فضای سبز، رطوبت محسوس و صدای آب در این گلخانه، فضای جذابی را مقابل دیدگان مخاطب قرار میدهد و میتواند لحظههای خوبی را در این محیط سپری کند. دما و رطوبت در کنار صدای آبشار مصنوعی و گیاهان سبز که گاها میوه هم دارند، تو را به سفر در سرزمینهای گرمسیری میبرند و احساس خوبی را تجربه میکنی.
ساخت گلخانهای آموزشی تفریحی و فرهنگی
در معرفی این گلخانه میتوان گفت؛ مجموعه گیاهان گرمسیری در سال 1399 با تلاش جمعی از کارشناسان و متخصصان باتجربه سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری اصفهان، با هدف تکمیل تنوع گونههای گیاهی و در راستای افزایش جاذبههای گردشگری مجموعه فرهنگی، تفریحی، آموزشی باغ گلها در ضلع شمالشرقی با سازهای نوین گنبدی (ژئودزیک) با مساحت 700 مترمربع (سطح کف سازه 30 متر و ارتفاع 20 متر) و با صرف اعتباری افزون بر۴۰میلیارد ریال به بهرهبرداری رسید.
مجموعه گردشگری گیاهان گرمسیری دارای سازهای گنبدیشکل (ژئودزیک) است که بارهای وارده را از طریق اعضای خطی بر تکیهگاههای این گنبد منتقل میکند و تمامی اعضا در آن در تنش مستقیم (کشش یا فشار) قرار دارند. از پوششی نازک (از جنس پلاستیک یا فلز) برای گنبد و تبدیل آن به یک فضای محدود استفاده شده است و سقفهای گنبدی (ژئودزیک) ازلحاظ فیزیکی بهترین مقاومت را در مقابل نیروی خارجی مثل بادهای شدید یا امواج سهمگین آب دارند. از قابلیتهای منحصربهفرد این سازهها میتوان پوشش دهانههای بزرگ با ویژگیهای جلوه زیبا، وزن کم، سادگی تولید و سرعت نصب را نام برد.
وجود 300 گونه گیاهی در گلخانه گرمسیری
از جلوههای ویژه مهندسی این گلخانه میتوان به دو آبنمای صخرهای با سنگهای طبیعی به ارتفاع شش متر و سیستم پایدار سرمایش و گرمایش با استفاده از گرمای زمین و بهرهمندی از روشهای سنتی، اجرای بستر خاک با استفاده از روشهای علمی و نتایج آزمایشهای آبوخاک، آبیاری گیاهان با بهرهگیری از روشهای هوشمند و سیستم تهویه و کنترل دما و رطوبت بهصورت هوشمند اشاره کرد.
در این مجموعه ۳۰۰ گونه گیاهی ازجمله انواع میوههای گرمسیری (شامل آناناس، انبه، آواکادو، پاپایا، قهوه، کاکائو، گواوا و وانیل)، انواع درختان و درختچههای زینتی گرمسیری (شامل ابوتیلون، تاتوره درختی، تکوما، شیشهشور، فردوس، کاملیا و مورینگا)، انواع نخل (مانند نخل راپیس و نخل کوکوس) و انواع گیاهان علفی برگ زینتی و گلدار (شامل ارکیده، آکمئا، بیلبرژیا، پدیلانتوس، استرلیتزیا، کالاتهآ و کریپتانتوس) قرار دارد. برخی از گونههای این مجموعه از شهرهای هرمزگان، خوزستان و دزفول تهیه شده است.
معرفی گونههای گیاهی با نصب رمزینه (QR Code)
از در ورودی گلخانه که وارد میشوی، هوایی متبوع را استشمام میکنی و فضایی سرسبز و گنبدیشکل، به تو احساس آرامش میدهد. این فضا ساعتها تو را متوقف میکند. صدای آبی که از آبنماهای صخرهای سرازیر است و فضاسازی هنری گلخانه، بازدیدکنندگان را متوقف میکند. مدیر باغ گلها میگوید: «میزان حرارت این گلخانه همیشه 23 درجه است. این دما بهصورت هوشمند کنترل میشود.»
