«در برابر استبداد، بیست درس قرن بیستم» از چه می‌گوید؟

«در برابر استبداد، بیست درس قرن بیستم» عنوان کتابی است از تیموتی اسنایدر. اسنایدر استاد دانشگاه ییل آمریکا است و متخصص در تاریخ اروپای شرقی و جنگ جهانی دوم و هولوکاست. او علاوه بر کار تدریس و تالیف کتاب‌های تاریخی، سخنرانی‌های بسیاری دارد و در حوزه عمومی فعال است و هم در نشریات مختلفی مثل اینترنشنال هرالد تریبیون، نیشن، نیویورک ریویو، مقاله می‌نویسد. اسنایدر به پاس نوشتن کتاب‌های ژرف نگرانه تاریخی و نگاه تطبیقی جوایز بین المللی بسیاری را به خود اختصاص داده است. مثل جایزه اندیشه سیاسی هانا آرنت، جایزه نگاه اروپایی لایپزیک، جایزه علوم انسانی امرسون،یجایزه ادبی آکادمی هنر و ادبیات آمریکا و جوایزی افتخاری از کشورهای اروپای شرقی. 

تاریخ انتشار: 12:26 - دوشنبه 1399/12/18
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
این کتاب در ایران با ترجمه انحصاری بابک واحدی که خود از رونامه نگاران حوزه بین الملل است در دسترس علاقمندان قرار دارد. در مقدمه‌ای که بابک واحدی برای کتاب نوشته آمده است: «ماجرا از یک پست فیس بوک شروع شد، تیموتی اسنایدر دراین پست که بعد بسط یافت و شد همین کتابی که در دست دارید، به هموطنان آمریکایی‌اش هشدار می‌دهد که آمریکایی‌های امروز هیچ باهوش‌تر و خردمندتر از اروپایی‌ها نیستند که در قرن بیستم شاهد غلتیدن دموکراسی‌هایشان در دام فاشیسم، نازیسم یا کمونیسم بودند. مزیت ما در این است که شاید بتوانیم از تجربه آنان درس‌هایی بگیریم. پست فیس بوکی اسنایدر بیش از 18 هزار بار به اشتراک گذاشته شد و به سرعت در همه جای فیس بوک و اینترنت پخش شد. چنین بود که اسنایدر به فکر افتاد بیست درسی را که برشمرده بود، با توضیحات بیشتر و مثال‌های تاریخی از حکومت نازی و شوروی سابق در کتابی کوچک گردآورد. کتاب در برابر استبداد، بیست درس از قرن بیستم نام گرفت و خیلی زود به جمع کتاب‌های میلیون نسخه‌ای جهان راه پیدا کرد.»
همانطور که از نام کتاب پیداست ما با 20 گفتار در نقد استبداد و تلاش برای مبارزه با دیکتاتوری مواجهیم. این 20 گفتار عبارتند از: 
1- در اطاعت پیش دستی نکنید
2- از نهادها دفاع کنید
3- از حکومت تک حزبی برحذر باشید
4- مسئولیت چهره جهان را بر عهده بگیرید
5- اخلاقیات حرفه‌ای را فراموش نکنید
6- مراقب شبه نظامی‌ها باشید
7- اگر باید مسلح باشید خوب فکر کنید
8- ایستادگی کنید
9- با زبانتان مهربان باشید
10- حقیقت را باور داشته باشید
11- پرس و جو کنید
12- به چشم دیگران نگاه کنید و احوالپرسی کنید
13- سیاست بدن را تمرین کنید
14- برای خودتان یک زندگی خصوصی بسازید
15- به حرکت‌های خوب کمک کنید
16- از همتایان خود در کشورهای دیگر بیاموزید
17- گوش به زنگ واژه‌های خطرناک باشید
18- در اتفاقات غیر منتظره خونسرد باشید
19- میهن دوست باشید
20- تا می‌توانید شجاع و دلیر باشید
