به گزارش اصفهان زیبا؛ محمد نورصالحی (رییس شورای اسلامی شهر اصفهان)
نگاهی به اصول قانون اساسی، به‌ویژه هفت اصلی که به شوراها اختصاص‌یافته، و نیز تأکیدات امام خمینی (ره) در نخستین سال‌های پس از انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که اهمیت سپردن کار مردم به خود مردم همواره مورد توجه بوده است.
حضرت امام در بیانات خود تصریح می‌کنند که مردم هر منطقه، بهتر از دیگران می‌دانند که چگونه باید محل زندگی خود را اداره کنند. همین نگاه موجب شد که در تدوین قانون اساسی، جایگاه شایسته‌ای برای شوراها در نظر گرفته شود. بااین‌وجود، تشکیل شوراها حدود ۲۰ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تأخیر افتاد. در این مدت، دولت و حاکمیت، از جمله وزارت کشور و استانداری‌ها، عملاً متولی انجام اموری شدند که طبق قانون بر عهده شوراها قرار داشت.
در نهایت، در فرایندی سیاسی در دوران دولت اصلاحات، شوراها شکل گرفتند؛ هرچند این اقدام نیز تا حدی در بستر رقابت‌های سیاسی و جناحی انجام شد. این دو عامل، یعنی تأخیر در تشکیل شوراها و سیاسی شدن فرایند ایجاد آن‌ها موجب شد که بخشی از اختیارات شوراها به نهادهای دولتی بازگردد و شوراها از ایفای کامل نقش واقعی خود بازبمانند.
از سوی دیگر با توجه به ویژگی‌های انتخابات در کشور که معمولاً رنگ‌وبوی سیاسی به خود می‌گیرد، شوراها که باید نهادی محلی، مردمی و غیرسیاسی باشند، نیز به سمت رقابت‌های جناحی کشیده شدند.
به‌این‌ترتیب، در بسیاری از موارد، افراد بر مبنای تعلقات سیاسی و نه لزوماً نیازهای واقعی مردم و شهرها کاندیدا می‌شدند. این موضوع، در کنار برخی ضعف‌های ساختاری و عملکردی شوراها طی شش دوره گذشته، سبب شد که شوراها هنوز به جایگاه واقعی و مطلوب خود نرسیده باشند.
یکی دیگر از چالش‌های جدی، عدم تمایل برخی نهادهای حاکمیتی، از جمله مجلس و دولت، به واگذاری اختیارات بیشتر به شوراهاست. این مقاومت باعث شده که شوراها بیشتر به نهادهای وابسته به شهرداری‌ها تبدیل شوند و نقش آن‌ها به انتخاب شهردار، تصویب بودجه شهرداری و نظارت بر عملکرد شهرداری‌ها محدود شود؛ درحالی‌که انتظار می‌رفت شوراها بتوانند در طیف وسیع‌تری از مسائل شهری و اجتماعی و در راستای حل مشکلات و تحقق انتظارات مردم نقش‌آفرینی کنند.
بااین‌حال، نقاط قوتی نیز در عملکرد شوراها قابل مشاهده است. مهم‌ترین آن، ارتباط نزدیک، مستقیم و مستمر مردم با شوراهاست؛ به‌گونه‌ای که مردم شوراها را نهادی مردمی می‌دانند که می‌توانند انتقادات، پیشنهادها و مشکلات خود را به آن‌ها منتقل کنند.
این ارتباط مستمر، شوراها را به یکی از مهم‌ترین کانال‌های مردمی در ساختار اداره شهرها و روستاها تبدیل کرده است. در کلان‌شهرها و مراکز استان‌ها، نقش شوراها و شهرداری‌ها به واسطه حجم بودجه، منابع مالی و مأموریت‌های اجرایی که برعهده دارند، اهمیت دوچندانی یافته است؛ به‌نحوی‌که در بسیاری از حوزه‌های شهری، فعالیت شوراها و شهرداری‌ها جایگزینی برای فعالیت‌های نهادهای دولتی شده است.
شوراها توانسته‌اند به‌ویژه در بهبود محیط‌زیست شهری، افزایش کیفیت زندگی، توسعه فضاهای عمومی، مدیریت منابع مالی و تأمین خدمات شهری نقش مهمی ایفا کنند.
در خصوص شورای اسلامی شهر اصفهان در دوره ششم نیز می‌توان گفت که تمرکز جدی بر ارتقای کیفیت زیست‌محیطی، شفافیت و سلامت اداری، بهبود حمل‌ونقل عمومی و توسعه زیرساخت‌های شهری صورت گرفته است.
در زمینه حمل‌ونقل شهری، پروژه خط ۲ مترو اصفهان با سرعت بسیار بیشتری نسبت به خط یک پیشرفت داشته و برنامه‌ریزی شده که بهره‌برداری آزمایشی از بخشی از این خط در همین دوره آغاز شود. همچنین پروژه بزرگ رینگ چهارم حلقه حفاظتی شهر اصفهان که سال‌ها در برنامه‌ریزی‌ها قرار داشت، با پیشرفت مطلوبی مواجه شده است.
این پروژه‌ها از نظر منابع مالی و گستره اجرا به‌اندازه‌ای بزرگ هستند که گاه اعتبار آن‌ها با کل بودجه سالانه برخی شهرهای کشور برابری می‌کند. در حوزه حمل‌ونقل عمومی نیز، تعداد اتوبوس‌های فعال شهر که زمانی به کمتر از ۶۰۰ دستگاه رسیده بود، با برنامه‌ریزی‌های انجام شده به حدود ۱۰۰۰ دستگاه افزایش یافته و هدف‌گذاری شده که تا پایان این دوره به ۱۲۰۰ دستگاه برسد.
در حوزه فضای سبز نیز باتوجه‌به بحران شدید آب و خشکسالی‌های اخیر، پروژه‌های متعددی برای استفاده از پساب تصفیه شده در حال اجراست؛ از جمله احداث تصفیه‌خانه‌های محلی در اطراف شهر و ایجاد شبکه آب خاکستری در سطح شهر که مناطق مختلف اصفهان را پوشش می‌دهد. این اقدامات به طور جدی در بهبود شرایط زیست‌محیطی شهر نقش‌آفرینی خواهد کرد.
در زمینه پسماند، گام‌های مهمی برای جلوگیری از دفن زباله و توسعه بازیافت برداشته شده و پروژه‌های مختلفی به بهره‌برداری رسیده یا در آستانه بهره‌برداری قرار دارند. همچنین در حوزه فرهنگی، تعامل و هم‌افزایی میان شهرداری و نهادهای مردمی تقویت شده و تعداد قابل توجهی از برنامه‌های فرهنگی با مشارکت مستقیم شهروندان اجرا شده است.
توجه ویژه به محلات کمتر برخوردار، حفظ و بهسازی بافت‌های تاریخی شهر، و تدوین و تصویب برنامه جامع ۱۴۱۰ که مسیر سیاست‌گذاری و اجرای پروژه‌های آتی را هموار می‌کند، از دیگر اقدامات مهم شورای ششم به شمار می‌رود.
این برنامه‌ریزی‌ها بستری فراهم کرده تا نه‌تنها در این دوره، بلکه در دوره‌های بعدی شورا نیز با سرعت بیشتری پروژه‌های شهری اجرایی شوند و تحولات چشمگیری در کیفیت زندگی شهروندان اصفهانی رقم بخورد.
