تشریح برنامه‌های مساجد باتوجه‌به هم‌زمانی ایام ماه مبارک رمضان و عید نوروز

به گزارش اصفهان زیبا؛ در ایامی که گذشت، یکی از تلاقی‌های نادر مناسبتی رخ داد. روزهای بابرکت ماه مبارک رمضان با عید باستانی نوروز توأمان شد و حس‌وحال جدیدی را برای مردم رقم زد. مساجد

همچنین به‌طور ویژه‌تر شب‌های پرفضیلت قدر و شهادت حضرت‌علی(ع) هم با چند روز ابتدایی سال هم‌زمان و باعث شد فضای اجتماعی متفاوتی شکل بگیرد که می‌شد از دل آن فرصت‌ها را شکار کرد.

ازجمله فرصتی برای مساجد که مسجدی‌هایشان به مناسبت ماه مبارک رمضان اشتیاق فراوان و به مناسب عید نوروز، فراغت بیشتری برای حضور در مسجد و استفاده از برنامه‌های آن داشتند.

روزهای پایانی شعبان برای مساجد معادل اسفندماه تقویم شمسی است.

می‌گویند رمضان، ماه مهمانی خداست و مسجد برای میزبانی از مهمانان خدا، آماده می‌شود؛ پس طبق رسم، مسجدتکانی‌ها شروع، آب‌وجاروها انجام و گردوغبارها زدوده می‌شود تا جلا و صفایی مضاعف پیدا کنند.

شاید بتوان این‌طور گفت که رمضان آن زمانی است که مساجد همه توانشان را به کار می‌گیرند تا حظ مادی و معنوی بیشتری برای مهمانان پروردگار مهیا کنند؛ از برگزاری مناجات شبانگاهی و تلاوت‌های قرآن روزانه تا افطاری‌های باصفای بعد از مغرب.

اما این توصیف‌ها در یکی‌دوسال گذشته، نسبت به سال‌های قبلش، فضای متفاوتی را تجربه کرده است.

تلاقی ماه مبارک رمضان با عید نوروز فرصتی بود که هم نصیب مردم شد و هم نصیب مساجد. از یک‌سو، مردم با فراغت بیشتری می‌توانستند از فضایل ماه مبارک رمضان بهره ببرند.

از سوی دیگر، مساجد با روزه‌دارانی مواجه بودند که فرصت بیشتری برای استفاده از برنامه‌های مساجد داشتند.

همچنین سفرهای نوروزی و حضور گردشگران از شهرهای مختلف این فرصت را برای مساجد فراهم کرده بود که بتوانند دامنه ارتباطشان را از مخاطبان محلی فراتر ببرند و اشاعه ارزش‌هایشان را گسترده کنند.

با درنظرگرفتن این مقدمه‌ها و فرصت‌های آشکار و پنهان دیگری که در این تلاقی ملی و مذهبی وجود داشت، گفت‌وگویی با عوامل اجرایی برخی مساجد سطح شهر داشتیم تا ببینیم آیا برنامه‌های مساجد در ایام متأثر این هم‌زمانی مناسبتی بوده است یا نه؟

به‌طورکلی‌تر آیا مساجد از این فرصت بهره مضاعف برده‌اند؟

عبداللهی، مسئول فرهنگی مسجد ملک

عبداللهی، مسئول فرهنگی مسجد ملک، واقع در خیابان ملک در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» از فعالیت‌های مسجدشان در این مدت گفت: جزءخوانی قرآن در ماه مبارک رمضان برنامه ثابت مسجد بود.

حلقه‌های معرفتی صالحین هم برای دختران و پسران مسجد به‌همراه افطاری داشتیم. ازطرفی به‌خاطر اینکه مسجد ما در یک محله توریستی قرار دارد و گردشگر زیاد می‌آید، سه روز پاتوق گفت‌وگو برگزار کردیم.

به این شکل که حدود شش‌هفت نفر از کارشناسان دینی در خیابان مسجد حضور داشتند و امکان گفت‌وگو با مردم فراهم شده بود؛ به‌همراه هدیه‌ای که تقدیمشان می‌کردیم.

