حداقل حقوق اداره کار در سال 99 معادل دو میلیون و 800 هزار تومان تصویب شد و با گذشت چند ماه هنوز با اعتراضهای زیادی همراه است.
کارگران معتقدند این میزان حقوق تفاوت فاحشی با خط فقر دارد.
بررسیهای میدانی در بازار اصفهان نشان میدهد یک خانوار چهارنفری برای تامین حداقل نیاز موادغذایی خود،
یک دست لباس برای یک سال و هزینههای قبوض و اجارهبهای مسکن باید حدود پنج میلیون تومان برای یک ماه بپردازد؛
ازاینرو پایه حقوق اداره کار باوجود خط فقر پنجمیلیونتومانی جوابگوی نیازهای یک خانوار چهار نفره در اصفهان نیست.
روشهای مختلفی برای محاسبه خط فقر وجود دارد که بهترین روش «حداقل سبدغذایی» نام دارد.
در این روش حداقل نیازهای یک فرد در نظر گرفته و سپس جمع تمام آنها خط فقر در نظر گرفته میشود.
البته محققان درروش حداقل سبدغذایی نیز به دودسته تقسیم میشوند:
تعدادی از آنها عقیده دارند صرفا محاسبه حداقل موادغذایی برای بدن کافی است و عدهای دیگر هزینههایی مثل پوشاک و مسکن را نیز بهآن اضافه میکنند.
نتایج تحقیقات میدانی نشان میدهد، خط فقر بر اساس روش «حداقل سبدغذایی» برای یک خانواده چهار نفره اصفهانی حدود پنج میلیون تومان است.
حداقل موادغذایی
سازمان جهانی بهداشت و نهادهای معتبر داخلی، جدول کاملی از حداقل نیازهای بدن به موادغذایی منتشر کردهاند.
این جدولها شامل حداقل پروتئینها، کالریها و ویتامینهای موردنیاز بدن است.
اگر مردم تصمیم بگیرند بر اساس این جدولها، حداقل نیازهای بدن خود از موادغذایی را تامین کنند، بر اساس آخرین قیمت موادغذایی در بازار اصفهان باید برای هر نفر 814 هزار تومان هزینه کنند.
گوشت
نیاز معمول افراد جامعه در روز به گوشت، طبق گفته احمدرضا درستی، استاد دانشگاه علومپزشکی تهران، حدود 180 گرم است.
این نیاز باید از طریق گوشت قرمز بدون چربی، مرغ یا ماهی برطرف شود.
با احتساب قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز 100 هزار تومان، هزینه مصرف 180 گرم آن در یک روز 18 هزار تومان میشود.
قیمت هر کیلوگرم ماهی باکیفیت مطلوب 36 هزار تومان است و برای 180 گرم آن باید حدود شش هزار و 500 تومان پرداخت.
کمهزینهترین ماده غذایی در این گروه، مرغ با نرخ 12 هزارو 500 تومان است و نرخ مصرف روزانه آن (180 گرم) به حدود دو هزار و 300 تومان میرسد.
درمجموع هزینه 180 گرم گوشت قرمز، ماهی و مرغ در طول یک ماه به ترتیب 540 هزار تومان، 195 هزار تومان و 69 هزار تومان میشود؛
ازاینرو یک فرد بهصورت میانگین باید 270 هزار تومان برای تامین حداقل گوشت موردنیاز خود بپردازد.
لبنیات
یک فرد در طول روز باید دو واحد 240 گرمی لبنیات و درمجموع حدود 500 گرم شیر، ماست، پنیر و… مصرف کند.
اگر فرد در طول روز 500 گرم شیر یا ماست مصرف کند، قیمت آن به حدود سه هزار و 500 تومان میرسد و در ماه 100 هزار تومان هزینه خواهد داشت.
در مقابل هزینه مصرف پنیر طبق این میزان از نیاز روزانه 250 هزار تومان در ماه میشود.
با احتساب کشک، دوغ و… در گروه لبنیات، یک فرد باید برای تامین حداقل نیاز بدن خود به این واحد غذایی دستکم 150 هزار تومان بپردازد.
غلات
غلات شامل انواع نان، برنج، ماکارونی، گندم، جو و ذرت میشود و بدن روزانه نزدیک به 180 گرم از این مواد غذایی نیاز دارد.
180 گرم نان بسته به نوع آن یک یا دو عدد، با نرخ یک تا دو هزار تومان، ماهیانه 30 تا 60 هزارتومان هزینه به دنبال دارد.
در حال حاضر هر کیلوگرم از ارزانترین برنج موجود در بازار اصفهان 15 هزار تومان قیمت دارد و مصرف 180 گرم برنج برای یک روز معادل دو هزارو 700 تومان و برای یک ماه 81 هزار تومان است؛
همچنین هزینه تامین غلات فرد با اقلامی مانند ماکارونی، گندم، جو و ذرت بین دو تا سه هزار تومان در روز و 60 تا 90 هزار تومان در ماه است.
مصرف غلات یک فرد طی یک ماه نزدیک به 130 هزار تومان میشود.
میوه و سبزیها
هر فرد بهطور متوسط برای یک روز باید دو واحد میوه مصرف کند و هر واحد میوه برابر 170 گرم است؛
بنابراین باید 250 گرم یا ربع کیلو میوه برای یک روز تهیه شود. ازآنجا که نرخ میوه متفاوت است و بر اساس سلیقه فرد نوع آن انتخاب میشود، نمیتوان هزینه دقیق آن را برآورد کرد.
