به گزارش اصفهان زیبا؛ جمعه، شنبه، یکشنبه، دوشنبه؛ چهار روز متوالی که برخی از اصفهانیها آب نداشتند و با قطعی کامل آب مواجه شدند. این بار نه غافلگیری در کار بود و نه این اتفاق غیرقابلپیشبینی بود؛ چرا که پیشازاین و حتی قبل از افزایش دمای هوا در اصفهان در روزهای اخیر، سازمان هواشناسی گرمای هوا را پیشبینی و درباره آن صحبت کرده بود.
کسی اما گوشش به این حرفها بدهکار نبود و قطعی آب نهتنها در این منطقه بلکه در بسیاری از مناطق دیگر اصفهان در روزهای گذشته که دمای هوا چیزی بین 37 تا 38 درجه سانتیگراد بود، شهروندان را به ستوه درآورد. خیلیها دبه به دست راهی این پارک و آن پارک یا این محله و آن محله شدند تا جرعهای آب پیدا کنند. صف خرید آبمعدنی هم در این روزها طویل شد و شهروندان برای تأمین آب شرب، ناچار به خرید و صرف هزینه شدند.
احمد یکی از همین افراد است؛ مردی میانسال که میگوید از عصر جمعه تا دوشنبهشب که آب بهطور کامل در منطقه اصفهانک قطع بود، حدود یکمیلیون تومان آبمعدنی خریده است: «آب بهطور ناگهانی و بدون اطلاع قبلی از عصر روز جمعه تا دوشنبه قطع شد.»
زنگها پشت سر هم به صدا درآمد و همه جویای قطعی آب در این منطقه از آبفا بودند؛ هیچکدامشان اما جواب درستحسابی نشنیدند: «هر بار که تماس میگرفتیم، حدود 20 تا 30 دقیقه باید پشت خط منتظر میشدیم. آخرش هم جواب درستی نمیدادند؛ مثلا میگفتند تا یک ساعت دیگر آب وصل میشود یا تا آخر شب مشکل برطرف میشود. این بلاتکلیفی و قطعی آب ناگهانی که حدود چهار روز ادامه داشت، علاوه بر سختیها بار روانی هم برای اهالی این منطقه به وجود آورد؛ چون نمیتوانستند برای انجام کارهایشان برنامهریزی کنند و زندگیشان اصلا فلج شده بود.»
قطعی آب و سنت هر ساله در اصفهان
قطعی آب در گرمای هوای اصفهان در روزهای گذشته، شهروندان را بیطاقت کرد؛ قطعی آبی که البته مسبوق به سابقه نیست و چندین سال است که با فرا رسیدن فصل گرما در مناطق مختلف اصفهان رخ میدهد و انگار به یک سنت هر ساله تبدیل شده است. یکی دیگر از اهالی اصفهانک میگوید که قطعی آب مشکلات زیادی را برای شهروندان به وجود آورد: «خیلی از کولرها در این منطقه آبی هستند و قطعی آب باعث خاموشی آنها در این چند روز و تحمل گرمای هوای شدید شد. از طرف دیگر هم بعضیها توان خرید آبمعدنی را نداشتند و به خاطر همین روزهای سختی را طی کردند. خود من پسربچهای را دیدم که میگفت چند روز است دارم از عطش میمیرم.»
قضیه به همینجا ختم نمیشود بلکه در ماجرای بیآبی اصفهان بعضیها مشکلات بیشتری را تحمل کردند: «مثلا طبقه بالایی خانه من، پیرزنی زندگی میکند که هیچکس را ندارد. در این روزهایی که آب قطع شده بود، مدام التماس این و آن را میکرد که برایش چند دبه آب از جایی بیاورند. یا اینکه فاصله پارک نسبتا زیاد است و فقط کسانی که ماشین داشتند، میتوانستند دبههای خود را از آنجا پر کنند.»
داستان بیآبی اصفهان، داستان جدیدی نیست. کافی است هوا دو سه درجه افزایش پیدا کند تا محلههای مختلف با قطعی آب یا افت فشار مواجه شوند و دبه به دست راهی این طرف و آن طرف. این درحالی است که مسئولان بارها گفتهاند که آب شرب خط قرمز آنهاست، اما وضعیت آب شرب هر سال و با آغاز فصل گرما برای برخی از شهروندان کلافهکننده است.
