ترفندهای پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان و جوانان

به گزارش اصفهان زیبا؛ اعتیاد، یکی از مشکلات بسیار جدی است که باعث ایجاد مشکلات متعدد برای فرد معتاد، خانواده و اطرافیان او و جامعه می‌شود.

خطر اعتیاد در کودکان و نوجوانان بیشتر از خطر آن برای بزرگسالان است، زیرا مغز اشخاص جوان و همچنین نگرش آنها نسبت به زندگی در این سنین در حال تکامل است.

عوامل گرایش به اعتیاد

گرایش افراد به اعتیاد علاوه بر اینکه تحت تأثیر سن آن‌هاست، از عوامل مختلف تاثیر می‌پذیرد. این عوامل عبارت‌اند از:

عوامل فردی: افسردگی، بیماری، عدم اعتماد‌به‌نفس و نیز شیوه سبک زندگی‌ مانند: عدم آشنایی با مهارت‌های زندگی، تغذیه نامناسب، خواب ناکافی و بی‌تحرکی

عوامل خانوادگی: سابقه خانوادگی اعتیاد، خلأ عاطفی عمیق در روابط خانوادگی

عوامل اجتماعی: محیط مدرسه، دوستان ناباب، تفریحات ناسالم، بیکاری، فقر مالی و فرهنگی، مهاجرت

سایر عوامل: جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی

در دهه‌های اخیر، جهان با آمارهای تکان‌دهنده‌ای از شیوع سوءمصرف مواد، عموماً در سطح جامعه و به ویژه در جمعیت نوجوان و جوان مواجه است. در این بین، اعتیاد نوجوانان به مواد مخدر پیامدهای وخیم‌تری در پی دارد؛ زیرا ادامه حیات و پیشرفت و توسعه‌ هر جامعه‌ای در گرو سرزندگی، شادابی و فعال بودن نوجوانان و جوانان آینده‌ساز جامعه است.

از طرف دیگر نوجوانان به سبب تغییرات سریع جسمی و روانی و نیز به خاطر اینکه هویت آن‌ها تازه در حال شکل‌گیری است، در وضعیت خطیری قرار دارند و نسبت به تمایلات محیطی حساس‌تر و بیشتر در معرض خطر اعتیاد به مواد مخدر هستند.

گفتنی است بالاترین نسبت سن شروع اعتیاد در فاصله سنی 17 تا 22 سالگی بوده و شروع زودهنگام، مصرف بیشتر و مداوم‌تر و همچنین استفاده از مواد خطرناک‌تر را افزایش می‌دهد.

عوارض گرایش به اعتیاد

گرایش نوجوانان به مصرف مواد، یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های والدین محسوب می‌شود. بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که اختلال سوءمصرف مواد دارای پیش‌آگهی نامطلوبی است و هزینه‌های درمانی هنگفتی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم به خانواده و جامعه تحمیل می‌کند.

نوجوان و جوانی که به اعتیاد روی می‌آورد، نه تنها دیگر عنصر سازنده‌ای برای جامعه نیست بلکه تا زمانی که نجات نیابد، در بهترین حالت خنثی و در بدترین حالت منشأ بی‌نظمی اجتماعی است. عوارض سوءمصرف مواد، در بسیاری موارد جبران‌ناپذیر است و حتی موثرترین درمان از عود بالایی برخوردارند، در چنین شرایطی اهمیت پیشگیری در این است که به طور منطقی جایگزین درمان شود.

راهکارهای پیشگیری از اعتیاد

یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری، سبک زندگی سالم و آموزش مهارت‌های زندگی است.

از طریق سبک زندگی سالم و آموزش مهارت‌های زندگی، فرد می‌تواند ضمن رعایت تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی هدفمند با برقراری روابط سالم و دوستانه با همسالان و سایر افراد، خود را نیز در جمع مطرح کرده و نیاز به احترام را برآورده سازد.

مهارت‌های زندگی مؤثر در رابطه با پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان و جوانان عبارت‌اند از:

مهارت‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله

 تفکر خلاق و انتقادی

 توانایی برقراری ارتباط مؤثر

 روابط بین فردی

 مدیریت استرس و خودآگاهی

این مهارت‌های زندگی، عوامل محافظتی را گسترش داده و عوامل خطرآمیز را می‌کاهند.

واحد سلامت روان مرکز بهداشت شماره یک اصفهان