وقتی این بیست گفتار را مرور می‌کنید حتی قبل از اینکه شروع به خواندن اثر کنید با عناوینی خارج از حیطه سیاست مواجه می‌شوید مثل ضرورت ارتباطات فردی سالم و … که از دیدگاه نویسنده می‌تواند در زیست اجتماعی و سیاسی مردمان تاثیر عمیقی داشته باشد. تیموتی اسنایدر خود در مقدمه کتابش می‌نویسد: «تاریخ قرن بیستم اروپا به ما می‌آموزد که چطور ممکن است جوامع درهم بشکنند، دموکراسی‌ها سقوط کنند، اخلاقیات فروبپاشد و مردمان عادی یکباره خودشان را اسلحه به دست بالای سر گورهای دسته جمعی بیابند. درک دلایل به وجود آمدن این شرایط برای امروز ما بسیار مفید خواهد بود.» در بخش دیگری از مقدمه نیز می‌نویسد: «فاشیست‌ها عقل را به نام اراده رد می‌کردند و حقیقت عینی را به نفع اسطوره‌ای با شکوه کنار می‌زدند که رهبران با این ادعا که به مردم فرصت بیان می‌دهند، آن را خلق می‌کردند. آن‌ها چهره‌ای از جهانی شدن تصویر می‌کردند و می‌گفتند که چالش‌های پیچیده جهانی شدن محصول توطئه و دسیسه چینی علیه کشور و ملت هستند.» و در پایان مقدمه هم می‌نویسد: «دراین کتاب بیست درس از قرن بیستم را آورده‌ام که با شرایط امروز هماهنگ شده‌اند.»
هر گفتار از کتاب با یک مقدمه ویژه آغاز می‌شود که می‌توان گفت چکیده همان بخش است و ذهن خواننده را برای آنچه در آن بخش خواهد خواند آماده می‌کند. به عنوان مثال در گفتار سوم با عنوان «از حکومت تک حزبی برحذرباشید» در مقدمه آمده است: «احزابی که کشور را از نو بنا کرده‌اند و رقبا را سرکوب کردند، از ابتدای کار قدرت مطلقه نداشتند. بلکه از فرصتی تاریخی بهره گرفتند تا حیات سیاسی رقبایشان را غیرممکن سازند. لذا از نظام چند حزبی پشتیبانی و از قواعد انتخابات دموکراتیک دفاع کنید. تا وقتی این فرصت در اختیارتان هست در انتخابات محلی و ملی رای بدهید و حتی به نامزد شدن فکر کنید.»
موخره کتاب با عنوان «تاریخ و حریت» جمع بندی کاملی از آنچه نویسنده در تلاش برای بیان آن بوده به مخاطب عرضه می‌کند. در بخشی از موخره آمده است: «با پذیرش سیاست جبر تاریخی، ما نسلی بدون تاریخ پرورش داده‌ایم. این آمریکایی‌های جوان حالا که وعده جبر تاریخ آشکارا فرو ریخته چه واکنشی نشان خواهند داد؟ شاید از جبرتاریخ به ازلیت افتند. باید امیدوار باشیم که در عوض به نسلی تاریخی تبدیل شوند و از دام جبر تاریخ و ازلیتی که نسل های قدیمی تر پیش پای آن‌ها پهن کرده‌اند اجتناب کنند. در یک چیز نمی‌توان شک داشت: اگر جوانان شروع نکنند به ساختن تاریخ، سیاستمداران سیاست ازلیت و سیاست جبر تاریخ، تاریخ را ویران خواهند کرد و از بین خواهند برد و برای ساختن تاریخ، آمریکایی‌های جوان باید بیشتر بدانند. این پایان ماجرا نیست، بلکه یک آغاز است.» درست است که مخاطب اسنایدر مردم آمریکا هستند اما فروپاشی دموکراسی و عوامل آن تنها جامعه آمریکا را تهدید نمی‌کند و این کتاب نقدی جامع بر روند دموکراسی خواهی در جهان است. 
نثر کتاب ساده و خوشخوان است و می‌تواند مخاطب عام را که با متون پیچیده سیاسی چندان ارتباط برقرار نمی‌کنند با خود همراه کند. کتاب همچنین شامل تصویرسازی‌های ساده و در عین حال پر مفهوم است که در هر بخش با محتوای گفتار مورد بحث همخوانی دارد. تصویرسازی‌های کتاب اثر حسن کریم زاده است. در برابر استبداد، بیست درس قرن بیستم را نشر گمان در 120 صفحه به بازار عرضه کرده است.
 
برچسب‌های خبر
اخبار مرتبط