به گزارش اصفهان زیبا؛ یکی از ابزارهای مهم برای تقویت جایگاه شهر تاریخی و فرهنگی اصفهان در عرصه ملی و بینالمللی، توسعه دیپلماسی فرهنگی این شهر است. اصفهان بهعنوان یکی از مهمترین شهرهای ایران با پیشینه غنی فرهنگی، تاریخی و هنری، حرکتهای گستردهای را برای توسعه دیپلماسی فرهنگی داشته که این ظرفیتها را میتوان از طرق مختلف همچون روابط با خواهرخواندهها، عضویت در سازمانها و مجامع بینالمللی و حضور مستمر و جدی در فضای بینالمللی بهمنظور همکاریهای مشترک فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و گردشگری به نتیجه رساند.
محمدرضا فلاح، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان، یکی از ظرفیتهای دیپلماسی فرهنگی شهر اصفهان را میراث تاریخی و فرهنگی عنوان کرد و به «اصفهان زیبا» گفت: اصفهان آثار تاریخی برجسته و بسیار غنی دارد که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و ظرفیت بسیار مناسبی برای جذب گردشگران و معرفی فرهنگ غنی اصفهان به جهان را دارد. او افزود: آدابورسوم مردم اصفهان، یکی از میراث ناملموسی است که میتواند گردشگران خارجی را جذب کند و هنرهای سنتی و صنایعدستی اصفهان که در ایران زبانزد است، توانسته اصفهان را با عنوان «شهر خلاق صنایعدستی» در یونسکو به ثبت برساند.
فلاح ادبیات و هنر موسیقی شهر اصفهان را یکی دیگر از ظرفیتهای اصفهان برشمرد و تصریح کرد: در زمینه ادبیات و هنر موسیقی، این شهر آثار برجستهای را به جای گذاشته و این ظرفیتها میتواند در حوزه دیپلماسی فرهنگی نقش بسزایی ایفا کند. درنهایت سرآمد همه آنها فرهنگ غنی ایرانیاسلامی اصفهان است که بهعنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی نقش مهمی را میتواند در معرفی ارزشهای تمدن ایران اسلامی به جهان ایفا کند.
تقویت روابط بینالمللی؛ راهکاری برای توسعه دیپلماسی فرهنگی
فلاح یکی از راهکارهایی را که میتوان برای توسعه دیپلماسی فرهنگی شهر اصفهان ذکر کرد تقویت روابط بینالمللی دانست و افزود: شهر اصفهان دارای 15 خواهرخوانده است که شهرهای بسیار مهم و تاریخی جهان را شامل میشود و طی چندین دوره از شهرداری این خواهرخواندگیها منعقد شده که برقراری خواهرخواندگی با شهرهای تاریخی جهان و توسعه همکاری مشترک در زمینههای هنری، گردشگری و فرهنگی میتواند نقش بسزایی را در توسعه دیپلماسی فرهنگی داشته باشد. عضو شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: اصفهان میزبانی رویدادهای بینالمللی بسیاری نظیر جشنوارههای فرهنگی و هنری را داشته که این امر میتواند دیپلماسی فرهنگی شهر را تقویت کند.
او اعلام کرد: ترویج گردشگری فرهنگی و ارتقای زیرساختهای گردشگری در دستور کار شهرداری قرار دارد تا بتوان گردشگران خارجی را جذب کرد و به معرفی فرهنگ و تاریخ شهر اصفهان به جهان پرداخت. همچنین شهرداری با سازمانهای بینالمللی همکاریهایی داشته که این رویکرد هم باید پررنگتر شود. اصفهان باید در استفاده از ظرفیتهای سازمانهایی چون یونسکو و یا سازمانهای فرهنگی دیگر و همچنین عضویت در دبیرخانه شهر الگوی اسلامیایرانی با داشتن عنوان «شهر خلاق» تقویت شود.
