به گزارش اصفهان زیبا؛ جشنواره مردمی فیلم عمار، با الهام از بیانات مقام معظم رهبری درباره ضرورت حضور «عمارگونه» در جامعه و با تأکید ویژه ایشان پس از وقایع سال ۱۳۸۸ متولد شد.
این جشنواره که از دل مجموعه‌های انقلابی و با همت چهره‌هایی چون مرحوم نادر طالب‌زاده شکل گرفت، امروز به یکی از مؤثرترین رویدادهای سینمایی در عرصه فرهنگ انقلابی تبدیل شده است.
هدف اصلی این جشنواره، ترویج ارزش‌های دفاع مقدس، تقویت گفتمان انقلابی و ایجاد فضایی برای عرضه آثاری است که روایتگر حقایق تاریخی و تمدنی ایران اسلامی باشند.
جشنواره عمار در طول سال‌های فعالیت خود، به محفلی برای فیلمسازان مردمی و انقلابی تبدیل شده که خارج از چارچوب‌های مرسوم سینمای تجاری، به تولید آثاری با مضامین دفاع مقدس، استکبارستیزی و تبیین آرمان‌های انقلاب اسلامی می‌پردازند.
اما وجه تمایز این جشنواره، حضور فعال مردم در تمام مراحل آن است؛ از تولید آثار تا اکران‌های سراسری. در این مسیر، تیم‌های مردمی «عمار» در تمام استان‌های کشور با حضور در مساجد، حسینیه‌ها و محلات مختلف، فیلم‌های منتخب را به نمایش می‌گذارند و پس از آن، فضایی برای گفت‌وگو و پرسش‌وپاسخ درباره مضامین آثار فراهم می‌کنند.
جشنواره عمار امروز نه فقط یک رویداد سینمایی، که جنبشی فرهنگی است که ریشه در آرمان‌های امام خمینی(ره) و تأکیدات مقام معظم رهبری دارد؛ حرکتی که از دل مردم برخاسته و با حضور مردم به حیات خود ادامه می‌دهد.
سبک کار جشنواره عمار
شیوه کار این جشنواره تا حدی شبیه به فستیوال‌های معتبر جهانی است؛ با این تفاوت که عمار خود را موظف به اکران آثار برگزیده در سراسر کشور می‌داند. به‌طوری که در اولین دوره جشنواره (سالگرد نهم دی ۱۳۸۹)، به ادعای مسئولان، همزمان در تهران و ۳۰ نقطه دیگر کشور مستندهای ارسالی، اکران شدند.
اما وظیفه عمار به ایام جشنواره منتهی نمی‌شود؛ بلکه یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین اقدام عمار اکران‌های مردمی است که در طول سال و با هدف روشنگری به صورت سیار یا آنلاین برای مخاطبان سراسر کشور انجام می‌گیرد.
گروه مردمی عمار در هر استان یک نماینده دارد که مسئول هماهنگی و اکران آنلاین مستندها و فیلم است تا بتواند اهداف عمار را در خصوص روشنگری تحقق بخشد.
با توجه به اهمیت وقایع اخیر در خصوص جنگ دوازده روزه رژیم صهیونیستی و ایران اسلامی، انتظار می‌رود که عمار با حضور فعال در میان مردم در راستای اهدافش قدم برداشته باشد.
به همین خاطر و برای بررسی عملکرد اخیر عمار در استان اصفهان با محمدجواد حاجیان، مسئول ستاد اکران‌های مردمی فیلم‌های جشنواره عمار استان اصفهان به گفت‌وگو پرداختیم.
اکران ویژه در ایام جنگ دوازده‌روزه
در روزهای جنگ دوازده‌روزه و پس از آن، مجموعه «عمار» با برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای نمایش آثار هنری با موضوع مقاومت وارد میدان شد. به گفته حاجیان، «در این ایام، یک بسته اکران شامل ده مستند، ده نماهنگ و پنج فیلم سینمایی در نظر گرفته شد که عمده این آثار در راستای شناخت اسرائیل تولید شده‌اند.»
او درباره جزئیات این بسته اضافه می‌کند: «مستندهای گاو خشمگین، مادر اسرائیل، هانیبال، یزید زمان، ارباب جنگ و فیلم سینمایی خدای جنگ در این بسته قرار گرفته‌اند.»