زن جوانی که در خیابان فلاطوری زندگی میکند، میگوید: «هر سال افت فشار یا قطعی آب را در این منطقه داریم که مشکلاتی را به وجود میآورد. برای مثال، روز دوشنبه که آب قطع شده بود، پکیج پیرزن همسایه قطع شده بود و بلد نبود که آن را وصل کند و برای همین از همسایهها میخواست تا این کار را انجام دهند. خبری از تانکرهای آب هم نبود!»
این زن میگوید: «قطعی آب موضوع جدیدی نیست. سال گذشته این موضوع باعث شد تا هر واحدی حدود 15 میلیون تومان، برای خرید پمپ و تانک هزینه کنند.»
او که در طبقه اول یک مجتمع مسکونی زندگی میکند، میگوید: «وضعیت افت فشار آب و قطعی آن برای افرادی که در طبقات بالایی زندگی میکنند، بهمراتب سختتر است. پارسال چندین مرتبه ناچار به خرید آب شدیم. از طرف دیگر، بیشتر مجتمعهایی که اینجا وجود دارند، 50 یا 60 واحدی هستند. پارسال فردی که آمده بود، برای نصب پمپ میگفت که در این منطقه همه دارند از تانک و پمپ استفاده میکنند.»
تانکهای آهنی و بدقواره، حالا چند سالی است که روی پشتبام خیلی از مردم شهر قد علم کردهاند تا شاید در روزهای گرم تابستانی بتوانند تا حدودی مردم را از بیآبی نجات بدهند. قطعی آب در تابستان مخصوص یک روز و دو روز نیست. سالهای گذشته در برخی از مناطق این قطعی آب بهصورت گسترده و متوالی رخ داد.
سال گذشته بود که منصور شیشهفروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفتوگو با رسانهها گفته بود که در حال حاضر ۳۶۰ روستای استان اصفهان به علت خشکی چاهها و نبود امکان تأمین آب از طریق تانکر سیار آبرسانی میشود، این در حالی است که حتی روستاهایی که در مناطق غرب و در محدوده سد زایندهرود هستند بدون منابع آب پایدار است: «در روستاهای شهرستانهای فریدونشهر، چادگان، بویینمیاندشت و فریدن در مناطق غرب استان و نیز شهرستانهای شرق و شمال جنوب و مرکز استان اصفهان، اردستان، نائین، کاشان، شرق اصفهان، سمیرم، شهرضا، دهاقان، جرقویه، کوهپایه، هرند، ورزنه، نجفآباد مواجه با کمبود آب بوده و در نقاط شهری در شهرهای اصفهان، چادگان، خوروبیابانک، ورزنه، انارک، جندق، فریدن، سمیرم، دهاقان و بسیاری از مناطق دیگر استان کاهش فشار آب بهویژه در روزهای پایان هفته وجود دارد و طبقات بالای مجتمعهای مسکونی در مناطق شمال و مرکز شهر اصفهان با کاهش جدی فشار آب مواجه است.»
به گفته او، هنوز بسیاری از طرحهای مطالعهشده از جمله تأمین پایدار آب شهرستانهای غرب و طرحهای احیای زایندهرود اجرایی نشده است و مصوبات شورای عالی آب مبنی بر عدمبارگذاری در زایندهرود و جلوگیری از برداشتهای بیرویه در بالادست زایندهرود توسط وزارت نیرو اجرایی نشده است.
وعدههایی که محقق نشد!
قطعی آب شرب در تابستان در برخی از شهرستانها نیز رخ میدهد و آنها را در تنگنا قرار میدهد. این درحالی است که پیشازاین مسئولان وعدههای بسیاری در رابطه با راهاندازی سامانه دوم آبرسانی اصفهان و حل مشکل قطعی و افت فشار آب داده بودند. قطعی آب در روزهای اخیر، اما باعث شد تا برخی از نمایندگان اصفهان نیز به این مسئله واکنش نشان دهند.
