به گزارش اصفهان زیبا؛ «مناسب‌سازی» واژه‌ای کلیشه‌ای و نخ‌نماست که هر بار نوبت از گفتن در رابطه با معلولان می‌شود، همه از آن سخن می‌گویند؛ اما دریغ از گوش شنوایی که برای شنیدن آن وجود داشته باشد.
معلولان سال‌هاست که از عدم مناسب‌سازی در حوزه‌های مختلف در شهر به تنگ آمده‌اند و این مسئله آن‌ها و خانواده‌هایشان را با مشکلات متعددی روبه‌رو کرده است؛ خانه‌نشینی و انزوا و به زمین‌خوردن در سطح شهر و تصادف‌کردن و عدم‌برخورداری از حداقل حقوق شهرونداری از جمله این مشکلات هستند.
علیرضا حیدری، مسئول کارگروه نابینایان و نایب‌رئیس مؤسسه تخصصی مناسب‌سازی فرصت برابر آریا (سپاهان) در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» با اشاره به اینکه می‌توان مناسب‌سازی را به‌طورکلی به سه قسمت تقسیم کرد، می‌گوید: اولین قسمت، مناسب‌سازی فیزیکی است. متأسفانه مبلمان شهری و امکانات تردد در شهر برای معلولان، به‌ویژه نابینایان در شهر مناسب‌سازی نشده است؛ هرچند اقداماتی به‌خصوص در یک دهه اخیر صورت گرفته است؛ اما این اقدامات کافی نیست! برای مثال، در سطح شهر اصفهان، موانع زیادی وجود دارد. پیاده‌روها برای نابینایان امن نیستند و مشکل ایجاد می‌کنند. در سال‌های اخیر، مسیر ویژه حرکت در پیاده‌روهای اصفهان مثل سایر کلان‌شهرها ایجاد شده است؛ منتهی این مسیرها اولا نیاز به تکمیل و دوما نیاز به رعایت اصول استاندارد دارند؛ اصولی که در طراحی این مسیرها اعمال و به کار گرفته نشده‌اند و به خاطر همین، آن‌ها دارای مشکلاتی هستند و کارکرد اصلی خود را از دست داده‌اند. این موضوع باعث می‌شود که فرد نابینا از مسیر خود منحرف و دچار ناامنی شود.
به گفته مسئول کارگروه نابینایان، قشر نابینا برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی نیز هنوز با مشکل روبه‌روست؛ چراکه مثلا مترو برای آن‌ها مناسب‌سازی نشده است. هرچند پرسنل قطار زحمت می‌کشند و برای سوارشدن به معلولان کمک می‌کنند یا اینکه فقط دو طرف ایستگاه مترو خط هشدار برجسته نصب شده است، داخل خود ایستگاه‌های مترو مسیر حرکت مشخص نشده و اگر کسی به ما کمک نکند، دچار مشکل خواهیم شد. از سوی دیگر قرار بود اتوبوس‌ها نیز به دستگاه‌های اعلام نام ایستگاه مجهز شوند و همچنین مسیرهای خطوط بی‌آرتی نیز برای افراد نابینا مناسب‌سازی شود. هرچند در سال‌های اخیر اقداماتی در این زمینه انجام ده است، این اقدامات هنوز کامل نیست و موانعی برای نابینایان وجود دارد که باعث برخورد آن‌ها با آن می‌شود و آن‌ها را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
برخی از شهروندان نسبت به نیازهای نابینایان ناآگاه هستند
نایب‌رئیس موسسه تخصصی مناسب‌سازی فرصت برابر آریا (سپاهان) با اشاره به اهمیت مناسب‌سازی فرهنگی می‌گوید: نگرش مردم در رابطه با نابینایان نیاز به اصلاح دارد؛ متأسفانه رسانه‌ها به‌ویژه صداوسیما در این رابطه اقدام خاصی انجام نمی‌دهند و نتیجه هم این شده است که شهروندان نسبت به افراد نابینا و به‌طورکلی معلولان و نیازها و حقوق آن‌ها دیدگاه درستی ندارند.
این فعال حوزه معلولان با اشاره به اینکه وقتی مناسب‌سازی فرهنگی رخ ندهد، نمی‌توان انتظار رخ دادن اتفاقی در حوزه مناسب‌سازی فیزیکی را هم داشت بیان می‌کند: برای مثال، درحال حاضر، شهرداری مسیرهای ویژه نابینایان در پیاده‌روها را تعبیه کرده؛ اما برخی از شهروندان به دلیل ناآگاهی از این موضوع موتورسیکلت یا دوچرخه‌های خود را آنجا پارک می‌کنند و برای نابینایان این‌گونه مشکلات را به وجود می‌آورند. این مسئله به خاطر این است که خیلی از شهروندان آگاهی ندارند و نسبت به این موضوع آموزش ندیده‌اند.
حیدری با اشاره به اینکه بخش سوم، مناسب‌سازی مجازی است، بیان می‌کند: در دنیایی زندگی می‌کنیم که خیلی از اتفاقات و خدمات از طریق فضای مجازی ارائه می‌شود؛ به همین خاطر هم این فضا باید برای معلولان نیز مناسب‌سازی شود و آن‌ها نیز بتوانند با استفاده از نرم‌افزارهایی که بر روی گوشی‌های همراه خود دارند از این خدمات به‌راحتی استفاده کنند.
آن‌طور که این نابینا می‌گوید: یکی از مهم‌ترین بخش مناسب‌سازی فضای مجازی، مناسب‌سازی اتوماسیون خدمات و نرم‌افزارهای اداری است؛ برای اینکه کارمندان نابینایی که در اداره‌ها کار می‌کنند، بتوانند از خدمات اتوماسیون استفاده کنند و کارهایشان را انجام دهند؛ این درحالی است که اکنون کمتر اداره‌ای است که این کار را انجام داده باشد و حتی خود سازمان بهزیستی نیز اتوماسیون اداری‌اش را مناسب‌سازی نکرده و کارمندان نابینا مجبورند برای انجام کارهایشان از بقیه کمک بگیرند و به دیگران وابسته باشند؛ درحالی‌که اگر مناسب‌سازی رخ دهد، افراد برای به‌کارگیری بیشتر نابینایان ترغیب شوند.
به گفته او، اگر مناسب‌سازی در زمینه‌های مختلف انجام و همچنین قانون حمایت از معلولان و کنوانسیون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت که ایران سال ۲۰۰۶ به آن پیوسته است، اجرا شود، بسیاری از مشکلات این افراد در حوزه‌های مختلف مثل اشتغال و توانمندسازی و مسکن و … نیز حل خواهد شد.