باوجود این، هر فرد برای تهیه هفت کیلو و 500 گرم میوه برای یک ماه خود باید دستکم 100 هزار تومان خرج کند؛
همچنین براساس گفته درستی، بدن یک فرد به سه واحد سبزی معادل 350 گرم برای یک روز نیاز دارد که این نیاز میتواند از طریق
سبزیخوردن و خوراکی، محصولاتی مانند گوجه، بادمجان، کلم و… تامین شود.
برآورد قیمت دقیق استفاده 350 گرم از سبزیها برای هرروز مانند میوه دشوار است؛
ولی درمجموع میتوان حدود 150 هزار تومان برای خرید سبزیهای موردنیاز یک فرد برای یک ماه اختصاص داد.
چربی
چربیها کممصرفترین ماده غذایی محسوب میشوند و بهطور متوسط یک نفر میتواند حداکثر دو قاشق روغن معادل 20 گرم در روز به غذای خود اضافه کند.
قیمت روغن مایع گل آفتابگردان یک لیتری از هفت هزار تومان شروع میشود. اگر فردی ارزانترین نمونه روغن را برای مصرف روزانه خود انتخاب کند، چهار هزار تومان برایش هزینه دارد.
قند و شیرینی
مصرف قند و شیرینی روزانه نباید بیشتر از 20 گرم در روز باشد.
هر کیلوگرم قند و شکر به ترتیب با نرخ هشت و چهار هزارو 700 تومان در بازار اصفهان به فروش میرسد. ازآنجا که مصرف ماهیانه شیرینی یک نفر باید 600 گرم باشد،
باید حدود 10 هزار تومان بابت مصرف ماهیانه شیرینی بپردازد.
پوشاک
پژوهشگران تعریف واحدی از پوشاک در تعیین خط فقر ندارند.
بیشتر آنها عقیده دارند همینکه یک جسم بدن انسان را بپوشاند، برای حداقل پوشاک کافی است.
در این پژوهش حداقل پوشاک موردنیاز هر فرد بر مبنای عرف در نظر گرفته میشود.
محاسبات میدانی نشان میدهد خرید فقط یک دست لباس برای یک سال دستکم 600 هزار تومان هزینه برمیدارد و باید حدود 50 هزار تومان از درآمد هرماه به پوشاک اختصاص یابد.
قبوض و اجارهبها
مسکن از ضروریترین نیازهای مردم است و تاثیر زیادی بر تعیین خط فقر دارد.
مشاهدههای میدانی نشان میدهد اجارهبها در اصفهان طی سال گذشته افزایش چشمگیری پیداکرده است؛
امروز اجاره آپارتمان در محلههای متوسط شهر دستکم به ماهانه یک میلیون تومان پول نیاز دارد. در محلههای لوکس شهر این میزان اجاره به مبالغ عجیبغریبی میرسد.
در این پژوهش، اجاره یک ملک برای یک ماه با در نظرگرفتن پول رهن، ماهانه یک میلیون تومان تعیین شد که با جمع قبوض آب، برق، گاز و شارژ ساختمان به یک میلیون و 300 هزار تومان میرسد.
امروز در حاشیه شهر اصفهان ساختمانهای چندسالساخت تا ماهانه 300 هزار تومان هزینه شارژ دارند و مستأجران مجبور به پرداخت آن هستند.
تخمین خط فقر در اصفهان
هزینه سبد حداقلی خوراکی برای یک نفر در طول یک ماه 814 هزار تومان میشود.
اگرجمعیت یک خانوار را چهار نفر درنظر بگیریم، برای تامین حداقل مواد غذایی مورد نیاز بدن طی یک ماه باید سه میلیون و 256 هزار تومان خرج کنند؛
همچنین هزینه ماهیانه پوشاک خانوار چهارنفره 200 هزار تومان میشود. علاوه براین، باید یک میلیون و 70 هزار تومان مبالغ قبوض و اجاره بها را به این هزینهها افزود.
یک خانوار چهار نفره باید در اصفهان دستکم چهار میلیون و 436 هزار تومان در ماه برای تامین کف نیازهای خود هزینه کند.
درمقابل حداقل حقوق مصوب اداره کار دو میلیون و 800 هزار تومان است و یک خانواده چهار نفری در اصفهان با چنین حقوقی از پس فراهم کردن حداقل نیاز ماهیانه خود نیز برنمیآیند؛
همچنین باید هزینه دارو، حملونقل و… را نیز به چهار میلیون و 436 هزار تومان اضافه کرد؛ بنابراین محاسبه خط فقر 9 میلیون تومانی برای یک خانوار چهار نفره، زیاد به نظر نمیرسد،
چرا که یک خانوار در نصفجهان، اگر تنها یک فرد شاغل داشته باشد، موفق به تامین حداقل نیازهای خود با حقوق اداره کار نمیشود.
ناگفتهنماند در این پژوهش هزینههایی مانند آموزش صفر در نظر گرفته شد، درحالیکه در زندگی واقعی خانوادهها سهم بالایی از درآمد را صرف پرداخت هزینههای مدرسه و دانشگاه میکنند.