به بچه‌ها دفترچه یادداشت و به بزرگ‌ترها یک بسته هدیه شامل قرآن و تربت امام‌حسین(ع).

سلمانی، مسئول فرهنگی مسجد امیرالمؤمنین(ع)

سلمانی، مسئول فرهنگی مسجد امیرالمؤمنین(ع) واقع در محله کلمه‌خواران، روبه‌روی بیمارستان شهید چمران نیز در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» اقدام‌های مسجد را بیان کرد: روزانه علاوه بر سه وعده نماز که در مسجد اقامه می‌شد، جزءخوانی قرآن هم داشتیم.

دعای ابوحمزه نیز در مسجد خوانده می‌شد؛ علاوه‌براین، شب عید فطر، صبح عید فطر و روز عید نوروز هم در مسجد برنامه‌ای برگزار کردیم.

نجفی، مسئول فرهنگی مسجد برکت

نجفی، مسئول فرهنگی مسجد برکت واقع در خیابان حکیم‌نظامی، درباره برنامه‌های مسجدشان به «اصفهان‌زیبا» گفت: همچون ماه‌های قبل تداوم اقامه نمازجماعت را داشتیم.

پیش از اذان مغرب جزءخوانی قرآن برپا بود؛ چندین شب هم دعای ابوحمزه در مسجد خوانده شد؛ مراسم احیای شب‌های قدر و نماز عید فطر نیز در مسجد برگزار شد.

علاوه بر این، با همکاری بسیج و گروهی دیگر، بسته‌های ارزاق برای نیازمندان تهیه کردیم.

قاسمی، مسئول فرهنگی مسجد امام‌حسن(ع)

قاسمی، مسئول فرهنگی مسجد امام‌حسن(ع) واقع در خیابان کاوه، روبه‌روی ترمینال کاوه نیز در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» اقدام‌های فرهنگی مسجد را بیان کرد:

هرروزه بعد از نماز ظهر، سخنرانی تبیینی امام‌جماعت مسجد برای عموم مردم برپا بود؛ به‌همراه محفل قرآنی که هر روز برگزار می‌شد؛ البته سخنرانی و محفل قرآن مجزایی هم برای نوجوانان و جوانان برگزار می‌شد که همراه با هدیه و بن‌های مراکز تفریحی شهر بود.

خداراشکر از ابتدای ماه رمضان نوجوانان در نمازجماعت حضور یافته و کارت‌های تشویقی نمازی دریافت کردند؛ طوری‌که حتی در نمازهای صبح هم شرکت می‌کردند.

برنامه جزءخوانی همراه با تفسیر به‌طور مجزا برای خواهران نیز برگزار می‌شد؛ بعد از نماز مغرب هم به همت بانی‌های مسجد، افطاری برای نمازگزاران فراهم بود.

یکی دیگر از برنامه‌های مسجد، سه اردوی زیارتی تفریحی برای عموم مردم محله بود: گلستان‌شهدا، تخت‌فولاد و حرم حضرت‌زینب(س).

هم‌زمان با میلاد امام‌حسن‌مجتبی(ع) هم برنامه جشن و توزیع نذری داشتیم.

شب‌های قدر در مسجد مراسم احیا برگزار شد؛ صبح عید فطر نیز نماز عید برپا بود.

روز قدس اتوبوسی آماده شد که مردم محله بتوانند راحت‌تر در راه‌پیمایی شرکت کنند.

یک بعد دیگر برنامه‌ها هم مربوط به عید نوروز بود؛ هم‌زمان با سال‌تحویل مردم در مسجد حاضر شدند تا از هدیه مقام معظم رهبری به مسجد رونمایی کنیم.

همچنین به ‌خاطر اینکه موقعیت مسجد در نزدیکی ترمینال مسافربری شهر است و در این ایام مسافران زیادی به شهر آمدند، از ساعت 8 صبح تا 8 شب در‌های مسجد باز بود؛ درواقع امکان استراحتی برای مسافران فراهم بود؛ به‌همراه برخی وسایل رفاهی موردنیازشان.

