توسعه شهری
طراحان اصلی پاتوق‌های شهری مردم‌اند نه مدیران!
پاتوق‌هــــــــای شهــــــــــری فضاهایی ازپیش‌طراحی‌شده و منتخب از سوی مدیران شهر نیستند. بلکه فضاهایی هستند که براســاس معیارهایـــــی پیش‌بینی‌ناپذیر از سوی مردم مورد توجه و استقبال قرار می‌گیرند و رفته‌رفته به مرکزی برای تجمع شهروندان بدل می‌شوند.» این را «محمود درویش» معمار برجسته و پیشکسوت اصفهان که طراحی پروژه‌های مهمی همچون بویین زهرا، مرمت و توسعه مورچه‌خورت، مجموعه اداری و مسجد پلار (کاندیدای جایزه آقاخان) و… را در کارنامه خود دارد، در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» می‌گوید. به اعتقاد او، پاتوق‌های شهری را نمی‌توان به شهر و شهروندانش تحمیل کرد، بلکه باید زمینه و بستر لازم برای شکل‌گیری چنین فضاهایی را ایجاد کرد تا مردم براساس جذابیت‌های موجود در فضا نسبت به یک نقطه واکنش مثبت نشان داده و آنجا را به عنوان پاتوق خود در شهر انتخاب کنند.
همه‌چیز از محله آغاز می‌شود!
«دفاتر تسهیلگری و توسعه محلی» در قالب یک طرح ملی از حدود سه سال قبل در کشور آغاز به کار کردند و تا امروز در 23 استان افتتاح شده و مشغول به فعالیت هستند. شهر اصفهان نیز تا امروز میزبان هشت دفتر تسهیلگری و توسعه محلی در هشت محله شده که از جمله آن‌ها می‌توان به محله‌های ارزنان، حصه، ناصرخسرو، جلوان، قائمیه و… اشاره کرد. اینکه این دفاتر با چه اهدافی راه‌اندازی می‌شوند و روند فعالیتشان بسته به اقتضائات و شرایط هر محله چگونه است و چه تفاوت‌هایی با هم دارد، موضوع گزارشی است که پیش رو دارید. در این گزارش «الهه ایزدی» مدیر دفتر تسهیلگری و توسعه محلی قائمیه از روند فعالیت دفاتر تسهیلگری، رسالت راه‌اندازی آن‌ها و معضلات پیش رویشان می‌گوید.
زندگی در ارتفاعِ شهر!
برای بررسی مسئله آپارتمان‌سازی، ابتدا باید مؤلفه مهمی به نام «افزایش جمعیت» در شهرها را بررسی کنیم که نه‌فقط مربوط به اصفهان یا ایران بلکه رویه‌ای انکارناپذیر در جهان است. به روایت آمارهای جهانی، تا قبل از سال 2000 میلادی، نیمی از افراد جهان (یعنی 50درصد) شهرنشین بوده‌اند. درحالی‌که امروز این آمار بسیار فراتر رفته و مهاجرت به شهرها عملا در دنیا منجر به رشد جمعیت شده است. در این میان کلان‌شهرها بهره بیشتری از جمعیت برده و تحت تأثیر پدیده شـهـرگـــرایــی و مــهـاجـــرت شـــهــــری قرارگرفته‌اند. به این دلیل که شهرهای کوچک و متوسط، جذب‌کننده اقشار خاصی از مهاجران بوده‌اند و شهرهای بزرگ اقشار مختلفی را پوشش داده و با اقـبـال عـمـومــی روبـه‌رو بـوده‌انـد. همچنین مهاجرت به کلان‌شهرها به‌صورت پلکانی نبوده است. یعنی چنین نبوده که مهاجران از روستا به شهر کوچک، شهر متوسط و بعد کلان‌شهر مهاجرت کنند، بلکه آن‌ها مستقیما از روستا به شهرهای بزرگ هجرت کرده‌اند.
راه‌رفتن روی شمشیر دولبه توسعه
توسعه شهرها و پیامدهای ناشی از آن مثل حاشیه‌نشینی و زیست غیررسمی، فقر، تشدید اختلاف طبقاتی و راهکارهای بلندمدت و کوتاه‌مدتی که برای این مسائل ارائه می‌شود، مسئله تازه‌ای در محافل آکادمیک، نهادهای اجرایی و فضای رسانه نیست. اگر بخواهیم ریشه آن را واکاوی کنیم، احتمالا باید به پیشینه‌اش بازگردیم. حتی شاید لازم باشد ماجرا را تا عصر انقلاب صنعتی و تغییر ساختارهای اقتصادی و اجتماعی در جوامع عقب ببریم. این رشته سر دراز دارد و وابسته به شناخت و تحلیل دقیق و درست تمام زمینه‌های دخیل در آن است که در ظرف نوشتارِ پیش‌رو نمی‌گنجد. اینجا هدف آن است حالا که به سراغ محله قائمیه رفته‌ایم، نگاهی گذرا به فعالیت‌هایی که چند ماهی است توسط دفتر «نهاد توسعه محلی» یا «افق نو» در این محله انجام شده است، بیندازیم.
