به گزارش اصفهان زیبا؛ در مواجهه با غرب، میتوانیم سه گروه را با سه نظرگاه محوری متفاوت از یکدیگر تفکیک کنیم: گروه اول، برخی چهرههای حکومتی دلسوز بودند که پس از مواجهه با غرب به فکر توسعه ایران افتادند و تکنیک و آبادانی غرب، بیش از هر چیز دیگری آنها را به خود مشغول کرد. نماد این گروه، امیرکبیر است که لیست بلندبالایی از اصلاحات از بالا را انجام داد تا ایران را وارد مسیر توسعه کند.
گروه دوم، چهرههای روشنفکری بودند که از بیرون سیاست رسمی، فرصت یافته بودند به غرب نظر بیندازند و در ورای تکنیک و آبادانی غرب، به انسان غربی فکر کرده و او را تمجید کنند و نظرگاه عمده اینها، علوم انسانی غرب و مخصوصا مفاهیمی مثل آزادی، دموکراسی و قانون است. و گروه سوم، جریان روحانیت است که بیش از هر چیز، در مواجهه با غرب، نگران حفظ فرهنگ و اصالتهای جامعه ایرانی است و از منظر استعمار به غرب مینگرد.
متناسب با این مسئلهمحوری، همکاریها و اختلافها بین این سه گروه قابلپیشبینی است. مسئله اساسی اینجاست که کدام نگاه میتواند بهترین نظرگاه را به غرب تأمین کند تا مسئله توسعه در کنار حفظ اصالتهای فرهنگی و نیز توجه به ابعاد انسان جدید پیش برود. فارغ از اینکه در مسیر تحقق، چقدر توفیق پیدا شده است، میتوان انقلاب اسلامی را تلاشی برای توسعه ایران ذیل فرهنگ ایرانیاسلامی و با توجه به مسائل دنیای جدید تعریف کرد.