به گزارش اصفهان زیبا؛ یکی از دردهای مشترک ما زنان که از همان کودکی آن را با خود تا بزرگسالی آورده‌ایم، هیئت است. یا بهتر است بگویم کیفیت حضور در هیئت. همه ما شب‌هایی که همراه با مادرمان به هیئت می‌رفتیم و کنارش بازی‌کنان در فضای روضه حضور داشتیم، وقتی چراغ‌ها خاموش می‌شد و میکروفون می‌رفت دست آقای مداح، ناخودآگاه حزن مجلس می‌گرفتمان و قدمی از فضای کودکی‌مان دور می‌شدیم. مجلس شور می‌گرفت و صدای گریه‌ها بلند می‌شد و ما نیز گاهی تلاش‌های کودکانه‌ای می‌کردیم برای گریه و چهره اندوهناک به خود می‌گرفتیم. تا اینکه مجلس جلوتر می‌رفت و وارد فاز عزاداری و سینه‌زنی می‌شد. مردها قیام می‌کردند و هماهنگ با هم کار را جلو می‌بردند و تقریبا همه‌شان فعال بودند. این را نمی‌دیدیم. می‌شنیدیم. در واقع همراهی ما با عزاداری صرفا به‌لطف بلندگوها بود. فضای مردانه را تخیل می‌کردیم و سعی می‌کردیم دست‌وپاشکسته همراهشان باشیم.
اما همیشه غصه‌ای ته دلمان وجود داشت. اینکه چرا ما نه؟ چرا قسمت زنانه نباید بهره‌ای از این عزاداری هماهنگ و معنادار ببرد؟ چرا ما صرفا باید شنونده باشیم؟ حضور فعال ما را چه‌کسی از ما سلب کرده؟ اما این فقط مربوط به عزاداری نبود. تمام فعالیت‌های هیئت، از بخش تدارکات گرفته تا کارهای مربوط به خادمان، همه و همه در سیطره مردانه‌ای جمع شده بود و دست زنان به آن نمی‌رسید.
این غصه درونی ویژه دوران کودکی نبود و تا نوجوانی و بزرگسالی همراه با ما دختران رشد کرد و حتی پررنگ‌تر شد. در طول زمان، هیئت‌هایی سر کار آمدند که فضای دخترانه را جدی‌تر گرفتند و برای استفاده از ظرفیت دختران نوجوان برای استفاده در هیئت برنامه‌هایی ریختند و در حد توان کوشیدند فضا را تغییر دهند. اما هنوز تا نقطه مطلوب و دلخواه ما که همان مشارکت فعال یا حتی داشتن هیئتی اصیل و اساسی ویژه بانوان با همه ویژگی‌های یک هیئت است، فاصله بسیار است.
در این میان آنچه معضل است، این است که مردان دغدغه‌ای در این خصوص ندارند و به عبارتی، از این درد مشترک بانوان بی‌خبرند. شاید حتی به ذهنشان هم این نیاز بانوان نرسیده یا اگر رسیده، اهمیتش به اندازه دمای آب‌وهوا بوده است. می‌خواهم بگویم این دغدغه پایش را از دورهمی‌های زنانه بیرون نگذاشته و به گوش آن‌ها که باید، رسما و با زبانی منطقی و رسا نرسیده است.
تا اینکه دفتر مطالعات جنسیت و جامعه، پرچم این دغدغه را بلند کرد و سپرد دست مجله «هفده دی». تحریریه «هفده دی» در اولین شماره‌شان به سراغ «ماجرای قسمت خواهران» رفت و با جستارها و روایت‌هایی زنانه، صدای ما شد.
در این شماره چه می‌خوانید؟
در این شماره علاوه‌بر روایت‌هایی از حضور زنان در روضه‌های مردانه و بیان چندوچون این حضورِ شاید ناقص و بی‌کیفیت و منفعل، مطالبی می‌خوانید از روضه‌های خانگی و کیفیت حضور زنان و نحوه مدیریتشان، رؤیت مناسک زنانه در قومیت‌های مختلف ایران و آشنایی با روضه‌هایی با مدیریت مردانه که خانم‌ها روی سرشان جا دارند!
شرایط پیچیده زنان هیئتی در کلان‌شهرها، مصائب رساندن اشعار زنان به دست مداحان، گشت‌وگذاری در هیئت‌های زنانه و قواعد مدیریت هیئت‌های زنانه، تیپ‌شناسی خانم‌جلسه‌ای‌ها، نگاهی به روابط اجتماعی زنان در هیئت، هیئت‌ها پس از زن، زندگی، آزادی و هیئت‌های خانوادگی و امکان شکوفایی زنان در آن بخشی از مطالب این مجله را تشکیل داده‌اند.مطالعه این مجله را به همه بانوان که علاقه‌ای هرچند کم‌رنگ به فضای هیئت و مناسک عزاداری دارند و نیز مردانی که دستی بر آتش هیئت‌داری و فعالیت‌های این‌چنینی دارند، توصیه می‌کنیم.
پس از پایان مطالعه این مجله نفس راحتی می‌کشید و احساس سبکی می‌کنید. بالاخره روزی رسید و نهادی هرچند خصوصی از جا بلند شد برای طرح این موضوع و رساندن آن به گوش آن‌ها که باید، به‌طور رسمی و منطقی. «هفده دی» به سردبیری فاطمه صادقی و مدیرمسئولی مهدی تکلو در دفتر مطالعات جنسیت و جامعه تدوین و منتشر شده است.