صفری، مسئول فرهنگی مسجد اباعبدالله(ع)

صفری، مسئول فرهنگی مسجد اباعبدالله(ع) واقع در خیابان پروین، خیابان حکیم‌شفایی، در خصوص برنامه‌های مسجد در ایام ماه مبارک رمضان و عید نوروز به «اصفهان‌زیبا» گفت:

نمازهای یومیه در مسجد اقامه می‌شد و بعد از نماز ظهر سخنرانی امام‌جماعت را داشتیم؛ شب‌های قدر هم مراسم احیا برپا بود.

روز عید فطر نماز عید اقامه شد و به مناسبت عید نوروز نیز سخنرانی امام‌جماعت حول این موضوع بود.

آل‌علی، مسئول فرهنگی مسجد ابوالفضل(ع)

آل‌علی، مسئول فرهنگی مسجد ابوالفضل(ع) واقع در خیابان امام خمینی، از چگونگی برنامه‌هایشان در ایام نوروز و رمضان، این‌طور به «اصفهان‌زیبا» گفت:

بعد از نماز ظهر، جلسه قرائت قرآن برپا می‌شد؛ همچنین بعد از نماز مغرب و عشا و برای سحری از حاضران در مسجد پذیرایی می‌کردیم.

زارعان، مسئول فرهنگی مسجد علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)

زارعان، مسئول فرهنگی مسجد علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) واقع در شهرک کاوه، خیابان گلستان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» برنامه‌های مسجدشان را بیان کرد:

همچون سایر مساجد، در مسجد ما هم بعد از نماز صبح، یک صفحه قرآن تلاوت می‌شد.

بعد از نماز ظهر سخنرانی کوتاهی به‌همراه قرائت یک جزء قرآن داشتیم؛ بعد از اقامه نماز مغرب نیز افطاری مختصری برای نمازگزاران فراهم می‌کردیم.

مراسم‌ و برنامه‌های مسجد هم یکی، احیای شب قدر بود و دیگری، برنامه متفاوتی که معمولا کمتر مسجدی آن را اجرا می‌کند.

ما هرساله صبح روز عید فطر بعد از قرائت دعای ندبه در سطح شهرک کاوه راه‌پیمایی عید را داریم؛ سپس برای اقامه نماز عید به مسجد می‌رویم.

یکی دیگر از برنامه‌های مسجد تهیه نزدیک به 110 بسته معیشتی و 350 پرس غذای گرم برای نیازمندان بود.

دهقانی، مسئول فرهنگی مسجد اعظم

دهقانی، مسئول فرهنگی مسجد اعظم واقع در محله ناژوان اصفهان، در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» درباره برنامه‌های مسجدشان بیان کرد:

خداراشکر بعد از حضور امام‌جماعت جدید در مسجد، رشد خوبی در مخاطبانمان داشتیم و امسال میزبان جمعیت بسیار بیشتری بودیم.

ازجمله برنامه‌هایمان برای آن‌ها کلاس‌هایی بود که خود امام‌جماعت برای نوجوانان و کودکان داشت. با آن‌ها صحبت می‌کرد؛ شب عید فطر هم تا صبح با بچه‌ها در مسجد بود.

برای مخاطب بزرگ‌سال نیز جزءخوانی قرآن را داشتیم؛ به‌همراه قرائت دعای جوشن‌کبیر. علاوه بر این، در این ایام روزانه به ‌اندازه بیست‎‌وچهار ساعت نماز قضا در مسجد خوانده می‌شد؛.

به این صورت که افراد درخواست می‌کردند و بانی می‌شدند که برای امواتشان نماز قضا خوانده شود و به همت سایر نمازگزاران، نمازهای قضا ادا می‌شد؛ در شب میلاد امام‌حسن‌مجتبی(ع) هم برنامه جشن و افطاری برپا بود.
دهقانی با اشاره به موقعیت جغرافیایی مسجد و نزدیکی آن با پارک ناژوان در این ایام که مسافران زیادی به آنجا می‌رفتند، گفت: به همین خاطر با همراهی بچه‌ها برنامه‌ای شبیه برپایی موکب داشتیم؛ به این صورت که نزدیک به هزارو200 بروشور تهیه کردیم و به ماشین‌هایی که تردد می‌کردند، می‌دادیم.