محمدعلی نقدعلی، نماینده مردم خمینیشهر در مجلس شورای اسلامی دراینباره با بیان اینکه سامانه دوم خط اضطراری آب راهاندازی شده و نباید قطعی آب را در مناطق داشته باشیم، میگوید: «در این زمینه باید توجه جدی داشـت. در مدیریت آب میزان بارش امسال نسبت به سال گذشته تاکنون درمجموع در حوزه کشاورزی، آب شرب و بهداشت خوب بوده اما با توجه به افزایش دما مدیریت منابع آب در شرق و غرب باید نگاه ویژهای شود، امسال نه خشکسالی و نه ترسالی کامل است و نیاز به مدیریت ویژه دارد. خط اضطرار سامانه دوم آبرسانی اصفهان تابستان ۱۴۰۱ با آورد ۱.۵ تا ۲ مترمکعب بر ثانیه وارد مدار شد تا جبرانکننده کمبود آب سامانه اول آبرسانی برای ۵۸ شهر و 310 روستای استان اصفهان باشد. این درحالی است که با وجود ذخیره ۴۴۲ میلیون مترمکعبی سد زایندهرود و راهاندازی سامانه دوم، هنوز تابستان شروع نشده مردم شهر اصفهان با افت فشار و قطعی آب مواجه شدند.»
اما بررسیهای مهر حاکی از آن است که سامانه دوم آبرسانی به دلیل برخی مشکلات طی روزهای گذشته در مدار نبوده است.
غم آب در اصفهان
قطعی آب اصفهان به داستان کلیشهای و نخنمایی تبدیل شده است که مسئولان و متولیان امر آن دیگر رسیدگی به آن را فراموش کردهاند و جز پاسخهای تکراری چیز دیگری در چنته ندارند؛ پاسخهایی نظیر اینکه گرمی هوا و مصرف بیشازاندازه باعث میشود تا افت فشار و قطعی رقم بخورد. راهحل همیشگی نیز انداختن توپ به زمین مردم و توصیه به صرفهجویی در مصرف است.
همانطور که حسین اکبریان، مدیرعامل آبفای استان اصفهان در گفتوگو با «مهر» در خصوص علت افت فشار و قطعی آب در شهر اصفهان گفته است: «به دنبـال افزایش ناگهانی دمای هوا و درنتیجه افزایش تصاعدی و بیش از ۲۵ درصدی مصرف آب در بخش شرب و بهداشت شاهد افت فشار آب در بخشی از مناطق بودیم؛ اما با توجه به برنامهریزیهایی که از اوایل سال انجام شد و با تأکید مدیرعامل شرکت مهندسی آبفای کشور، منابع تأمین جدید اصفهان بزرگ بهمنظور تأمین کمبود آب آشامیدنی جمعیت بیش از پنجمیلیوننفری تحت پوشش، در مدار بهرهبرداری قرار گرفت. گرمای هوای حارهای دو سه روزی است بسیاری از شهرهای ایران ازجمله اصفهان را دربرگرفته است. سالهای گذشته عموما بعد از نیمه دوم خرداد شاهد ناترازی در بخش آب در برخی از مناطق بودیم؛ اما امسال به دلیل گرمای ناگهانی هوا در روزهای اخیر، این اتفاق در نیمه اول خرداد افتاد که با توجه به وضعیت بهوجودآمده، با همکاری شرکت آب منطقهای استان، آب تولیدی با کنترل فرایندهای کیفی و فنی بهمرور به ظرفیت تأمین سامانه اصفهان بزرگ اضافه میشود.»
او ابزار امیدواری میکند: «بهزودی با افزایش ظرفیت خطوط آبرسانی، مشکل افت فشار آب برخی از مناطق حل شود. تلاش این شرکت بر این است که با مانیتورینگ و کنترل تأسیسات آب بهصورت لحظهبهلحظه آب شرب بهصورت عادلانه توزیع شود و در حال حاضر تأسیسات آب بسیاری از نقاط استان اصفهان شامل مخازن آب، ایستگاههای پمپاژ، چاهها، شیرهای فشارشکن، خطوط اصلی انتقال، شبکه توزیع آب، تصفیهخانههای آب و آبشیرینکنها بهوسیله سیستم تلهمتری و تلهکنترل مورد پایش و ارزیابی قرار میگیرند.امسال در برخی از مناطقی ازجمله خیابانهای پنجرمضان و مولوی با اقدامات اجرایی و تحلیل شبکه توزیع برنامهریزی شده است.»