اکران در مساجد، حسینیه‌ها و فضاهای مردمی
وی در خصوص نحوه اجرای اکران‌های مردمی هم حاجیان توضیح می‌دهد: «اکران‌های مردمی در مکان‌هایی مانند مساجد، حسینیه‌ها و سایر فضاهای مناسب انجام می‌شود. علاقه‌مندان از طریق سایت اکران مردمی یا ارتباط با عوامل اکران، درخواست خود را ثبت می‌کنند. اگر تجهیزات لازم را داشته باشند، لینک فیلم‌ها برایشان ارسال می‌شود و در غیر این صورت، تجهیزات مورد نیاز برایشان فراهم می‌گردد.»
ساختار مردمی و ریشه‌های انقلابی
او همچنین درباره ساختار مجموعه «عمار» گفت: «این مجموعه یک جشنواره مردمی است که پس از اتفاقات سال ۱۳۸۸ و از دل جریان‌های انقلابی و علاقه‌مندان به سینمای انقلاب اسلامی شکل گرفت. افراد با سن و تحصیلات مختلف در آن مشارکت دارند و هر کس بر اساس توان خود فعالیت می‌کند. از دل این افراد، ستادهای اکران مردمی در شهرها و شهرستان‌ها شکل می‌گیرد و یک مسئول از میان آن‌ها انتخاب می‌شود.»
حاجیان در مورد شرایط جشنواره و شکل‌گیری جشنواره در تهران و همکاری با سایر نهادها می‌گوید: «در تهران، هسته اولیه جشنواره به همت مرحوم طالب‌زاده شکل گرفت و بر اساس دغدغه شخصی آن‌ها بود. در ابتدا، هیچ‌یک از اعضا مسئولیت رسمی نداشتند، اما پس از شناخته شدن جشنواره، نهادهایی مانند حوزه هنری و سازمان فرهنگی هنری اوج برای همکاری اعلام آمادگی کردند.»
اکران در شهرهای بدون سینما
او درباره نحوه این همکاری‌ها بیان می‌کند: «مثلاً فیلم خدای جنگ تولید سازمان اوج است. این سازمان با آگاهی از ظرفیت توزیع عمار، برای اکران در شهرهای فاقد سینما با این مجموعه همکاری می‌کند. از ۱۲۰۰ شهر کشور، تنها ۲۰۰ شهر سینما دارند، بنابراین عمار با هدف عدالت رسانه‌ای، اکران را در شهرهای محروم نیز انجام می‌دهد.»
اصرار بر اکران حضوری، حتی در عصر پلتفرم‌ها
با توجه به افزایش دسترسی به پلتفرم‌های آنلاین، از او درباره چرایی ادامه اکران‌های مردمی پرسیدیم.
حاجیان در پاسخ به این پرسش به بیانات مقام معظم رهبری اشاره می‌کند و می‌گوید: «رهبر معظم انقلاب توزیع آثار را ارزشمندتر از تولید آن‌ها دانسته‌اند. همچنین، نیروهای فعال در اکران‌های مردمی بسیار متعهد هستند؛ ما نیرویی داریم که پس از تصادف و بستری شدن در بیمارستان، خود را به اکران رساند یا حتی خانمی جزو نیروهای ما است که شرط ازدواجش اجازه اکران هفتگی در روستاها بود.»
جوایزی مردمی با رنگ‌وبوی مقاومت
او درباره جوایز جشنواره هم چنین توضیح می‌دهد: «در بخش جوایز، وجه مردمی جشنواره رعایت شده است. مثلاً جایزه معنوی شامل دستکش‌های ننه عصمتی (بانوی دوران دفاع مقدس که برای رزمندگان دستکش می‌بافت) یا مزائیک‌های یک مسجد در خمینی‌شهر با شعار «مرگ بر آمریکا» بوده است. همچنین، در یک روستا، مردم با آوردن ۷۲ پتو برای پوشاندن پنجره‌های حسینیه، امکان اکران را فراهم کردند و به همین دلیل، افتتاحیه جشنواره عمار استان اصفهان در آنجا برگزار شد.»
ضرورت تغییر در سبک کار
آنچه از گفته مسئول جشنواره عمار در اصفهان استنباط می‌شود این است که این جشنواره هنوز به سیاق سال‌های شکل‌گیری آن در حال توزیع محتواست و تغییر چندانی در این سبک توزیع به‌وجود نیامده است. این در حالی است که از سال اول این جشنواره تا امسال که قرار است شانزدهمین دوره جشنواره برگزار شود تغییرات زیادی در جامعه ایرانی شکل گرفته است.