او خاطرنشان کرد: باید به فعالیتهای هنری هنرمندان، توجه ویژهای در جهت توسعه دیپلماسی فرهنگی داشت که میتوان با برگزاری کارگاههای آموزشی جهت انتقال دانش و تجربیات هنری هنرمندان اصفهانی به جهان، نقش پررنگتری را در این دیپلماسی ایجاد کرد. فلاح همچنین به استفاده از رسانههای بینالمللی و معرفی شهر اصفهان به نحو احسن و صحیح به جهان از این طریق اشاره کرد و افزود: تولید محتواهای فرارسانهای درباره فرهنگ و تاریخ اصفهان و انتشار آنها در شبکههای اجتماعی و رسانههای بینالمللی میتواند نقش بسزایی در توسعه دیپلماسی فرهنگی و شهری داشته باشد؛ همچنین نباید در استفاده از فناوری هوش مصنوعی کمتوجهی کرد و از این ظرفیت غافل شد؛ چراکه این حوزه میتواند نقش خوبی در زمینه توسعه فرهنگی شهر ایجاد کند و یکی از ابزارهای توسعه فرهنگی شهر اصفهان بهشمار میرود. این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان یکی از چالشهای موجود در این زمینه را کمبود بودجه و منابع مالی ذکر کرد و در ادامه گفت: باید با تدبیر مدیران اعم از شورایشهریها، شهردار و دیگر مدیران ارشد شهر این امر به با جدیت در شهرهای کوچک و حتی روستاهای استان پیگیری شود تا تأثیر آن را بر توسعه فرهنگی استان اصفهان شاهد باشیم.
در توسعه خطوط هوایی اصفهان چه بسترهایی موردنیاز است
فلاح اظهار کرد: زیرساختهای گردشگری ما قابلقبول و مطلوب نیست و بایستی توسط دولت و مدیران محلی ضعفهای موجود را برطرف کرد. یکی از این زیرساختها در بخش خطوط هوایی اصفهان است. باید خطوط هوایی اصفهان به کشورهای خارجی افزایش یابد و بتوان از همه کشورها بهطورمستقیم به اصفهان پرواز داشت. فلاح با بیان اینکه برای توسعه خطوط هوایی اصفهان باید چند بستر فراهم شود، گفت: اول اینکه باید از لحاظ توسعه گردشگری زیرساختهای خیلی قوی داشته باشیم که گردشگر بهراحتی بتواند به اصفهان سفر داشته باشد.
دوم اینکه از لحاظ اقتصادی نیز اتاق بازرگانی بایستی خیلی فعالتر عمل کند و از لحاظ ارتقای تجارت و اقتصاد، اصفهان باید در این زمینه نیز تقویت شود. اگر در حوزه اقتصادی، ضعف زیرساختهای گردشگری برطرف شود، قطعا گردشگران تشویق خواهند شد به شهر ما سفر داشته باشند؛ ضمن اینکه گردشگران تنها به اماکن تاریخی جذب نمیشوند؛ بلکه گردشگرهای حوزههای سلامت، تاریخی، ورزشی و حتی علمی نیز توسعه پیدا میکند که بهنوعی سفیر در این زمینهها هستند. او افزود: اگر این ظرفیتها تقویت شود، بهطورقطع هم دولت و هم مسئولان استانی درصدد این برمیآیند که خطوط هوایی را افزایش دهند. درواقع افزایش خطوط هوایی منوط به افزایش گردشگر است و اگر زیرساختهای گردشگری در تمام این ابعاد توسعه پیدا کند و ضعفها در زمینه گردشگری نیز رفع شود، گردشگران بهصورت مستقیم به اصفهان سفر میکنند و به دنبال آن، مسئولان و دولت نیز درصدد افزایش خطوط هوایی خواهند بود.
کمبود منابع مالی، مانعی در معرفی ظرفیتهای فرهنگی اصفهان
فلاح همچنین درخصوص توسعه ظرفیتهای فرهنگی شهرستانهای استان اصفهان توسط مدیران شهری نیز گفت: در این خصوص استانداری اصفهان و میراث فرهنگی با همکاری مدیران محلی شهرها اعم از شهرداری و شورای شهر حرکتهایی را انجام دادهاند؛ منتها مانع اصلی معرفی همه این ظرفیتها، منابع مالی است که باید دولت در این زمینه ورود پیدا کند. او یادآور شد: شهر اصفهان بهعنوان یک کلانشهر تلاش میکند با برگزاری جشنوارهها و ارتباط با خواهرخواندهها ضعف اداره میراث فرهنگی و مدیران دولتی را برطرف کند؛ اما در شهرهای کوچک و روستاها متأسفانه کمبود منابع مالی، اجازه نمیدهد به این سمتوسو حرکت کنند؛ لذا وظیفه اصلی اداره میراث فرهنگی و گردشگری این است که این منابع تاریخی و ظرفیتهای بالقوه فرهنگی را چه در قالب میراثهای ملموس و چه ناملموس شناسایی کرده و تحت عناوین مختلفی مثل رسانههای جمعی، صداوسیما و شبکههای مجازی معرفی کند.
