به گزارش اصفهان زیبا؛ حدود 98 درصد جمعیت ساکن در حوضه زایندهرود در محدوده سیاسی استان اصفهان و 2 درصد این جمعیت در استان چهار محال و بختیاری قرار گرفتهاند. همچنین حدود 8 درصد جمعیت استان چهارمحال و بختیاری در حوضه زایندهرود و 92 درصد این جمعیت در حوضه آبریز کارون قرار گرفته است.
وزارت نیرو برای تأمین آب حدود 65 درصد جمعیت ساکن در استان چهارمحال و بختیاری (عمدتا ساکن در حوضه کارون) اقدام به اجرای طرحهایی کرده که منبع آن زاینده رود یا منتسب به زاینده رود است.
طرح انتقال آب از چشمه کوهرنگ در بالادست تونل اول کوهرنگ، طرح آبرسانی بن-بروجن در محدوده سد تنظیمی زایندهرود آب را از حوضه زایندهرود به حوضه آبریز کارون تحتعنوان تأمین آب شرب منتقل میکند.
متأسفانه وزارت نیرو در چارچوب مقررات و استانداردهای ایجادشده توسط خود آن وزارتخانه، هیچگاه اقدام به بررسی این گونه طرحها از منظر پایداری زیست محیطی نکرده و فقط اقدام به تصویب و اجرای این طرحها کرده است.
در مصاحبههای وزیر نیرو و سرپرست حوضه زاینده رود نیز کاملا مشهود است که تأمین آب جمعیت ذکر شده از منابع مختلفی که همگی از زاینده رود است، رخ خواهد دارد؛ هرچند وزیر نیرو اشارهای به بحران آب در زاینده رود نداشته و به تأثیر این طرحها بر وضعیت رودخانه زایندهرود نیز نپرداخته است!
از طرفی سرپرست حوضه زاینده رود که لازم بود به نشانه اعتراض در بارگذاری بیشتر بر این حوضه از شرکت در این مراسم خودداری کند، خود توجیهگر این اقدام بود.
مطابق هیچ منطقی قابل پذیرش نیست که آب 65 درصد جمعیت استان چهارمحال و بختیاری ساکن در حوضه پرآب کارون از حوضه بحرانی و فقیر زاینده رود تأمین شود؛ حتی اگر فارغ از گزینههای مناسبتر تأمین آب برای این جمعیت، دستور بر این بود که تأمین آب از زایندهرود انجام شود، لااقل به برخی از اسناد بالادستی از قبیل ممنوعیت انتقال آب برای سایر مصارف یا لزوم در نظر گرفتن منابع آب موجود و اصلاح سرانه مصرف باید توجه میشد.
وزارت نیرو لازم بود در تصویب این طرح با ارتفاع پمپاژ بالغ بر 650 متر به بررسی گزینههای دیگر از قبیل منطقهبندی طرح به جای طرح یکپارچه بن-بروجن با طول حدود 140 کیلومتر اقدام کند.
با توجه به اینکه بخش جنوبی حوضه آبریز بهشت آباد، سبزکوه، ارتفاعات حوضه آبریز ونک و… ظرفیت تأمین آب موردنیاز شرب مناطق هدف را با ارتفاع پمپاژ به مراتب کمتر یا حتی ثقلی داشت، این وزارتخانه این مسئله را در دستور کار خود قرار نداد و با توجه به مشکلات زایندهرود اقدامی در جهت بررسی بیشتر انجام نداد؛ گویی همواره نقطه مثبت این طرح برای وزارت نیرو در پیشرفت عملیات اجرایی آن بود.
هرچند سرپرست حوضه آبریز زایندهرود در توجیه طرح بن-بروجن عدم بارگذاری جدید را عنوان کرده است که توصیه میشود در این خصوص به مصوبات مربوط در شورای عالی آب و شورای هماهنگی حوضه زایندهرود و سایر مصوبات مربوط مراجعه کند، نکات عنوان شده این مسئول، بیانگر آن است که این طرحها هم پوشانی دارد؛ این در حالی است که در محاسبه میزان آب مورد نیاز هدف طرح به این نکته نیز توجه نشده است.
در پایان یادآور میشود، مطابق مصوبات جلسه سیزدهم شورای عالی آب کل منابع آب مربوط به آورد طبیعی زاینده رود و کل آورد تونل اول کوهرنگ متعلق به حقابهداران است و در صورت نیاز به برداشت از آن وزارت نیرو لازم است یا آب جایگزین پیش بینی یا خسارت پرداخت کند؛ بنابراین برداشت از چشمه کوهرنگ،
بن-بروجن، دیمه و… تحت هر عنوان و هر توجیهی با توجه به عدم وارد مدار شدن طرحهای کوهرنگ 3 و بهشت آباد مازاد بر 106 میلیون متر مکعب درسال مغایرت با مصوبات جلسات شورای عالی آب بوده و وزارت نیرو موظف به تأمین آب جایگزین یا خسارت است.
این میزان آب براساس سهم استان چهارمحال و بختیاری از سهم آب در اختیار دولت مشتمل بر طرحهای کوهرنگ 2 و چشمه لنگان است؛ در صورتی که با وارد مدار شدن طرح بن-بروجن میزان برداشت آب از رودخانه زاینده رود در شرایط فعلی بالغ بر 300 میلیون متر مکعب در سال و حدود 195 میلیون بیشتر از سهم آن استان از زاینده رود خواهد بود که لازم است وزارت نیرو منابع آب جایگزین یا خسارت لازم را پرداخت کند.
خسارت که جایگزین آب نمیشه. باید یا متوقف بشه یا آب آن تامین بشه