به گزارش اصفهان زیبا؛ دانش‌آموزان، صاحب تلفن همراه می‌شوند و دیگر گوششان به درس و کتاب درسی بدهکار نیست؛ این یک فرایند رایج در بسیاری از مدارس ایران است؛ برای معلم‌هایی که عادت داشتند یا دارند حجم وسیعی از اطلاعات را در موضوع درس خود به دانش‌آموز منتقل کنند، اینترنت می‌شود بلای جان!
چنین معلمی خدا خدا می‌کند والدین دانش‌آموزان از آن‌هایی باشند که دسترسی نوجوان خود را به گوشی شخصی محدود می‌کنند؛ اما این از آن مواردی است که حتی یک سیب گندیده هم ممکن است یک سبد سیب را خراب کند.
به فکرش می‌رسد محتوای کتاب را در یک جزوه شکیل‌تر به شاگردانش ارائه کند؛ باشد که خود را برای خواندن آن محتاج توضیحات استاد بدانند. این البته فقط جایگزینی نام کتاب با جزوه در صورت سؤال است. کدام سؤال؟ بهتر است بگوییم سؤال‌ها:
آیا می‌توان از تلفن همراه دانش‌آموزان در مسیر اهداف آموزشی و پرورشی بهره گرفت؟
در کلاسی که دانش‌آموزانش صاحب تلفن همراه هستند چگونه می‌توان بدون تلفن همراه هم تدریس جذابی داشت؟
پاسخ پرسش اول را در یادداشت قبلی با عنوان «بفرمایید کتاب درسی! ممنونم نِت دارم» تقدیمتان کردیم. حداقل چهار ابتکار برای استفاده مفید از گوشی همراه وجود دارد که مدارس و دبیران از آن بهره می‌گیرند.
اما به هر حال آیا آن‌چنان اسیر فضای مجازی شده‌ایم که نمی‌توان هیچ راهکاری برای تدریس جذاب اما بدون گوشی و اینترنت یافت؟ چند راهکار را در پیشخوانِ تأمل شما می‌گذاریم:
۱. معلمی که از دست پرهامِ یادداشت قبلی کفری شده است، یادش می‌آید در صفحه «اصفهان‌زیبا» با «تدریس عملکردی» آشنا شده بود؛ بنابراین جلسه بعد دانش‌آموزان را به چند گروه تقسیم کرده و یک مسئله واقعی از زندگی آن‌ها را که مرتبط با موضوع درس است روی تخته می‌نویسد و از آن‌ها می‌خواهد همه دانش گذشته خود را در کنار نوآوری به کار گیرند.
سپس هر گروهی پاسخ خود را پای تخته ارائه می‌دهد و حالا معلم است که تلاش می‌کند دانش‌آموزان را از مسیر پاکوبِ اکتشاف خود به فهم درس برساند. دست آخر هم که فرصت کلاس به بهترین شکل استفاده شده، از آن‌ها می‌خواهد بر مبنای آنچه از بحث خود و ارائه گروه‌های دیگر آموختند تمرین‌های کتاب را حل کنند.
۲. بله! دانش‌آموزانِ زیادی داریم که برای پایان ساعات درسی لحظه‌شماری می‌کنند تا دستی به بازی‌های اندرویدی و غیر آن در گوشی یا پی‌اس خود برسانند (برخی از سر تفنن و برخی به طمع پول‌های موعود و احتمالا کمتر حاصل).
اما آمار فروش بازی‌های کارتی و صفحه‌ای هم روزافزون است. اصلا «بازیکده» به محیط جدیدی برای آموزش بدل شده است. در این‌باره حرف می‌زنیم که بازی دراز است و قلندر بیدار.
۳. پژوهش دانش‌آموزی می‌تواند با نت گوشی انجام شود؛ اما روش‌های پژوهش دیگری هم هست که کاربرد آن در کلاس مثل آب خوردن راحت و در عین حال مفید است: پیمایش، مصاحبه و پژوهش میدانی سه نمونه از آن‌هاست.
هر کدام از این روش‌ها با یکی‌دو درس خاص، تناسب بیشتری دارد؛ اما جالب است بدانید حتی در دبستان هم می‌توان چنین روش‌هایی را با دانش‌آموزان کار کرد. چگونگی‌اش شرح می‌خواهد.
۴. حضور دانش‌آموزان در کلاس، فرصتی برای گفت‌وگوست؛ به‌ویژه اگر یک مناظره در موضوعات چالشی باشد (شبیه‌سازی مناظرات واقعی هم جذاب است). نکته نوآورانه در این روش، به‌کارگیری آن در دروسی مانند ریاضی و علوم است که در ابتدا دشوار به نظر می‌رسد؛ اما تکنیک‌های خاص خود را دارد.
۵. گاهی ممکن است دبیر درس، یک وسیله مرتبط با درس را بین دانش‌آموزان بگرداند تا اصطلاحا دست‌ورزی کنند؛ اما از آن سو، گروه‌های درسی بین دانش‌آموزان را نیز می‌توان به ساخت وسایل یا الگوهای مرتبط مشغول کرد.
مدل‌سازی فیزیکی که از گذشته در درس علوم و جغرافیا کاربرد داشته، از همین دست است. حالا برای درس «پیام‌های آسمان »هم می‌توان مدل ساخت؟
۶. بسیاری از مدارس در ایران دارای تجهیزات مناسب برای پخش هستند و از آن سو پایگاه‌های اینترنتی که در هر موضوعی چندین کلیپ یا پادکست را به شما ارائه می‌دهند کم نیستند.
چرا نتوان به جای ارائه درس از صفرِ منطقی تا صد، با درگیرکردن دانش‌آموزان در یک کلیپ یا پادکست (که محور موضوعی آن به گونه‌ای انعکاس موضوع درس در دنیای واقعی است) به تدریج و به فراخور مسیری که در گفت‌وگو با دانش‌آموزان به پیش می‌رود، درس را ارائه داد؟
۷. کم نیستند دانش‌آموزانی که یکی دو درس از کتاب را می‌توانند ارائه کنند، یا گروه‌های درسی که توان اجرای نمایش طنز یا ادبیِ مرتبط با موضوع درس را داشته باشند. سایر دانش‌آموزان در چنین مواقعی اگر فرم مشخصی در دست داشته باشند، از خیابان نقادی به چهارراهِ فهم درس می‌رسند.
حالا شما بفرمایید این هفت کلاس جذاب‌تر است یا گیم‌نت؟
