جلفای نو در سکوت کریسمسی

اگر بخواهیم در تمام ایران چند محله را نام ببریم که بتوانند عنوان مقصد گردشگری کریسمسی را از آن خود کنند، حتما یکی از مهم‌ترین‌هایشان، جلفای نوی اصفهان است؛ کلیسای وانک هر سال با تزیینات بسیار میزبان گردشگران داخلی و خارجی می‌شد و در جلفا قدم به قدم درخت کاج تزیین‌شده و شیرینی‌های کریسمسی و بابانوئل دیده می‌شد. امسال اما کرونا همه‌چیز را تغییر داده. چند مغازه در خیابان فردوسی و خیابان‌های دیگر سطح شهر و چند کافه و پاساژ و مغازه در خیابان‌های خاقانی و نظر و سنگتراش‌ها از تزیینات کریسمسی استفاده کرده‌اند و مراسم هرساله ارمنیان هم به سبک سال‌های گذشته برگزار نخواهد شد.
کریسمس (Christmas) جشنی در آیین مسیحیت است که به‌منظور گرامیداشت زادروز حضرت عیسی مسیح (ع) برگزار می‌شود. بسیاری از اعضای کلیسای کاتولیک رم و پیروان آیین پروتستان، کریسمس را در روز بیست و پنجم دسامبر (پنجم دی) جشن می‌گیرند؛ اما مسیحیان ارتدکس و ارامنه شب کریسمس را ششم ژانویه (هفدهم دی) جشن می‌گیرند و فردای آن روز یعنی هفتم ژانویه را به عنوان ولادت حضرت مسیح می‌شناسند.
ارمنی‌ها، بزرگ‌ترین گروه مسیحیان کشورمان هستند که در تهران، اصفهان، تبریز، ارومیه و سایر شهرها سکونت دارند و جمعیت آن‌ها حدود یکصد هزار نفر تخمین زده می‌شود که از این تعداد حدود هشت هزار ارمنی در اصفهان زندگی می‌کنند.
ارمنی‌های اصفهان گروهی از مردم ارمنی‌تبار جلفای قدیم در مرزهای شمالی کشور هستند که پس از کوچ بزرگ از جلفا یعنی در سال۱۶۰۵ به دستور شاه عباس اول به اصفهان آورده‌شده و در آنجا ساکن شدند. آن‌ها ابتدا در محله‌ای به نام جلفا اسکان یافتند و چندین کلیسا در آن محله ساخته شد که اکنون تعدادی از آن‌ها به مهم‌ترین بناهای تاریخی و گردشگری استان و کشور تبدیل شدند؛ از جمله کلیسای وانک که یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین کلیساهای ایران است.
سال۱۳۹۹ متفاوت‌تر از آنچه پیش‌بینی می‌شد در حال نزدیک‌شدن به فصل پایانی خود است و در حالی‌که هرساله مردم جشن‌ها و آیین‌های مختلفی را گرامی می‌داشتند؛ اما امسال به‌دلیل همه‌گیری بیماری کووید۱۹ چنین امکانی فراهم نبود و از عید نوروز گرفته تا مراسم مذهبی به روشی دیگر و با تأکید بر پرهیز از تجمع و گردهمایی برگزار شد. ویروس کرونا همچنان در کشورمان در حال انتشار و مبتلا کردن عده‌ای از هم‌وطنان به بیماری کووید۱۹ است و با وجود کاهشی‌شدن روند ابتلا به آن در ماه آذر، اما همچنان بر پرهیز از دورهمی و تجمع برای پیشگیری از شیوع این بیماری تأکید می‌شود تا بتوان به‌طور کامل بر آن غلبه و جشن شکست کرونا را برگزار کرد.از جمله آیین‌هایی که هر سال توسط خانواده‌های ایرانی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد، شب یلدا یا همان بلندترین شب سال است که با برپایی مراسم کهن و دیرینه مانند دیدار با بزرگان و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، دورهم‌نشینی، خوردن آجیل و میوه‌های پاییزی، شعرخوانی و هدیه دادن گرامی داشته می‌شود؛ اما امسال شرایط ناشی از شیوع کرونا این آیین را نیز تحت‌تأثیر قرار داد و همگان تأکید دارند که باید به‌صورت متفاوت از سال‌های گذشته آن را برگزار کرد.هم‌زمانی شب یلدا با آغاز جشن‌ها و آیین‌های سال نوی میلادی و تولد حضرت عیسی مسیح در شهرهایی مانند اصفهان که نماد زندگی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان الهی مختلف است، همواره تصویری تحسین‌برانگیز از تلاقی آیین‌های ملی و دینی پدید می‌آورد و شهروندان و مسئولان اصفهانی، هم‌وطنان ارمنی خود را در این روزها همراهی می‌کنند و علاوه بر چراغانی خیابان‌ها و کوچه‌های محله‌های ارمنی‌نشین و قرار دادن درختان کاج تزیین‌شده، این عید مسیحیان را به آن‌ها تبریک می‌گویند.