بدون شهامت، هنر هدر می‌رود

به گزارش اصفهان زیبا؛ در دنیای معاصر که هر روز خبرهایی از جنگ، بحران و ناامنی به گوش می‌رسد، هنرمندان باید نقش فعال‌تری را ایفا کنند. با این حال، بسیاری از آن‌ها از واقعیت‌های تلخ و دردناک فاصله گرفته‌اند و در دنیای خود غرق هستند، گویی هیچ خبری از رنج‌های انسان‌ها و اخبار تلخ روزانه ندارند. این بی‌تفاوتی نه‌تنها عواقب جدی برای جامعه دارد، بلکه به معنای انکار مسئولیت اجتماعی و انسانی آن‌هاست. بدون شک هنر رسالتی بالاتر از سرگرمی دارد که قرار است همواره با تقویم و رخدادهای مهم آن همراه باشد. پرسش مهم این است که چه چیزی از نسل‌کشی و جنایت جنگی مهم‌تر است؟

درحالی‌که مردم بی‌گناه در فلسطین، غزه، لبنان و دیگر نقاط جهان زیر بمب‌ها و گلوله‌ها جان خود را از دست می‌دهند، هنرمندانی هستند که به‌جای واکنش، سر خود را مانند کبک زیر برف می‌کنند و به دنیای زیبایی‌شناسی و هنر خود ادامه می‌دهند. این واقعیت نشان‌دهنده نوعی انقطاع میان هنر و زندگی واقعی است که ممکن است به عادی‌سازی خشونت و بی‌عدالتی منجر شود. بدون شک بی‌تفاوتی این قشر می‌تواند ضربه محکمی به جامعه هنری بزند. با این حال، هنوز هم بخش بزرگی از جامعه هنری ما تلاش می‌کنند با هنر و کلام خود از مظلومان سراسر جهان دفاع کنند.

سکوت هنرمندان در برابر فجایع انسانی به‌طور خاص نگران‌کننده است. این بی‌تفاوتی می‌تواند به نسل جدید پیامدهای مخربی بدهد؛ زیرا آن‌ها به جای الهام گرفتن از هنر به‌عنوان ابزاری برای آگاهی‌بخشی و اعتراض، شاهد انفعال و بی‌توجهی هنرمندان خواهند بود. درواقع، اگر هنرمندان نتوانند به فجایع انسانی واکنش نشان دهند، هنر به یک سرگرمی صرف تبدیل می‌شود و توانایی خود را برای ایجاد تغییرات اجتماعی از دست می‌دهد.

هنر قدرت دارد و می‌تواند آینه‌ای از واقعیت باشد و صدای کسانی باشد که در شرایط دشوار زندگی می‌کنند. سکوت هنرمندان به‌نوعی تأیید خشونت و بی‌عدالتی است. زمانی که هنرمندان از مردم و رنج‌های آن‌ها دفاع نمی‌کنند، در واقع قدرت هنر را نادیده می‌گیرند و به آن خیانت می‌کنند.

تاریخ بعدها از هنرمندانی که با کلام، شهرت و آثار خود به دفاع از مظلومان غزه و لبنان پرداخته و علیه رژیم صهیونیستی ایستاده‌اند، به نیکی یاد خواهد کرد. این هنرمندان با آثار خود نشان داده‌اند که چگونه هنر می‌تواند سلاحی مؤثر در رسوا کردن جنایات و نابرابری‌ها باشد. درواقع این هنرمندان توانسته‌اند معنای حقیقی هنر را در خود پیدا کنند. هنری که قرار نیست صرفا به سرگرمی انسان‌ها تبدیل شود و می‌خواهد دردی از بشر دوا کند…

متأسفانه در این سال‌ها شاهد سکوت برخی هنرمندان در برابر ظلم و تبعیض استکبار جهانی در نقاط گوناگون جهان هستیم. این درحالی است که برخی از این هنرمندان به بی‌ارزش‌ترین رخدادهای اطراف خود در صفحات مجازی یا مطبوعات واکنش نشان داده‌اند. البته تعداد زیادی از هنرمندان نیز همراه با هنرمندان جوامع دیگر، تلاش می‌کنند تا صدای مظلومیت مردم غزه، لبنان و شهدای عزیز ایرانی باشند. اما همچنان بخش بزرگی از هنرمندان تلاش می‌کنند از گفتن حقایق روز دنیا فرار کنند. البته بسیاری از این هنرمندان بارها عنوان کرده‌اند همواره توسط اکانت های مجازی متعدد تحت‌فشار قرار می‌گیرند. البته کمتر کسی وجود دارد که نداند این حملات از سوی ربات‌های مجازی منافقان و سایر گروه‌های معاند، بر افراد مشهور و هنرمندان ایرانی اعمال می‌شود…

در این مدت، رفتار برخی از سلبریتی‌ها در برابر فاجعه فلسطین و نسل‌کشی آن‌ها توسط رژیم صهیونیستی که آمیخته با سکوت بوده، موجی از انتقادات را از سوی مردم و همچنین سایر هنرمندان در پی داشته است. یکی از این هنرمندان «ابوالفضل همراه» بود که در واکنش به سکوت برخی از هنرمندان در برابر کشتار کودکان فلسطینی این‌گونه گفت: «این‌ها از چه چیزی می‌ترسند؟ از این می‌ترسند که نتوانند به دیگر کشورها بروند و به آن‌ها امکانات و ویزا ندهند یا اینکه دوتابعیتی خود را از دست بدهند؟!»

همه ما می‌دانیم هنرمندان قشری حساس و ریزبین هستند. امکان ندارد یک هنرمند بی‌احساس در جهان پیدا کنید! چراکه درون‌مایه «هنر»، بروز احساسات به شیوه‌های خلاقانه است. با علم بر این موضوع باید از «هنرمندان بی‌تفاوت» پرسید چرا در برابر فجایع انسانی بی‌تفاوت هستند؟ آیا آن‌ها زن و بچه‌های بی‌گناه را نمی‌بینند که روزانه به‌وسیله بمب‌های چند تنی کشته می‌شوند؟‌ آیا آن‌ها فراموش کرده‌اند که هنر باید ابزاری برای آگاهی‌بخشی و اعتراض باشد؟ بی‌تفاوتی آن‌ها نه‌تنها به خود هنر آسیب می‌زند، بلکه به معنای انکار مسئولیت انسانی و اجتماعی آن‌ها نیز هست. البته می‌توان گفت کسی که به این فجایع واکنش ندهد، چه هنرمند باشد چه نباشد، باید به پاکی روح و اعتقاد خود شک کند!

هنرمندان باید به یاد داشته باشند که هنر فراتر از زیبایی‌شناسی است و باید در برابر واقعیت‌های دردناک ایستادگی کند. اگر هنر به ابزاری برای تغییر اجتماعی تبدیل نشود، به یک سرگرمی بی‌معنا و بی‌اثر تبدیل خواهد شد؛ درنهایت از آن‌ها خواسته می‌شود که در برابر ظلم و بی‌عدالتی سکوت نکنند و صدای انسانیت را در آثار خود به گوش برسانند.