به گزارش اصفهان زیبا؛ چند روز پیش بود که فیلمی از دیوار نویسی فردی بر جدار سی و سه پل اصفهان منتشر شد و بعد از آن واکنش مردم و متولیان را به دنبال داشت.
در نهایت هم روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان اعلام کرد: باتوجه‌به وجود دو دوربین نقطه‌زن در سی‌وسه‌پل، شخص خاطی شناسایی می‌شود و مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.
بااین‌حال چنین رفتارهایی که نوعی مندلیسم محسوب می‌شود، منحصر به اصفهان و آثار تاریخی‌اش نمی‌شود و مشکلی بوده که از سال‌های گذشته تا کنون ادامه داشته است.
در ادبیات جامعه‌شناسی به رفتارهای خرابکارانه و تخریبی «وندالیسم» می‌گویند که به‌صورت ارادی و باانگیزه خاصی انجام می‌شود؛ مثلا شخصی که به طور عامدانه و به دلایل مختلف دست به تخریب اموال عمومی می‌زند.
رفتارهایی که در نهایت، هم باعث آسیب به آثار عمومی و از جمله آثار تاریخی می‌شود و هم به‌نوعی نشان‌دهنده ضعف هویت فرهنگی مردم جامعه است.
اینکه به چه دلیل چنین رفتارهای انحرافی در سطح جامعه رواج داشته و همچنان ادامه دارد، از موضوع‌هایی است که جامعه‌شناسان و روان‌شناسان پیرامون آن مطالعات جدی داشته‌اند.
به‌طورمثال، گفته می‌شود افرادی که در جامعه سرخوردگی پیدا می‌کنند، خشم عمومی و انتقام مدنظرشان از جامعه را با آسیب‌رساندن به اموال شهری برطرف می‌کنند.
یا برخی دیگر از جامعه‌شناسان معتقدند فقدان هویت تاریخی و اجتماعی در فرد باعث می‌شود ارتباطی باارزش‌های اجتماعی نداشته باشد و متوجه پیامدهای عملش هم نباشد.
متناسب با این تعاریف وندالیسم منحصر به آسیب‌های شهری نمی‌شود و محیط‌های طبیعی را هم در بر می‌گیرد؛ همچون سفرهای نوروزی و مسافرانی که با جمع‌آوری خاک‌های رنگی ساحل هرمز آسیبی چندصدساله به این ساحل وارد کردند.
این مسافران بی‌توجه به عواقب اجتماعی و محیط زیستی عملشان صرفا با درنظرگرفتن خواست شخصی‌شان دست به عملی زدند که برای مرمت ابتدایی آن دست‌کم 800 سال زمان لازم است.
ماجراهایی همچون یادگاری‌نویسی بر آثار تاریخی اصفهان و شیراز و تخریب محیط‌های طبیعی استان‌های شمالی و جنوبی از سال‌های گذشته وجود داشته و اکنون هم به دلیل فرصت انتشاری که در فضای مجازی فراهم است، بیشتر شده.
البته موقعیت فضای مجازی در کنار اینکه به دلیل ماهیت نمایشی ،زمینه رفتارهای ناهنجار برای جذب مخاطب را فراهم می‌کند، فرصتی برای آگاه‌سازی مخاطب هم مهیا می‌کند؛ همان‌طور که در پی انتشار اخبار ناراحت‌کننده ساحل هرمز و واکنش کاربران، کارزاری برای بازگرداندن این خاک‌های ارزشمند به راه افتاد.
با درنظرگرفتن چنین تجربه نزدیکی از حرکت جمعی مردم، فارغ از نتیجه آن، می‌توان گفت که اگر در مدارس و خانواده‌ها آموزش‌های مناسب داده شود و به‌خصوص کودکان و نوجوانان که ظرفیت بروز رفتارهای وندالیسمی در آن‌ها بیشتر است، آگاه شوند، چنین رفتارهای ناهنجاری به‌مراتب کاهش پیدا می‌کند.
همچنین برخی کشورها دامنه این آگاه‌سازی را گسترده‌تر کرده‌اند و از خود شهروندان برای مراقبت از اموال عمومی استفاده می‌کنند.از سوی دیگر، به نظر منطقی است که در کنار اقدام‌های ایجابی، قوانین و بازدارنده‌های سلبی هم فعال باشند.
مثلا در خصوص مسئله پیش‌آمده برای سی‌وسه‌پل اگر نظارت‌های مؤثرتری وجود داشت، چنین اقدام‌هایی کمتر صورت می‌گرفت.
البته به گفته روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان، در تعطیلات نوروزی، یگان حفاظت میراث‌فرهنگی استان اصفهان در کنار اعضای کمیته امنیت ستاد سفر روی پل‌های تاریخی اصفهان گشت‌زنی داشته‌اند.
بااین‌حال با استناد به فیلم انتشاریافته، به نظر می‌رسد برای سال‌های آینده و به‌خصوص ایام عید نوروز و سایر تعطیلات رصدهای بیشتری لازم است.
همچنین قوانین باید به‌اندازه کافی بازدارندگی داشته باشند تا دیگر دیوارهای تاریخی و پدیده‌های طبیعی هزارساله قربانیِ خودنمایی وندال‌ها نشود.