پل‌های بی هویت
اصفهان شهر پل‌های تاریخی است. عبور رودخانه زاینده‌رود از قلب شهر و از سوی غربی به شرقی آن، باعث شده تا در دوره‌های مختلف تاریخی حکومت‌ها به ساخت پل‌هایی روی بیاورند که دو سوی رودخانه را بهم متصل می‌کنند. اینکه هر کدام از پل‌های تاریخی اصفهان در چه دوره تاریخی و توسط چه کسانی ساخته شده‌اند در جای خود قابل تحلیل و بررسی است. ضمن اینکه شنیدنی‌های بسیاری هم درباره سابقه تاریخی، ارزش معماری و هنری و فلسفه ساخت هر کدام از این پل‌ها وجود دارد.
معرفت شناسی شهروندی اقدامی مفید برای توسعه شهر
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان گفت: سالها است در حوزه آینده پژوهی و آینده نگاری تلاش می‌کنم و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان هستم که دارای مدرک دکترا هستم؛ در فضای آینده پژوهی وظیفه ما فکر کردن به آینده و نگاه به افق‌های دور است، به دنبال آن هستیم که در افق‌های بلند مدت شهری اقدامات مفیدی انجام دهیم، با استفاده از ابزار، روش و راهکارها سعی داریم به افق‌های بلند مدت فکر کنیم.
فرمول درآمد پایدار
یکی از اهداف توسعه شهری پایدار، فراهم‌کردن امکانات عادلانه زندگی برای مردم توسط شهرداری‌هاست. توسعه پایدار شهرداری‌ها با درآمدهای پایدار آن‌ها ارتباط مستقیم دارد. منابع درآمد پایدار، عنصر مهمی است که فقدان آن به شدت بر عملکرد مدیریت شهری تأثیر منفی می‌گذارد و این مدیریت را از برنامه‌ریزی حتی میان‌مدت منع خواهد کرد. همچنین، با افزایش نیاز به خدمات عمومی در شهرها و محدودیت‌های مالی شهرداری‌ها، چگونگی تأمین منابع مالی پایدار شهری به یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی سیاست‌مداران و برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است که راه‌های دستیابی به آن باید در گستره قوانین و مقررات انجام گیرد. شهرداری‌ها، سازمان‌های محلی و نمایندگان آن‌ها در شورای شهر، باید در چارچوب قوانین مربوطه عمل کرده و متناسب با قوانین و مقررات از محل درآمدهای محلی، امور خدماتی و عمرانی، شهر را اداره کنند.
توسعه پایدار شهری با مشارکت شهروندان
مدیریت شهری عبارت است از یک سازمان گسترده، متشکل از عناصر و اجزای رسمی و غیررسمی مؤثر و ذی‌ربط در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی حیات شهری که اداره، کنترل و هدایت توسعه همه‌جانبه و پایدار شهر را بر عهده دارد. گستردگی، تنوع و پیچیدگی مفهوم مدیریت شهری، چنان است که به‌هیچ‌وجه نمی‌توان شهرداری را معادل مدیریت شهری دانست؛ شهرداری مسئول مدیریت شهر است. مدیریت شهری مترادف با همه بازیگران عرصه شهر است و نقش شهرداری به‌عنوان هسته مرکزی مدیریت شهر، هدایت، نظارت، راهبری و جلب مشارکت سایر بازیگران است.
شهر جهانی
طی دو دهه گذشته، جهانی‌سازی اقتصادی بسیاری از بخش‌های زندگی بشر را تغییر داده و منجر به نوعی وابستگی گسترده میان کشورها شده است. این امر از یک‌سو سبب‌ساز تعامل و از سوی دیگر منجر به گسترده‌شدن دامنه تعارضات شده است. در این راستا اگرچه دولت‌ها همچنان واحد اصلی در سطح روابط بین‌الملل به شمار می‌روند، اما بازیگران دیگری گاه با قدرت بیشتر به ویژه در ساحت‌های غیرسیاسی و غیرنظامی واحد عرصه بین الملل شده‌اند.
آموزش خبرنگاری
شرکت پیام اصفهان زیبا
آرشیو کامل روزنامه