محتوای آن آشنایی با محله ازجمله 35 شهید آن، امکاناتش و… بود.

قاضی، مسئول فرهنگی مسجد جلیل

قاضی، مسئول فرهنگی مسجد جلیل واقع در خیابان لاله، خیابان شاهد هم این‌طور با «اصفهان‌زیبا» گفت‌وگو کرد:

در ماه رمضان برنامه جزءخوانی قرآن پیش از اذان مغرب داشتیم؛ بعد از مغرب هم از نمازگزاران پذیرایی می‌کردیم؛ صبحانه صبح عید فطر نیز یکی از برنامه‌ها بود.

مراسم احیای شب‌های قدر و شب عید فطر را در مسجد برگزار کردیم؛ هر روز بعد از نماز ظهر هم علاوه بر سخنرانی، 24 ساعت نماز قضا خوانده می‌شد.

در عید نوروز برنامه هرساله ما این بود که هم هفت‌سین باستانی داشته باشیم و هم هفت‌سین قرآنی؛ ولی امسال به دلیل شهادت حضرت‌علی(ع) که با عید نوروز هم‌زمان شده بود، فقط هفت‌سین قرآنی داشتیم.

چاوشی، مسئول فرهنگی مسجدالشهدا

چاوشی، مسئول فرهنگی مسجدالشهدا واقع در خیابان آتشگاه، به «اصفهان‌زیبا» گفت:

مسجد هر روز برنامه ترتیل‌خوانی قرآن و دعای ابوحمزه را داشت. برخی شب‌ها دعای افتتاح خوانده می‌شد؛ بعد از نماز مغرب هم پذیرای روزه‌داران بودیم؛ صبح عید نیز نماز عید اقامه شد.

صدری، مسئول فرهنگی مسجدالهادی(ع)

صدری، مسئول فرهنگی مسجدالهادی(ع) واقع در خیابان سید علیخان، در پاسخ به چگونگی برنامه‌هایشان در این ایام به «اصفهان‌زیبا» گفت:

برنامه ثابت مسجد از سال پیش تاکنون برگزاری پاتوق‌های مشاوره بود که انرژی زیادی از نیروها گرفت.

به همین خاطر امسال نیاز به استراحت داشتیم و برنامه خاصی برای عید نوروز نداشتیم؛ اما نمازهای ظهر و شب در مسجد برپا بود و ادعیه معمول خوانده می‌شد.

آنچه بیان شد، صرفا تشریح فعالیت‌های معدودی از مساجد سطح شهر در ایام ماه مبارک رمضان و عید نوروز بود.

بر اساس توضیح‌هایی که مسئولان فرهنگی مساجد بیان کردند، به نظر می‌رسد عمده توجه مساجد همچون سال‌های قبل، صرفا معطوف به ماه مبارک رمضان بوده و تلاقی آن با عید نوروز کمتر موردتوجه قرار گرفته است.

البته بر اساس گفته‌های متولیان، برنامه‌های بیان‌شده مختص ماه رمضان هم بیشتر شکلی یکسان داشته و شاید بتوان گفت در سطحی حداقلی و غیرخلاقانه بوده است.

خصوصا که یکی از پرسش‌های خبرنگار «اصفهان‌زیبا» از متولیان فرهنگی مساجد این بود که در برنامه‌های ذکرشده چه نسبتی بین شرکت‌کنندگان جوان و میان‌سال بود و پاسخ آن‌ها نسبت کمتر حضور جوانان یا حدودا نسبتی برابر بود.

درحالی‌که انتظار می‌رفت با توجه به فراغت پیش‌آمده در ایام نوروز، حضور نوجوانان بیش از قبل شود؛ البته در این گزارش قصد تبیین صحبت‌های مسئولان فرهنگی مساجد و ارزیابی وضعیت مساجد را نداشتیم و تنها به ارائه گزارشی تشریحی اکتفا کردیم.