به گزارش اصفهان زیبا؛ پاییز به نیمه رسیده و خیلی وقت است که سایه سیاه آلودگی در آسمان اصفهان پدیدار شده؛ سایه‌ای که مثل بختک به جان شهر می‌افتد و گلویش را می‌فشارد.
سوز سرما هنوز خودش را آن‌طور که باید نشان نداده و خبری از باد و باران نیست؛ اما آلودگی هوا در همین یک ماه و نیمه پاییز جان شهروندان را به لب آورده و صدای اعتراضشان را بلند کرده است. همین دیروز بود که تعدادی از شهروندان، همان‌ها که نفس‌کشیدن در هوای آلوده تیشه به ریشه‌شان می‌زند و قلبشان را می‌آزارد با روزنامه «اصفهان زیبا» تماس گرفتند و خواهان پیگیری این مسئله شدند؛ موضوعی که البته مربوط به امروز و دیروز نیست؛ بلکه حالا شمار روزها و سال‌هایی که اصفهان موقع فصل سرما لباس سیاه به تن می‌کند و این وضعیت تا به آخر زمستان هم ادامه دارد، از دستمان در رفته است.
هوای اصفهان روز گذشته نیز ناسالم بود و همین هم شد که در فضای مجازی شایعه‌ای مبنی بر تعطیلی مدارس پیچید؛ هرچند تا لحظه تنظیم این مطلب صحت‌وسقم این موضوع هنوز از سوی مسئولان استانی تأیید نشده؛ اما با افزایش روزهای آلوده در هفته‌های آتی تعطیلی کلاس‌های درس هم چندان دور از ذهن نیست؛ اتفاقی که حالا دیگر به یک سنت هرساله تبدیل شده و به دلیل عجز در کنترل هوا و جلوگیری از تشدید آلودگی هوا در فصل پاییز و زمستان تکرار می‌شود تا بازهم نشان دهد که کسی حواسش به اصفهانی‌ها نیست! به گفته مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان، نخستین ماه فصل پاییز سال جاری در شرایطی به پایان رسید که هوای ۱۹ روز از این فصل آلوده و ناسالم ثبت شد. مطابق با داده‌ها و اطلاعات آماری ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای شهرداری اصفهان، تعداد هشت روز شرایط ناسالم برای عموم (قرمز)، شمار ۱۱ روز ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، تعداد ۱۱ روز قابل‌قبول (زرد) ثبت شده است. آلودگی هوا بعد از استعمال دخانیات یکی از مهم‌ترین علل مرگ‌ومیر در دنیاست؛ فوتی‌هایی که تعدادشان هم اندک نیست.
آمارها نشان می‌دهند که مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا در کلان‌شهر اصفهان از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ حدود ۱۰۰درصد افزایش یافته است. مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا در کلان‌شهر اصفهان در سال ۱۳۹۷ معادل ۶۸۰ و در سال ۱۴۰۰ معادل یک‌هزار و ۳۹۲نفر بود که افزایش ۱۰۰درصدی را در طول چهارسال نشان می‌دهد. میانگین ذرات آلاینده در سال ۱۳۹۷ معادل ۲۷ میکروگرم و در سال ۱۴۰۰ معادل ۳۸ میکروگرم بود؛ یعنی به ازای ۱۱ میکروگرم افزایش غلظت ذرات، مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا در کلان‌شهر اصفهان دوبرابر شد. این‌ها همه درحالی است که سال‌هاست از تصویب قانون هوای پاک در کشور می‌گذرد؛ قانونی که قرار بود به‌واسطه اجرای آن از شدت آلودگی هوا کاسته شود و هوایی سالم و تمیز را برای شهروندان به ارمغان آورد. گوش شنوایی اما در کار نبود و بسیاری از دستگاه‌ها این قانون را اجرا نکردند؛ به‌طوری‌که سمیه رفیعی، سخن‌گوی کمیسیون محیط‌زیست مجلس گفته است که از ۲۲۸ حکم مندرج در این قانون فقط ۲۸ حکم از آن اجرا شده، ۱۳۸حکم ناقص اجرا شده و ۶۲ حکم نیز اصلا اجرا نشده است.
محمد درویش، فعال محیط زیست، به جام جم می‌گوید که از سال ۹۶ تمام تمهیدات بودجه برای این موضوع در نظر گرفته شده و شورای نگهبان هم آن را تصویب کرده است؛ اما عزم اجرای قانون هم وجود ندارد. این موضوع در حالی است که ۲۶ دستگاه در حوزه هوای پاک دارای مسئولیت هستند؛ اما درویش ضمن بیان اینکه بسیاری از دستگاه‌ها به تعهدات خود عمل نمی‌کنند، عنوان می‌کند: «سازمان محیط‌زیست باید سن فرسودگی خودروها را تعیین کند؛ اما با بهانه تحریم‌ها این کار را انجام نمی‌دهد. از آن‌طرف منابع طبیعی باید در سال ۳۰۰ هزار هکتار جنگل‌کاری کرده و طرح‌های مقابله با بیابان‌زدایی را اجرا کند. کمیته استاندارد باید حد آلودگی هوا را تعیین کند؛ اما تعیین نکرده است.»
البته سید جعفر تشکری‌هاشمی، عضو شورای شهر تهران، معتقد است که فقط شهرداری تهران مسئول این کار نیست؛ بلکه نهادهای متعددی مسئول هستند. گویا آلودگی هوا و خسارت‌های بی‌پایانش به همین‌جا هم ختم نمی‌شود؛ چراکه درویش به ما می‌گوید: «طی همین سال‌ها ۳۱۴ هکتار از فضای سبز تهران کم شده و این یعنی با تشدید آلودگی هوا، ریزگردها و جزیره گرمایی روبه‌رو خواهیم بود.شش‌هزار و۲۰۰ هکتار از فضای سبز تهران هم در معرض تنش خشکی شدید است.»
با همه این تفاسیر و کش‌وقوس‌ها بین نهادها و متولیان امر، به نظر می‌رسد که باید چشم امیدمان را فقط به بودجه قانون هوای پاک بدوزیم تا تجربه یک تنفس عمیق و بدون دغدغه نصیبمان شود؛ یعنی امسال شاهد جهشی در حل معضل آلودگی هوا هستیم یا نه؟! اگرچه در سال‌های گذشته مراجع قضایی نیز به ماجرای کوتاهی دستگاه‌ها در اجرای قانون هوای پاک ورود کردند و از برخورد به آن‌ها سخن گفته‌اند؛ با این وجود این قانون تنها بر روی کاغذ است و خریداری ندارد. از طرف دیگر عزمی برای کاهش آلودگی در اصفهان نیز دیده نمی‌شود و لابد به‌زودی باید منتظر تشکیل کارگروه‌های بی‌نتیجه باشیم! البته اگر خیلی خوش‌شانس باشیم و مشعل‌های مازوت به مدار نیایند!
