به گزارش اصفهان زیبا؛ محله‌ای قدیمی با کوچه‌پس‌کوچه‌های تنگ و باریک که یادگار زمانی دور است؛ با کوچه‌هایی معروف به کوچه‌های قهر و آشتی که باریکی‌اش هر انسان قهری را به آشتی وا‌می‌دارد. اینجا محله الیادران است که محلی‌ها به آن الیاران یا الیارون نیز می‌گویند. محله‌ای که از یک طرف به خیابان آیت‌الله طالقانی و از طرف دیگر به خیابان آیت‌الله بهشتی و خیابان جهاد محدود شده است.
این محله که در منطقه یک شهرداری اصفهان واقع شده است نام دهی بوده سرسبز، خرم و آبادان از آبادی‌های ماربین در باختر اصفهان که عامه آن را الیارون به کسر اول می‌نامیدند و در دفترهای دولتی و مالیاتی همه‌جا آن را الیادران می‌نوشتند. در طومار شیخ‌بهایی نیز به همین صورت الیادران نگارش شده است. این آبادی که حدودا در شمال خیابان صارمیه و شرق خیابان خرم و شمال‌شرقی فلکه صارمیه واقع بوده، از دهه ۶۰ به اصفهان بزرگ الحاق شده است.
دکتر سید سعیدالدین سجادی در شهر دروازه‌های کهن آورده است: «دروازه الیاران (آریادران) یکی از 14 دروازه اصفهان جهت تأمین ارتباطات، امنیت و رفع نیازهای حکومتی بوده که از سمت شمال غرب و در ارتباط با مناطق جاوان – کودجان از مناطق باغ نو – صارمیه فعلی و جوی‌شاه و کهندژ به طرف ماربین و نجف‌آباد بوده است.» محمد مهریار از روی واژه‌شناسی، الیادران را آریا آتشکده معنی می‌کند. او چنین می‌آورد: «حرف “ر” یک علامت داشته و بر حسب لهجه‌های مختلف به دو گونه “ر” و “ل” هر دو تلفظ می‌شده، بنابراین الیادران و هم اریادران بوده است و اگر این واژه را تقطیع کنیم، به‌صورت آریا به‌اضافه دران، تقطیع می‌شود. جزء اول: “آریا” نام قوم ایرانی و جزء دوم آدران، همان آذران به معنای “آتش” و “آذران” با تبدیل ذال به دال به معنای آتشکده است.» پس آدران و آذران هر دو صورت یک واژه و به همان معنای نیایشگاه آتش به معنی آتشکده آریاییان است؛ بنابراین در این محل آتشکده کوچکی بوده است.
اگر گردشی در این محل داشته باشید، حتما نام کوچه نهر (مادی)، ساباط فرخنده یا مقبره باباعلمدار به چشمتان می‌خورد. ساباط به اتاق‌هایی گفته می‌شود که روی کوچه‌ها ساخته می‌شده و ساباط فرخنده یکی از همین قدیمی‌هاست.این محله مانند همه محله‌های قدیمی اصفهان، نام‌آوران زیادی به خود دیده که نشان از فرهنگ غنی و اصیل این خاک دارد.
ازجمله این نام‌آوران، عــبــدالرســول‌بــن حــسـیــن الیادرانی چهارسوقی اصفهانی، از علمای معاصر اصفهان است.شیخ عبدالرسول الیادرانی چهارسوقی، عالم فاضل معاصر، فرزند حاج حسین، از اهالی محله «الیادران» اصفهان بود که ابتدا در مدرسه صدر حجره داشت و به تحصیل مشغول بود و در کنار تحصیل با تلاش و کار امرارمعاش می‌کرد.
عاقبت به عتبات‌عالیات رفت و به تحصیل پرداخت و در سامرا ساکن شد.
او چون دیگران را با لفظ «اخوی» مخاطب قرار می‌داد، به شیخ عبدالرّسول اخوی شهرت یافته بود.محله‌های قدیمی اصفهان هرکدام مانند گنجینه‌ای پربها هستند که باید تک‌تک رازورمز آن‌ها را شناخت و بازگو کرد تا میراثی گران‌بها برای آیندگان باشد.
