روبه‌روی درب درمانگاه جای همیشگی‌اش است. چادر سیاهش را روی سر کشیده است و کاغذ مچاله‌ای را در دست دارد. با عجز و زاری کاغذ را نشان زن‌ها و مردهایی می‌دهد که از مقابلش رد می‌شوند و از آن‌ها طلب کمک می‌کند: «در این شهر غریب و بی‌کس هستم. دخترم بیماری ناعلاج دارد و توان خرید نسخه‌اش را ندارم. به من کمک کنید.» بعضی‌ها بدون توجه از کنار زن عبور می‌کنند و برخی دیگر لحظه‌ای تعلل می‌کنند و اسکناسی به او می‌دهند و از مقابلش رد می‌شوند؛ اهالی خیابان، اما حالا دیگر به‌خوبی او را می‌شناساند. آن‌ها می‌گویند که این زن سال‌هاست از صبح تا غروب این محل را برای تکدی‌گری انتخاب می‌کند و اتفاقا درآمد خوبی هم به‌دست می‌آورد.
سایه تکدی‌گری بر شهر
تکدی‌گری، پدیده‌ای است که این روزها به‌نظر می‌رسد به طرق مختلف در حال افزایش است و سنین مختلف به آن روی آورده‌اند؛ مثل زن جوانی که در هر ساعت از روز به چهارباغ گذرتان بیفتد، او را مشاهده می‌کنید. جوان است و سرووضع مناسبی هم دارد. روسری‌اش را روی صورتش کشیده است و از زن‌ها و مردهای در حال تردد در چهارباغ طلب کمک می‌کند؛ بدون اینکه هیچ زحمتی برای کسب درآمد به خود بدهد.
دراین‌باره اما مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» با بیان اینکه در راستای جمع‌آوری متکدیان از سطح شهر مأموران اداره‌کل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان باتوجه‌به وظیفه محوله و در راستای قانون و در کنار ۱۲ دستگاه متولی دیگر سامان‌دهی متکدیان اقدام به جمع‌آوری متکدیان می‌کند، می‌گوید: «این امر به‌صورت روزانه انجام می‌شود. فصول مختلف سال و همچنین مناسبت‌های ملی و مذهبی و مسائل سیاسی و جغرافیایی کشورهای همسایه بر میزان حضور متکدیان در سطح شهر تأثیر مستقیم دارد و باتوجه‌به حضور اتباع غیرمجاز خارجی که به‌صورت حرفه‌ای و گروهی مرتکب این تخلف می‌شوند، شهرداری با انجام طرح‌های ویژه، اقدامات گسترده‌ای را در راستای جمع‌آوری و خروج این افراد از کشور انجام می‌دهد.»
روح‌الله ابوطالبی در ادامه بیان می‌کند: «مأموران پیشگیری و رفع تخلف شهرداری اصفهان به‌صورت ۲۴ساعته در سطح شهر حضور فعال دارند و پس از رؤیت فرد متکدی اقدام به جمع‌آوری او می‌کنند. پس از جمع‌آوری، اطلاعات فرد متکدی ثبت می‌شود و بعد از غربالگری درصورتی‌که او جزو اتباع خارجی باشد، تحویل اردوگاه اتباع و درصورتی‌که معتاد باشد، توسط عوامل انتظامی تحویل کمپ‌های ماده ۱۶ و درصورتی‌که دارای محل زندگی مشخص و خانواده باشد، تحویل خانواده می‌شود.»
مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان می‌افزاید: «درصورتی‌که فرد متخلف دارای سابقه قبلی در خصوص تکدی‌گری باشد، وفق ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی به‌منظور تشکیل پرونده و معرفی به مقام محترم قضایی اقدام می‌شود.»
او تصریح می‌کند: «با توجه به اینکه ۱۳ دستگاه متولی سامان‌دهی متکدیان هستند، پس از انتقال به مراکز سامان‌دهی در خصوص تعیین‌تکلیف و انتقال به مراکز مربوط اقدام می‌شود.»
