به گزارش اصفهان زیبا؛ از یکم تا هفتم اردیبهشت ماه هفته سلامت با شعار «سلامت خانواده با مردمیسازی سلامت» تعیین شده است. توضیح در این زمینه را میتوانید با نظر فاطمه مرادی، کارشناس ارشد آموزش و ارتقا سلامت و مسئول واحد آموزش سلامت مرکز بهداشت شماره یک اصفهان بخوانید:
فرهنگ سلامت
فرهنگ سلامت، فرهنگی است که بر خودمراقبتی و تقدم پیشگیری بر درمان و مجموعه باورها و رفتارهای سالم و مؤثر در این زمینه تأکید دارد و بسترهای لازم را برای تحقق شرایط مناسب جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی فراهم میآورد.
سلامت معنوی، وضعیتی از سلامت است و حالت هدفمند و معنادار حیات انسانی است که حاصل ایمان، اعتقاد و ارتباط فرد با قدرت و کمال لایتناهی الهی و زندگی ابدی پس از مرگ محسوب میشود. سلامت معنوی به نشاط، امید، رضایتمندی، اطمینان قلبی، آرامش و داشتن قلب سلیم در فرد و رستگاری در دنیا و آخرت منجر میشود و ارتباط پویای مبتنی بر مکارم اخلاق، عشق و محبت با خود، دیگران و جهان پیرامون ایجاد میکند.
هرگونه فعاليتي که فرد برای ارتقا و حفظ سلامتي خود در زمینههای جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی انجام میدهد، نشاندهنده رفتار سالم فرد است.
از طرفی سواد سلامت، نشاندهنده مهارتهاي شناختي و اجتماعي است که انگيزه و توانايي لازم را براي دسترسي، درک و کاربرد اطلاعات در حوزه سلامت ایجاد میکند، به گونهاي که سلامت مطلوب را حفظ کند و ارتقاء دهد.
اگر بخواهیم تعریفی از سبک زندگی سالم داشته باشیم؛ سبک زندگی سالم مجموعهای از رفتارها و تصمیماتی است که به حفظ و بهبود سلامت فیزیکی، روانی و اجتماعی افراد کمک میکند و شامل: تغذیه سالم، ورزش منظم، خواب کافی، کاهش استرس، قطع سیگار و الکل و ارتباطات اجتماعی مثبت است.
اما، ضرورت فرهنگسازی برای ارتقای سلامت جامعه را میتوان در چهار حیطه طرح کرد از جمله:
تحقق پوشش همگانی سلامت
پوشش همگانی سلامت، نیازمند اقدام همزمان در سه حیطه مختلف است:
-توانمندسازی مردم در محل زندگی، کار، تحصیل و جامعه برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت به عنوان یک ثروت فردی، خانوادگی و اجتماعی.
-فراهم کردن سیستم ارائه خدمات بهداشتی امکان دسترسی به خدمات ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری، دارو، درمان و توانبخشی با کیفیت و ارزان قیمت برای تمامی مردم.
-ضرورت حفاظت مالی از مردم، برای برخورداری از تمامی خدمات سلامت
ارتقای سلامت با رویکرد اجتماعی شدن سلامت
ارتقای سلامت فرایند قادرسازی مردم برای افزایش کنترل بر سلامتی خود و بهبود آن است.
شرط رسیدن به بالاترین سطح خوب بودن جسمی، روانی و اجتماعی، این است که افراد یا گروهها توانایی شناسایی و برآورده کردن نیازها و آرزوهای خود را داشته باشند و بتوانند محیط اطراف خود را تغییر دهند یا با آن کنار بیایند. در نتیجه سلامتی به عنوان هدف زندگی در نظر گرفته نمیشود، بلکه منبع مثبت برای زندگی روزمره محسوب میشود.
تغییر رفتار
رفتارهای سلامت، عملکردهای شخصی هستند که خطر بیماری یا آسیب را افزایش یا کاهش میدهند.
اغلب به رفتارهایی که قابل پیش بینی هستند، عادت می گویند. روانشناسان در جستجوی درک عادتهای سلامت، به عنوان نظامهای سازمانیافته، متشکل از توالی اعمال روزمره، عواقب و عکسالعملهایی که منجر به نتایج قابل پیش بینی میشوند، هستند. برای مثال عادتهای غذایی جزو کارهای روزمره تکراری است که هر کدام شامل توالیهای آشکار رفتار هستند، نظیر خرید از فروشگاه، آماده کردن و تهیه غذا و لذت بردن از غذا در جمع خانوادگی یا مکانهای دیگر.
ترویج سبک زندگی سالم
شیوه زندگی که از آن به عنوان سبک زیستن یاد میشود، این مفهوم را میتوان مجموعهای کم و بیش جامع و منسجم از عملکردهای روزمره یک فرد دانست که نه فقط نیازهای جاری او را برآورده میسازد، بلکه روایت خاصی را که او برای هویت شخصی خویش برمیگزیند، در برابر دیگران مجسم میسازد. سبک زندگی بیانگر نگاه فرد به زندگی، جهان و ارزشهای مورد قبول او است.
به عبارت دیگر سمبل و نماد هدایت افراد یک جامعه است که تمامی جنبههای زندگی آنها را در بر میگیرد.
سبک زندگی، شیوههای نسبتاً ثابتی است که فرد اهداف خود را بوسیله آنها دنبال میکند.
این شیوه نسبتاً ثابت شامل بسیاری از حوزههای زندگی فرد، از جمله: نظام معیشتی، تفریح و شیوههای گذراندن اوقات فراغت، الگوی خرید و مصرف، استفاده از محصولات تکنولوژیک و امثال آن میشود.
سبک زندگی به ما کمک میکند تا معنی عملکرد افراد برای خودشان و دیگران را درک کنیم.
اهمیت سبک زندگی بیشتر از آن جهت است که بر کیفیت زندگی و پیشگیری از بیماریها مؤثر است.
فرد با انتخاب سبک زندگی سالم، برای حفظ و ارتقای سلامتی خود و پیشگیری از بیماریها اقدامات و فعالیتهایی از قبیل رعایت رژیم غذایی مناسب، خواب، فعالیت بدنی، کنترل وزن، عدم مصرف سیگار و الکل و ایمن سازی در مقابل بیماریها را انجام میدهد.
سبک زندگی سالم به تمام رفتارهایی که تحت کنترل شخص هستند یا بر خطرات بهداشتی فرد تأثیر میگذارند، گفته میشود.
همچین منبع ارزشمندی برای کاهش شیوع و تأثیر مشکلات بهداشتی و ارتقای سلامت، تطابق با عوامل استرسزای زندگی و بهبود کیفیت زندگی است.