اما امسال شرایط ناشی از همه‌گیری بیماری کووید۱۹ باعث شد تا این تصاویر همبستگی مانند سال‌های گذشته نباشد، بلکه به شکلی دیگر خود را نمایش دهد که همان همراهی با کادر درمان و پرستاران و پیشگیری از شیوع ویروس کرونا با پرهیز از دورهمی و تجمع‌های شب یلدا و جشن‌های کریسمس است. درحالی‌که مناطق مختلف کشورمان پس از چند ماه درگیری شدید با بیماری کووید۱۹ و افزایش آمار ابتلا و بستری ناشی از آن مواجه بودند؛ اما با محدودیت‌های اعمال‌شده از آذر، این وضعیت از شرایط حاد خارج شد و روند کاهشی به خود گرفته است؛ اما مسئولان و پزشکان تأکید دارند که این روند باید تداوم داشته باشد تا بتوان به‌طور کامل بر بیماری کووید۱۹ غلبه کرد و هرگونه غفلت و عادی‌انگاری شرایط باعث از بین رفتن همه تلاش‌ها می‌شود. به‌همین دلیل در روزهای اخیر تأکید و درخواست شده است که مردم به هر شکل ممکن از برگزاری تجمع و دورهمی برای گرامیداشت شب یلدا پرهیز کنند و این آیین را امسال به روش‌های دیگری مانند برقراری تماس تصویری یا تلفنی یا جمع محدود یک خانواده برگزار کنند تا بهبود آمار کرونا تداوم یابد و هرچه زودتر جامعه به وضعیت عادی خود و فارغ از همه‌گیری کووید۱۹ برگردد.در این میان مسیحیان ارمنی نیز در همراهی با سایر هم‌وطنان ایرانی خود تأکید کردند که امسال هیچ تزیین یا مراسمی به مناسبت سال نوی میلادی۲۰۲۱ در کلیسای وانک و محله ارمنی‌نشین جلفای اصفهان صورت نمی‌گیرد و برگزار نمی‌شود.
رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران در گفت‌وگو با ایرنا تأکید کرد که ارامنه به‌دلیل شیوع ویروس کرونا و برای احترام به ایثار کادر درمان و جلوگیری از تجمع‌ها، امسال در سال نوی میلادی۲۰۲۱ و تولد حضرت عیسی مسیح در کلیسای وانک و محله ارمنی‌نشین جلفای اصفهان هیچ‌گونه تزیینات و مراسمی ندارند. واروژ میناسیان با بیان اینکه در سال‌های گذشته همواره در ایام جشن‌های کریسمس و آغاز سال نوی میلادی، دیدارهای زیادی بین خود ارامنه اصفهان و سایر استان‌ها و همچنین مردم و مسئولان اصفهان برای تبریک سال نوی صورت می‌گرفت، افزود: امسال این مراسم برگزار نمی‌شود.
او با اشاره به اینکه امسال دهم دی مصادف با تحویل سال نوی میلادی است، بیان کرد: امیدواریم در صورت تداوم بهبود آمار کرونا و بهتر شدن وضعیت سلامت جامعه بتوانیم در عید پاک که در ماه بهمن خواهد بود، آیین‌های سال نوی میلادی را گرامی بداریم.
میناسیان با تأکید بر اینکه امسال ارامنه اصفهان به‌دلیل همه‌گیری بیماری کووید۱۹ از برگزاری جشن‌ها و دورهمی های جشن کریسمس در کلیساها و باشگاه‌ها پرهیز می‌کنند، تصریح کرد: فقط برخی از مراسم خاص مذهبی توسط اسقف اعظم و با تعداد بسیار اندک و محدود و با فاصله‌گذاری اجتماعی اجرا خواهد شد.
رئیس شورای خلیفه گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران با بیان اینکه کادر درمان و پرستاران کشورمان در ۹ ماه گذشته تلاش بسیاری برای مراقبت از بیماران مبتلا به کرونا داشتند و جایگاه آن‌ها از شهدا کمتر نیست، تصریح کرد: لازم است همه مردم آن‌ها را در مقابله با ویروس کرونا همراهی کنند تا هرچه زودتر شاهد برطرف‌شدن همه‌گیری بیماری در کشورمان باشیم. او با اشاره به اینکه تا کنون از بین هم‌وطنان ارامنه در استان اصفهان حدود ۱۰ نفر بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند، ادامه داد: شیوع این ویروس بر درآمد و وضعیت مالی ارامنه اصفهان نیز تأثیر بسیاری گذاشته است؛ زیرا بخش زیادی از درآمد آن‌ها از محل گردشگری تأمین می‌شد. بسیاری از مردم اصفهان نیز تأکید داشتند که امسال با توجه به شرایط حاکم بر جامعه به مانند سال‌های گذشته، مهمانی‌ها و دورهمی‌های شب یلدا را به‌صورت حضوری و با تعداد زیاد برگزار نمی‌کنند و حتی عده‌ای نیز هزینه‌های این شب را برای کمک به برخی از خانواده‌های نیازمند یا تأمین اقلام و تجهیزات پیشگیری از کرونا مانند ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده اختصاص دادند.