پانزده سال پیش مردم فیلم‌های چند ثانیه‌ای خود را با چسباندن گوشی‌ها به هم و از طریق بلوتوث موبایل‌های دکمه‌دار خود جابه‌جا می‌کردند و امروز ساعت‌ها فیلم با کیفیت بالا از طریق شبکه‌های اجتماعی جابه‌جا می‌شود.
پانزده سال قبل هیچ‌یک از شرکت‌ها و استودیوهای فیلم‌سازی در دنيا اپلیکیشن‌های مخصوص خودشان را که در آن میلیون‌ها کاربر فعال حضور داشته باشد، نداشتند. اما امروز چندین پلتفرم فعال در کشور با چند میلیون کاربر فعال وجود دارد.
جشنواره عمار نیز باید با این تغییرات همگام شود و شبکه توزیع خود را متنوع و به‌روز کند تا بتواند در دوره‌ای که بسیاری از محصولات فرهنگی از قبیل فیلم و سریال و انیمیشن از طریق شبکه‌های نمایش خانگی یا لینک‌های دانلود در بسترهای فضای مجازی در اختیار مردم قرار می‌گیرد، برای مردم به راحتی دسترس‌پذیر باشد.
مستند یا سریال؟ نیاز واقعی مردم چیست؟
امروز در فراخوان‌های جشنواره عمار نه‌تنها مستند و فیلم کوتاه، بلکه پویانمایی، فیلم بلند، سریال و حتی فیلمنامه هم پذیرفته می‌شود. همچنین، این مجموعه پس از سال‌ها فعالیت مردمی، با نهادهای حاکمیتی مانند حوزه هنری و سازمان اوج همکاری می‌کند. اما عمده تولیدات و آثار رسیده به جشنواره عمار در قالب مستند است و این روند هم‌چنان ادامه دارد.
با در نظر داشتن این مورد، سوالی که دست‌اندرکاران عمار باید به آن پاسخ دهند این است که نیاز کشور و جامعه به مستند چه قدر است؟ چند درصد مردم در اوقات فراغت خود به تماشای آثار تصویری تمایل دارند و چه مقدار رغبت به تماشای مستند دارند؟
جواب سؤالات بالا با مراجعه به پلتفرم‌های داخلی قابل احصا است. عموم مردم به دیدن سریال علاقه‌مند هستند؛ همانطور که یکی از پربیننده‌ترین شبکه‌های تلویزیون شبکه آی‌فیلم است. به همین دلیل دوست دارند فیلم‌های داستانی و به شکل خاص، سریال‌های ایرانی را دنبال کنند.
در ارتباط با وضعیت جشنواره عمار در اصفهان هم می‌توان گفت باتوجه به گستردگی شبکه اکران و تنوع محتوای ارائه‌شده، جشنواره عمار در استان اصفهان اقدامات قابل‌توجهی انجام داده است. اما آیا اکران مستندهای تئوریک درباره اسرائیل در مساجد و حسینیه‌ها، همان اثری را دارد که یک سریال جذاب درباره همین موضوع می‌تواند بگذارد؟
به نظر می‌رسد جشنواره عمار هنوز نتوانسته است به‌طور کامل با نیازهای روز جامعه و تغییرات رسانه‌ای همگام شود.
اگرچه حضور در مناطق محروم ستودنی است، اما برای تأثیرگذاری بیشتر، باید به سمت تولید و اکران آثار داستانی و سریال‌های پرمخاطب حرکت کند.با تمام آنچه گفته شد، اکنون پرسش اصلی این‌جاست: آیا واقعاً اکران‌های مردمی مجموعه عمار می‌توانند در فضای رسانه‌ای و فرهنگی کشور تأثیرگذاری جدی و ماندگار داشته باشند؟
در شرایطی که پلتفرم‌های دیجیتال، رسانه‌های جمعی و سرگرمی‌های متنوع در رقابت شدید برای جلب توجه مخاطب هستند، اکران‌هایی که در مساجد، روستاها و حسینیه‌ها برگزار می‌شود، تا چه اندازه می‌تواند پیام‌های فرهنگی، ارزشی و انقلابی را به دل مخاطب بنشاند؟
از همه مهم‌تر، چه درصدی از جمعیت ایران واقعاً تحت تأثیر این اکران‌ها قرار می‌گیرند یا حتی از آن‌ها مطلع هستند؟ آیا این تلاش‌های مردمی توانسته‌اند مخاطبی جدید خلق کنند یا تنها در دایره مخاطبان آشنا باقی مانده‌اند؟