توسعه صنعت گردشگری، اقتصاد پایدار
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به اینکه استان اصفهان تنها استان چهارفصل کشور است، عنوان کرد: این استان ظرفیتهای بسیار خوبی برای توسعه فرهنگی دارد و از نظر اماکن تاریخی نیز زبانزد است. اصفهان در برههای از تاریخ پایتخت ایران بوده و در بعضی از روستاهای آن نیز شاهد آثار چندین هزارساله هستیم؛ آثاری که متأسفانه هم مردم ایران و هم مردم دیگر کشورها از آنها بیاطلاع هستند؛ لذا اگر دولت در این خصوص سرمایهگذاری کند، میتواند در زمینه توسعه دیپلماسی فرهنگی و تاریخی و در رأس آنها گردشگری، اقدامات ارزشمندی را به ثمر برساند. اگر ما بخواهیم اقتصاد پایداری را برای شهرها و روستاها در آینده رقم بزنیم و بهنوعی درآمدهایی نفتی را مدنظر قرار ندهیم، باید به سمتوسوی توسعه گردشگری برویم. باید توسعه گردشگری تقویت شود تا از این طریق بتوان روستاها و شهرها را از نظر منابع مالی غنی سازیم.
افزایش هتلهای سنتی، راهی برای جذب گردشگران
فلاح همچنین درخصوص توسعه بومگردی و مرمت و احیای اماکن تاریخی بیان کرد: افرادی هستند که این اماکن تاریخی را احیا میکنند. شورای شهر نیز توانسته با رایگانکردن پروانه ساخت و تأمین پارکینگ کمکی در جهت تسهیل برای راهاندازی این اماکن داشته باشد تا خانههای قدیمی تبدیل به هتلهای سنتی شوند. او افزود: به دلیل اینکه تعداد هتلهای سنتی در اصفهان کم است، ظرفیت هتلها نیز مطلوب نیست؛ لذا یکی از زیرساختها برای جذب گردشگر، افزایش هتلهای سنتی است. در همین راستا شورای شهر زمینه را فراهم ساخته تا بسیاری از این خانههای قدیمی تبدیل به هتل شوند.
هدف ما در مدیریت شهری این است که در مرحله اول این اماکن حفظ شده و در مرحله دوم این اماکن تبدیل به هتل شوند و ظرفیت هتلهای اصفهان افزایش یابد. درعینحال اگر در شهرهای استان اصفهان نیز چنین ظرفیتهایی ایجاد شود، مطمئنا در استان حرکت بسیار خوبی را رقم خواهیم زد و زمینه و بستر را برای جذب گردشگران خارجی و حتی داخلی ایجاد میکنیم. به پیشنهاد عضو شورای اسلامی شهر اصفهان، شهرداری بایستی سالیانه مبلغی را برای اعزام مدیران و کارشناسان خود به کشورهای خارجی اختصاص دهد تا در رشته تخصصی خودشان دستاوردی از آن کشور داشته باشند و سپس بتوانند این تجربهها را در داخل کشور با دید بازتری اجرایی کنند. او خاطرنشان کرد: همچنین شهرداری میتواند در ایام هفتههای فرهنگی از شهروندان خلاق و هنرمندی که دارای ظرفیت هنری و فرهنگی هستند، حمایت و این افراد را به کشورهای خارجی ازجمله کشورهای خواهرخوانده اعزام کند. البته این عمل باید دوطرفه باشد؛ چراکه این تبادل فرهنگ و تجربیات میتواند به دو شهر خواهرخوانده در جهت توسعه و ارتقای دیپلماسی فرهنگی کمک کند.