این‌گونه که مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان می‌گوید: «باید توجه داشت که متکدیان با استفاده از شگردهای مختلف و برانگیختن احساسات آن‌ها اقدام به جمع‌آوری پول‌های چشمگیری از مردم می‌کنند. با توجه به این کسب درآمد که گاها درآمدهای میلیونی در چند ساعت است، متکدیان پس از جمع‌آوری مجددا درصدد رجوع به تخلف گذشته خود هستند؛ پس برای جلوگیری از این تخلف همکاری و همیاری مردم لازم است.»
به گفته ابوطالبی، یکی دیگر از شگردهای گروه‌های تکدی‌گری، استفاده از کودکان به‌ویژه در فصول سرد سال برای سوءاستفاده از احساسات مردم است. آن‌ها این کودکان را برای جمع‌آوری پول از مردم به کار می‌گیرند. مأموران پس از رؤیت این کودکان، آن‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و تحویل مراکز مربوط می‌دهند.
نصرت‌السادات طاهرپور، جامعه‌شناس اجتماعی، نیز دراین‌باره به ایسنا می‌گوید: «تحولات اجتماعی شتابانی همچون رشد سریع جمعیت و شهرنشینی، جابه‌جایی توده‌های وسیع جمعیت و مهاجرت به شهرهای بزرگ و پیدایش شهرهایی با رشد قارچ‌گونه و شهرک‌های اقماری و حاشیه‌نشینی در اطراف کلان‌شهرها، افزایش نابرابری اجتماعی و شکاف طبقاتی در کلان‌شهرها، دگرگونی در ساخت و کارکرد خانواده، فروپاشی الگوها و هنجارهای سنتی رفتار و افزایش تنش‌های اجتماعی، پیامدهای اجتماعی ناگواری ازجمله تکدی‌گری را در زندگی شهری جوامع معاصر بر جای گذاشته است.»
او با اشاره به اینکه پدیده تکدی یا گدایان شهری معضل اجتماعی شایع در کلان‌شهرهاست و کمتر موردی در روستاها از این پدیده مشاهده می‌شود، تصریح می‌کند: «پدیده تکدی با وضعیت اقتصادی جامعه رابطه تنگاتنگی دارد؛ چنانچه در جامعه دارای فاصله طبقاتی بسیار فراوان، تکدی در آن پدیدار می‌شود.»
این جامعه‌شناس اجتماعی می‌افزاید: «به‌طور معمول، کارشناسان مسائل اجتماعی بر اساس مشاهده‌ها و نتایج به‌دست‌آمده به یک تقسیم‌بندی دوگانه از تکدی، یعنی تکدی آبرومندانه (مانند دراویش، دعانویسان و کولی‌ها) در کنار تکدی آشکار و غیرآبرومندانه (با استفاده از فنون و رمزهای روان‌شناسی ترحم مردم را به خود جلب و به شیوه‌ها و صور مختلف از دیگران تقاضای کمک می‌کنند) رسیده‌اند.»
طاهرپور می‌گوید: «تکدی‌گری نیز مانند بیماری‌های اجتماعی دیگر، آثار نامطلوبی با خود همچون برهم‌خوردن چهره جامعه و خیابان‌های شهر، افزایش هزینه‌های تحمیلی به جامعه، گسترش آسیب‌های اجتماعی متعدد و برهم‌خوردن نظم و امنیت جامعه دارد. یک نکته مهم درباره گدایی‌کردن این است که وقتی فردی بدون اینکه احتیاج فرد گدا را بداند، به او چیزی می‌دهد، با این عمل خود گدا را به شغل پستی که به آن مشغول است، تشویق می‌کند؛ بنابراین مردم با دوراندیشی از بخشش به این‌گونه گداها خودداری کنند.»
او تصریح می‌کند: «مؤسسات و کانون‌هایی که وظیفه حمایت از کودکان را برعهده دارند، برای سامان‌دهی وضعیت آنان باید در کنار نهادهای دولتی قرار گیرند و با انسجام قطعی و کنارنهادن اختلاف‌نظرها درصدد رفع مشکل باشند؛ همچنین وقتی بیکاری شایع می‌شود، دولت باید بداند که بخشی از جامعه دچار فقر می‌شود؛ اما جامعه آن‌قدر فقیر نیست که با این حجم از تکدی‌گری روبه‌رو باشیم؛ بنابراین شیوه‌های سنتی نیازمند تغییر هستند. »
