با اینکه در استانهایی مانند اصفهان، حمایت و توجه آنچنانی به آثار هنرمندان نمیشود، فراخوان نمایش فیلم و عکس «روایت خیال» توجه ما را به خود جلب کرد و بر آن شدیم تا با دبیر این رویداد گفتوگو کنیم.
«برای اولینبار چهلودو عکاس رنجهای مسیر صعبالعبور رسیدن به بزرگترین نقشبرجسته صخرهای ایران را به جان خریدند و در نتیجه، مجموعهای منحصربهفرد از عکسهای کتیبه جنگ سواران (نبرد اردشیر) فراهم شد؛ این یک دستاورد ملی در حوزه ایرانشناسی است.»
روز خبرنگار را اصولا همه به دوربین عکاسی و فیلمبرداری و میکروفون میشناسند که خب حق هم است. اگر به اصالت خبرنگاری نگاه کنیم و سری به گذشتهها بزنیم، زمانی که هنوز اینترنت و تلفن وجود نداشت، خبرنگاران اغلب میدانی کار میکردند و با دوربین و میکروفون یا ضبطصوتهای قدیمی به سراغ سوژهها میرفتند و گزارش و خبر تهیه میکردند.
همهچیز از نگاه معصوم آن دختر شروع شد. وقتی نگهبان بهخاطر چادری که بر سرش بود، نگذاشت وارد دانشگاه شود. سال ۱۳۵۵ شاه گفته بود ورود به مدرسه و دانشگاه با چادر ممنوع است.
مسئله مهم استعدادیابی در زمینه رشتههای هنری، موضوعی است که نهادهای گوناگونی همچون دانشگاه و مراکز هنری را بر آن داشته تا به دنبال کشف و پرورش هنرمندان جوان، تداوم رشتههای هنری و همچنین استفاده از اساتید و بزرگان هر رشته برای آموزش به استعدادها باشند.
رویداد عکاسی «تشییع مادرانه» یکی از اتفاقات قابل توجه در هفته اخیر بود که با واکنشهای مثبتی از سوی اهالی هنر و همچنین فعالان حوزه عکاسی استان اصفهان همراه شد.
حسن مقیمی اوایل دهه 70 زادگاهش اراک را برای تحصیل در رشته تاریخ دانشگاه اصفهان ترک کرد و همزمان عکاسی در مناطق اطراف این شهر را آغاز کرد.او مجذوب زندگی عشایر بختیاری شد و 12 سال به عکاسی از آنها پرداخت و طی این سالها طبیعت به دغدغه اصلی اش تبدیل شد. مقیمی حالا از عکاسان برجسته حیاتوحش و از فعالان محیطزیست است. او تاکنون 23 نمایشگاه انفرادی برگزار کرده و کتابهایی را در زمینه محیطزیست، میراث فرهنگی و زندگی اقوام و عشایر منتشر کرده است. با او به گفتوگو نشستیم تا برایمان از تجربیاتش در عکاسی حیاتوحش بگوید.
نخستین جشنواره ملی عکس نیمه پنهان طرحی بود که در سطح ملی از سوی شرکت توسعه گردشگری شهرداری اصفهان و با محوریت رفتار با بناهای تاریخی برگزار شد تا علاقهمندان و عکاسان با ارسال عکسهای خود از تخریبها، ناملایمات و آسیبهایی که به بناهای تاریخی شهر اصفهان وارد شده و زیبایی، اصالت و ماندگاری آنها را تهدید میکند نیمه پنهان میراث فرهنگی و تاریخی شهر را منعکس کرده و این موضوع را به مسئولین و مردم گوشزد کنند که داشتههای تاریخی و فرهنگی اصفهان به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارد.
ثبت لحظههای گذشته در قالب عکس و تلفیقی از یادبودها، یادمانها و آدمهایی که روزگاری بودند و حس شدند، سنتی ریشهدار است و کمتر خانوادهای را پیدا میکنیم که به آن نپرداخته باشد. عکسهای سیاه و سفید و رنگی در آلبومهای خانوادگی ما گویای گذشتهای است که در روزگار عکاسی آنالوگ به ثبت رسیدهاند و در این میان، من برای این خاطرهسازیها مدیون پدری هستم که با دوربین خود برای فرزندانش خاطرههای دلانگیزی را به ثبت رساند… شاید او نیز خاطرهبازیهایش را مدیون افرادی باشد که نوجوانی و جوانیاش را به لنز دوربین سپردند… عکاسانی که روزگاری در اصفهان نقشهایی از خاطره زدند.
«کوچههای هفت پیچ» عنوان پروژهای بود که از سوی کانون عکس انجمن سینمای جوان برگزار شد و در اولین فاز به عکاسی از زیست شهری، مردمنگاری، معماری و مشاغل محلههای خیابان مسجد پرداخت و درنهایت نمایشگاهی از این آثار در موزه هنرهای معاصر برپا شد، اما در ادامه این پروژه، فاز دوم آن با رویکردی مشابه به ثبت محلههای جویباره و دردشت پرداخته است و به گفته رئیس هیئتمدیره کانون عکس انجمن سینمای جوان اصفهان، در این مرحله، کتابی از حاصل تلاش عکاسان تهیه خواهد شد که بهعنوان یک مرجع مستند قابلاستفاده برای آینده باشد. اما موضوع مهم این است که اگر از عکاسی خبری صرفنظر کنیم رویکردهایی چون ثبت اصفهان جزء معدود فعالیتهایی است که توسط عکاسان و باهدف تهیه یک مجموعه از موضوعی خاص صورت میگیرد.
«بودن با دوربین» کتابی درباره کاوه گلستان عکاس خبری و مستندساز ایرانی است. حبیبه جعفریان در این کتاب با جمع آوری چند یادداشت و انجام تعدادی گفتگو جزییاتی از زندگی او ارائه میدهد و از کنار هم قرار گرفتن این بخشها پازلی از شخصیت گلستان چیده میشود که به شناسایی بهتر و دقیقتر او و مسیری که در زندگی پیش گرفته کمک میکند. فخری گلستان، لیلی گلستان، هنگامه گلستان (جلالی)، پیمان هوشمندزاده و زنده یاد بهمن جلالی کسانی هستند که در کتاب با آنها گفتگو شده است.
نخستین دوره جشنواره عکس «نیمه پنهان» به همت مجتمعهای سیاحتی، فرهنگی و ورزشی سپاهان وابسته به شهرداری اصفهان و با هدف ثبت عکاسانه تخریبها، ناملایمات و مشکلاتی که زیبایی، اصالت و ماندگاری ابنیه و آثار تاریخی اصفهان را تهدید میکند، برگزار شد. در بخشی از متن فراخوان این رویداد درباره رویکرد این جشنواره آمده است: «با همه لذتبخش بودن شنیدنِ اطلاقِ لقب زیباترین به شهری که ساکنش هستیم سوالی هم مطرح میشود. آیا هنوز بهجرئت میتوان گفت که اصفهان جزو زیباترین شهرهای دنیاست؟