به ظرفیتهای اصفهان در سطح بینالمللی و حرفهای نگاه نمیشود
در ادامه امیرحسین جوانشیر، فعال سیاسی، رسانهای و کارشناس حوزه دیپلماسی نیز با بیان اینکه شهر اصفهان نماد تمدن غنی ایرانی و اسلامی است، به «اصفهان زیبا» گفت: شهر اصفهان تبلور هنر دیرینه چندهزارساله ایرانی است که بهخوبی در زمان حکومت صفویه توانست با ممزوجکردن آیینهای اسلامی، این فرهنگ و هنر غنی ایرانی را به جلوهای بیبدیل به رخ جهانیان بکشاند. او با بیان اینکه در جهان اسلام شهر اصفهان بهعنوان دومین شهر فرهنگی بعد از مکه انتخاب شده است، افزود: در اجلاسیههای برگزارشده در بین کشورهای جهان اسلام زمانی که اصفهان بهعنوان پایتخت فرهنگی و هنری اسلامی انتخاب میشود، این پذیرش نشاندهنده عمق و ژرفای فرهنگی این شهر است که نباید در ارتباطات بینالمللی از آن غافل شد. این منتقد فرهنگی اظهار کرد: در دیپلماسی فرهنگی، شهر اصفهان دارای ظرفیتهای بیبدیلی است.
ما همیشه شاهد توجه و علاقه گردشگران خارجی به تمدن اسلامیایرانی هستیم و میتوان گفت وجود این ظرفیتها، بستر مناسبی است تا ما بتوانیم پیام خود را با شیوههای هنرمندانه و متناسب با صنعت گردشگری به جهانیان نشان دهیم. او تأکید کرد: اصفهان دارای ظرفیتهای فراوانی است که تا به امروز در سطح بینالمللی و به لحاظ حرفهای به این صنعت نگاه نشده است و جا دارد که بهشدت موردتوجه قرار گیرد و گسترش یابد. جوانشیر یادآور شد: ما با معیارهای بینالمللی و کشورهایی که در این حوزه پیشرفت خوبی داشتهاند فاصله زیادی داریم که باید بسترهای مناسب برای جذب توریسم ایجاد کرد؛ زیرا اصفهان ظرفیتهای خوبی در زمینه تاریخی، فرهنگی و معماری داراست و اگر این ظرفیتها را کامل کنیم، میتواند به شهری مانند قاهره تبدیل شود و حتی با شهرهای تاریخی مهم رقابت داشته باشد که این امر مستلزم آن است که ظرفیتها و بسترهای لازم برای پذیرش توریست و گردشگران ایجاد شود.
اصفهان با معیارهای بینالمللی منطبق نیست
جوانشیر اضافه کرد: اصفهان فضای بسیار گسترده و بکری دارد که هنوز با معیارهای بینالمللی منطبق نیست. این شهر همچنان ظرفیتهای فراوانی از لحاظ تاریخی و هنری دارد که به دید جهانیان گذاشته نشده و این امر بیشتر به خاطر بسترهای ضعیف بهمنظور اسکان گردشگران است. این منتقد سینما یکی دیگر از نقاط ضعف در توسعه دیپلماسی فرهنگی شهر اصفهان را کوتاهی در معرفی و تبلیغات گسترده شهر اصفهان عنوان کرد و گفت: در رسانهها و مستندهایی که میتواند اصفهان را بهخوبی معرفی کند و این گنجینه هنری و فرهنگی را نشان دهد، ضعف داریم.
امید است با حرکت قوی و همکاری استانداری، فرمانداری، شهرداری، میراث فرهنگی و بخش خصوصی، دغدغهای را که مردم نسبت به تاریخ و گذشته و شهر خود دارند مدنظر قرار دهیم و با حمایت دولت بستری مناسب با تعامل با جهان امروز برای پذیرش توریسم فراهم کنیم؛ زیرا زمانی که این صنعت بهصورت حرفهای اعمال شود بهطوریقین ابعاد دیپلماسی فرهنگی نیز تقویت خواهد شد. او همچنین با اشاره به نزدیکی زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر افزود: اصفهان دارای ظرفیتهای بسیار خوبی برای برگزاری جشنوارههای ملی همانند فیلم فجر است که میتوان این شهر را بهعنوان مرکز برگزاری این جشنوارهها قرار داد تا بستری برای بهتر دیدهشدن شهر اصفهان ایجاد شود.
جوانشیر در پایان یکی دیگر از ظرفیتهای فرهنگی اصفهان را حوزههای علمیه ذکر کرد و گفت: حوزههای علمیه اصفهان مکان مناسبی برای معرفی قدمت این شهر بهعنوان پایتخت تشیع در دوران صفویه است که میتواند به صنعت گردشگری کمک کند.
