفاق تا یک سنی جواب میدهد و بعدازاینکه بزرگتر شدند، ترجیح میدهند دیگر آنگونه لباس نپوشند.»
این طراح میگوید که هنوز هم لباسهای پوشیده و باحجاب طرفداران خاص خود را دارد: «درست است که اکنون در جامعه شاهد پوششهای نصفهنیمه هستیم، ولی واقعیت این است که لباسهای پوشیده مثل انواع عبا و… نیز هنوز طرفداران خود را دارند.»
به گفته او، دنیای مد دارای مرجعیتی است: «مثلا رنگ سال و پترنهای مربوط به آن معرفی میشود و خیلی از طراحان براساس آن لباس طراحی میکنند؛ البته این به آن معنا نیست که همه لباسها صرفا براساس رنگ سال طراحی شوند؛ چون خیلیها آن را نمیپسندند.»
عاطفه احمدیان، طراح دیگری که حدود یک دهه سابقه کار در حوزه مد دارد، نیز در این باره به «اصفهانزیبا» میگوید: «ایدههای لباسها ابتدا در ذهنم شکل میگیرد و سپس آنها را بر روی پارچه پیاده میکنم.»
او معتقد است که هنوز هم کارهای فاخر در دنیای مد حرف اول را میزند و طرفداران خود را دارد: «بهویژه اهالی مشهد و اصفهان و تبریز کارهای فاخر و لباسهایی را که جواهردوزی شدهاند میپسندد. مثلا کسانی که چادری هستند، دوست دارند در حین داشتن حجاب، از چادرهای زیبا نیز استفاده کنند؛ برای همین چادرهای سنگدوزی و جواهردوزی را به آنها پیشنهاد میدهیم. حتی چنین لباسهایی در کشورهایی مثل دوبی و… نیز با استقبال بسیار خوبی همراه است.»
دنیای مد، مدام در حال تغییر است تا چرخه تمامناشدنی را تکرار کند. هرازگاهی دستورالعملهایی صادر میشود تا بهواسطه آن با برخی از تولیدکنندگان و عرضهکنندگان برخورد شود؛ درحالیکه صنعت مد گوشش به این حرفها بدهکار نیست و کار خودش را میکند.
مجید ابهری، آسیبشناس اجتماعی دراینباره و در گفتوگو با رسانهها معتقد است استفاده از این زیورها و پوششها باعث میشود افراد به انسانهای لاابالی شبیه شوند که این اتفاق دستپخت مدهای آشفته است؛ اما این مدها یا الگوها را چه شخص یا مرجعی در جامعه جا میاندازد و برایش طرفداران پر و پا قرص پیدا میکند؟
ابهری معتقد است کار، کار برنامههای ماهوارهای، شبکههای اجتماعی، فیلم و سریالهای وارداتی و چهرههای تأثیرگذار آنهاست که مدام سبکی متناقض با سبک زندگی ایرانی را تبلیغ میکنند، آن هم برای نوجوانان و جوانانی که در داخل با الگوهای درست تغذیه نمیشوند.
او فرهنگ تولیدشده در این چرخه را «فرهنگ جعلی و نیمهکاره» مینامد که نهادهای فرهنگساز کشور ظاهرا در مقابل آن خلعسلاح شدهاند.
