به گزارش اصفهان زیبا؛ نمایش «روز صفر» بحران کم‌آبی و مهاجرت را به صحنه می‌کشد؛ روایتی تلخ از واقعیتی که هر روز به آن نزدیک‌تر می‌شویم. نمایش روز صفر (بابا آب نداد) بحران کم‌آبی و مهاجرت را به تصویر می‌کشد. این اثر، با نگاهی اجتماعی، تلاش دارد پیامدهای ناگوار بحران آب را بازتاب دهد. «اصفهان زیبا» در گفت‌وگویی با محمدجواد سجادی، نویسنده و کارگردان نمایش، به بررسی این اثر و دغدغه‌های آن پرداخته است.
نمایش روز صفر (بابا آب نداد) بحران کم‌آبی و مهاجرت را به‌عنوان محور اصلی روایت خود قرار داده است. چه عواملی شما را به انتخاب این موضوع سوق دادند؟
در ابتدا باید بگویم که من به‌عنوان عضوی از جامعه، همانند دیگر افراد، بحران‌ها و شرایط موجود را به‌شدت احساس کرده‌ام و از این وضعیت مستثنا نبوده‌ام. در گام بعدی، به‌عنوان یک هنرمند که شاید حساسیت بیشتری نسبت به بحران‌هایی که فراتر از مسائل آشکار جامعه است داشته باشد، دغدغه‌ای درباره این بحران‌ها پیدا کردم. نمایش بحران کم‌آبی که تمام جامعه را درگیر کرده، بخشی از رسالت هنری من است و همچنین می‌خواهم توجه‌ها را به تبعات این بحران معطوف کنم.
بحران کم‌آبی به‌تنهایی و به‌خودی‌خود وحشتناک و تخریب‌کننده است؛ اما پیامدهای آن هم به‌شدت وخیم و اثرگذار است که در این نمایشنامه سعی کرده‌ام به آن‌ها بپردازم. پیامدهای بحران کم‌آبی به‌طور مستقیم به مهاجرت‌های وسیع منجر می‌شود. این مهاجرت‌ها تنها در حیطه مسائل سیاسی یا اقتصادی نمی‌گنجند؛ چراکه درنهایت، بسیاری از مردم مجبور می‌شوند به‌دلیل سخت‌ترشدن شرایط زندگی، مهاجرت کنند.
عنوان نمایش دوگانه‌ای از مفاهیم «روز صفر» (بحران شدید آب) و «بابا آب نداد» (تعبیری از ناامیدی) را در بر دارد. چه چیزی پشت انتخاب این عنوان نهفته است؟
بله؛ این عنوان به‌طور آگاهانه ترکیبی از یک هشدار علمی و روایتی از ناامیدی است. در ماه گذشته، آمارهایی منتشر شد که نشان می‌دهد ما با خشک‌سالی‌های بی‌سابقه‌ای روبه‌رو بوده‌ایم و این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. در پسِ این ناامیدی، که ریشه در واقع‌بینی دارد، یک هشدار جدی نهفته است؛ هشداری برای مردم، مسئولان و تمامی کسانی که در این جامعه زندگی می‌کنند.
شاید هنوز فرصتی برای یافتن راه‌حل و جلوگیری از وقوع فاجعه باقی مانده باشد. به‌عنوان یک هنرمند، رسالت من این بوده که این هشدار را از طریق هنر منتقل کنم؛ برای مثال، در اصفهان ما شاهد نابودی زاینده‌رود هستیم که نه‌تنها زندگی و معیشت مردم، بلکه هویت فرهنگی و تاریخی شهر را نیز تهدید می‌کند. این مسئله علاوه بر یک بحران زیست‌محیطی، یک بحران ملی و اجتماعی است که باید درباره آن عمیق‌تر فکر کرد و راه‌حلی برای آن یافت. «روز صفر» یک اصطلاح علمی است و به نقطه‌ای اشاره دارد که در آن منابع آب زیرزمینی به‌طور کامل تخلیه شده‌اند. ما اکنون به این مرحله بسیار نزدیک شده‌ایم یا شاید هم به آن رسیده باشیم!
بحران آب و مهاجرت در ایران موضوعی بسیار جدی است. فکر می‌کنید تئاتر به‌عنوان یک هنر می‌تواند نقشی در آگاهی‌بخشی و تغییر نگاه جامعه به این معضل ایفا کند؟
بی‌تردید، تئاتر می‌تواند نقش خود را در این زمینه ایفا کند. این هنر، علاوه بر بازتاب واقعیت‌های تلخ، قدرت هشداردادن و ایجاد جریانی تأثیرگذار را دارد.البته به‌شرط آنکه گوش شنوایی برای شنیدن و چشم بینایی برای دیدن وجود داشته باشد. در طول تاریخ، تئاتر همواره نشان داده که می‌تواند بر افکار عمومی تأثیر بگذارد، آگاهی ایجاد کند و حتی بستر گفت‌وگو و تغییرات اجتماعی را فراهم کند.
با توجه به اینکه برخی آثار نمایشی که به مسائل اجتماعی و انتقادی می‌پردازند با محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند، آیا در مسیر تولید و اجرای این نمایش با چالشی خاص روبه‌رو شدید؟
هیچ اثر نمایشی و هنری بدون چالش نیست. با این حال، نمی‌توان گفت که در روند تولید این نمایش با موانع غیرمنتظره یا چالش‌های عجیب‌وغریب مواجه شدیم. طبیعتا برخی نگرانی‌ها و موانع وجود داشت؛ اما با همفکری و درایت توانستیم از پس آن‌ها برآییم.
آیا نمایش شما واکنش‌های خاصی از سوی مخاطبان یا مسئولان در مورد بحران آب دریافت کرده است؟
اکثر تماشاگران از علاقه‌مندان جدی به تئاتر بودند و واکنش‌های فوق‌العاده‌ای از آن‌ها دریافت کردیم؛ اما در مورد مسئولان، همان‌طور که در سال‌های گذشته کمتر شاهد حضور آن‌ها در سالن‌های نمایش بوده‌ایم، این بار هم تعداد اندکی از آن‌ها به دیدن اجرا آمدند. بااین‌حال، همان تعداد محدودی که نمایش را مشاهده کردند، بازخوردهای مثبتی نسبت به کیفیت اجرا ارائه داشتند. امیدوارم این نمایش توانسته باشد نقش خود را ایفا کند و صرفا از منظر کیفی و زیبایی‌شناختی موردتوجه قرار نگیرد؛ بلکه محتوا و پیام پنهانی نهفته در آن نیز درک شود.