به گفته او، نیرویهایی متخصص که مرتب اطلاعاتشان درباره گیاهان گرمسیری بهروز میشود، مسئول نگهداری و رسیدگی به این گلخانه هستند. مدیریت باغ گلها تلاش کرده است در معرفی باغ و گلخانه گرمسیری از روشهای نوین و الکترونیکی استفاده کند. در ورودی باغ رمزینه (QR Code) نقشه باغ بهراحتی روی گوشیهای هوشمند قابل دریافت است و بازدیدکنندگان میتوانند نقشه تمام باغ را با کیفیتی مناسب روی گوشی خود داشته باشند.
این امکان برای معرفی گلها و گیاهان هم میسر است. در ابتدای درب ورودی باغ و گلخانه گرمسیری، رمزینه نصب شده است که در شناخت گلها و گیاهان به بازدیدکننده کمک میکند. این اطلاعات در گوشی بازدیدکننده ذخیره میشود و در منزل هم قابلاستفاده و مطالعه است.
کاهش بازدید از باغ گلها
«بازدید از باغ گلها کاهش پیدا کرده است.» این را حسین وثوقی، مدیر باغ گلهای شهرداری اصفهان میگوید. کرونا، سرما و آلودگی هوا و این اواخر اغتشاشها، صدمههای مالی زیادی به باغ گلها وارد کرده و آمار بازدیدکنندگان را پایین آورده است. او اشاره میکند: «در ایام عید نزدیک به ۱۴هزار نفر از باغ گلها و گلخانه گرمسیری دیدن کردند.
در طول سال از سازمانها و مدارس و ادارات برای بازدید دعوت میکنیم که استقبال خوبی هم میشود. اما درکل بهخاطر علتهایی که گفتم، با کاهش بازدیدکننده مواجه بودهایم. بااینحال، مشغول آمادهسازی باغ برای عید هستیم تا فضای مناسبی برای بازدیدکنندگان مهیا شود.» او در معرفی باغ به گونههای نادری اشاره میکند که آشنایی با آنها برای هر بازدیدکنندهای جذاب است و معتقد است اگر بخواهی باغ را عمیق و درست بازدید کنی، باید چند ساعت در آن گردش کنی.
او در پاسخ به این پرسش که چرا برای معرفی باغ از راهنما استفاده نمیکنید، میگوید: «استفاده از راهنما برای معرفی باغ و گلخانه گرمسیری، بهخصوص وقتی باغ شلوغ است، سخت میشود. البته هزینهبر هم است؛ چون باید نیروی انسانی زیادی بهکار گرفته شود. برای کمک به بازدیدکنندگان به سمت روشی نو رفتیم و رمزینهها را طراحی کردیم تا مردم با اسکن آنها روی گوشیهای همراهشان، بتوانند حین بازدید از خصوصیات درختان هم مطلع شوند.»
راهاندازی اپ باغ گلها در سال آینده
وثوقی از برنامهریزی برای راهاندازی اپ باغ گلها و گلخانه گرمسیری خبر میدهد: «20 روز زمان گذاشتیم تا اطلاعات گلخانه گرمسیری را استخراج کنیم. اطلاعات در حال تکمیلشدن است. با طراحی این اپ مردم بهراحتی با گونههای گیاهی گرمسیری و گلهای باغ آشنا میشوند. انشاءالله در سال آینده این اپ برای استفاده مردم رونمایی میشود.»
او ادامه میدهد: «یکی از مشکلات ما، درخواست مکرر مردم برای داشتن یکی از گونههای باغ است. روی این اپ آدرس گلخانههایی که گل موردنظر را داشته باشند، قرار داده میشود تا مردم بهراحتی آن را تهیه کنند.» بنا به گفته وثوقی، گلخانه گرمسیری، مکانی تحقیقاتی برای محققان و دانشجویان است. هرساله تعداد زیادی دانشجو و محقق از دانشگاههای مختلف برای مطالعه به این گلخانه سر میزنند.
با اینکه این گلخانه یکی از جذابیتهای خوب باغ گلهاست و میتواند تفریح سالم و نشاطآوری برای خانوادههای ایرانی و اصفهانی باشد، آنطور که باید از تبلیغات محیطی بهرهای نبرده است. مدیر باغ گلها تبلیغات در شبکههای مجازی و معرفی به مدارس، دانشگاهها و سازمانها را شیوهای تبلیغاتی برای معرفی باغ عنوان میکند. اما تبلیغات شهری مناسبی از باغ و گلخانه گرمسیری نشده است. همین مسئله باعث شده است گلخانهای که روزانه هزینه زیادی برای نگهداری آن در شهر مصرف میشود، چندان شناختهشده نباشد.