مهدی طغیانی، نماینده مجلس در کانال تلگرامی خود دراینباره نوشت: «متأسفانه چند روزی است بخشهایی از شهر اصفهان درگیر افت شدید فشار آب است و اعتراضات زیاد و تماسهای مکرر مردم عزیز را در پی داشته است. از مدیران مربوطه توضیح خواستم گویا به دلیل افزایش برداشتهای بالادست عملا آبی که برای شرب اصفهان بزرگ رهاسازی میشود، به تصفیهخانه نمیرسد تا جایی که ۲۰ درصد آب موردنیاز و رهاسازی شده در روزهای اخیر به مقصد نرسیده است. سامانه دوم آبرسانی هم به دلایل نواقص خطوط انتقال و تأسیسات تصفیهخانه هنوز تکمیل نیست؛ بهطوریکه نهایتا بخش کوچکی از ظرفیت آن به شکل اضطراری قابلیت استفاده دارد. اولا جا دارد همگی با صرفهجویی کمک کنیم تا کسی در اصفهان عزیز بیآب نباشد. ثانیا بهسرعت و با جدیت بیشتری پیگیر تکمیل سامانه دوم خواهیم بود. تجربه نشان داد آن چیزی که برخی از همکاران قدیم در استان مجاور تونل جهنمی گلاب!(سامانه دوم آبرسانی) میخواندند، راه نجات آب شرب اصفهان بزرگ از دستبرد زیادهخواهان در فصل گرما بود! ثالثا وزیر محترم نیرو از خود خاصیت نشان دهد و با برداشتهای غیرمجاز بالادست برخورد جدیتری کند. همانطور که برق صنایع را قطع میکنند قطعا میتوانند برق پمپاژها و چاههای غیرمجاز بالادست را هم قطع کنند تا مردم پاییندست بیآب نشوند.»
این درحالی است که رضا آقایی، کارشناس حوزه آب برداشتهای بالادست را عامل اصلی افت فشار و قطعی آن در اصفهان نمیداند و به «اصفهان زیبا» میگوید: «درست است که برداشتها در بالادست، همچنان رخ میدهند، اما این مسئله دلیل افت فشار آب و قطعی آن در اصفهان نیست، بلکه شبکه توزیع مشکل دارد.» او میگوید: «آبیاری باغهای غرب، همچنان ادامه دارد و کانالهای آب تا نکوآباد که 20 تا 30 کیلومتر پایینتر از سد چم آسمان قرار دارد، آب رهاسازی شده است و سد چم آسمان برداشتهای خود را انجام میدهد و مازاد آن را به داخل حوضچهها و سپس تونلهایی منتقل میکند تا آب شرب اصفهان تأمین شود.» او در رابطه به سامانه دوم آبرسانی به اصفهان بزرگ هم میگوید: «این پروژه برای به سروسامان رسیدن به بودجه گزافی نیاز دارد و به همین دلیل نیز راهاندازی آن زمان زیادی خواهد برد.»
این درحالی است که سال گذشته حسن ساسانی، مدیرعامل شرکت آب منطقهای اصفهان از جذب سه هزار میلیارد ریال از محل اعتبارات شهرهای دارای تنش آبی برای سامانه دوم آبرسانی استان خبر داد و در گفتوگو با رسانهها گفت: «حدود ۲۰ درصد در خط انتقال و حدود ۱۰ درصد در اجرای تصفیهخانه سامانه دوم آبرسانی پیشرفت داشتهایم. این پروژه سامانهای مکمل است و با تعریف مرحله (فاز) اضطراری حین اجرای کل این پروژه، یک خط لوله تا مخزن ذخیره آب در شهرستان نجفآباد و نیز از محل تصفیهخانه راهاندازی شد. در حال حاضر از طریق یک رشته خط لوله ۱۶۰۰میلیمتری، آب آشامیدنی به ظرفیت بیش از ۲مترمکعب بر ثانیه از تصفیهخانه به سمت اصفهان منتقل میشود. درواقع سامانه دوم آبرسانی، تأمینکننده کمبود آب آشامیدنی جمعیت بیش از ۵.۵ میلیون نفری تحت پوشش است که سامانه آبرسانی موجود اصفهان بهتنهایی قابلیت تأمین آن را ندارد و این کمبود تا افق سال ۱۴۱۰ جبران خواهد شد.»
بااینوجود، لابد گرمی هوا که اتفاقا غیرقابلپیشبینی نیست و هواشناسی از همین الان، نوید روزهای داغ تابستانی را داده است، در روزهای آینده نیز قطعی و افت فشار آب را به همراه خواهد داشت؛ اتفاقی که البته به رسم هرساله در آمده است و جز انداختن توپ در زمین مردم و مقصر دانستن گرمی هوا از زبان مسئولان و متولیان این حوزه، کار دیگری ظاهرا برنخواهد آمد و مردم هم باید دبه به دست در کوچه و خیابانهای شهر به دنبال تأمین آب باشند!
