یکی از مهم‌ترین زنان خیّر اصفهان، مادر شاه سلطان حسین بود که مجموعه مدرسه چهارباغ، بازارچه بلند و کاروانسرای شاه عباس از ا‌صلی‌ترین یادگارهای اوست. بعد از این زن، زنان دیگری هم بودند که نامشان بر ابنیه مختلف شهر مانده؛ از جمله زینب بیگم که همسر یکی از رجال متمکن اواخر عصر صفوی بود و به خواست او مدرسه زیبای نیماورد ساخته شد.
این بنا بعد از نزدیک به 330 سال، هنوز میزبان طلاب است. مدرسه نیم آورد علاوه بر شهرتی كه از نظر تزئیناتی دارد، به لحاظ وجود بزرگان و علما و فضلایی نام آور است كه در طول ده‌ها سال در آن به كسب علم یا تدریس مشغول بوده‌اند.
به طوری كه مدرسه نیم آورد یا نم آورد اصفهان با نام بزرگانی همچون مرحومین ملاحسن نائینی و آقا سید محمدباقر درچه ای و آقا عبدالكریم جزی و… همراه است.
در زمان معاصر نیز اسوه های علم و دانش همچون آیت الله بروجردی و مرحوم جلال همایی در این مدرسه حجره داشته‌اند و سال‌ها در این مكان به كسب علم و دانش مشغول بوده‌اند.
محله نیم‌آورد به روایت شاردن، سیاح فرانسوی که در زمان شاه عباس دوم به اصفهان آمده بود، یکی از محلات پرجمعیت اصفهان بوده که در میان آن گودی نسبتا بزرگی به نام نیماورد وجود داشته و بالاتر از آن یک کاروانسرا و کوچه موتابان و سپس قصر و مدرسه میرزا قاضی شیخ الاسلام و بعد خانه ابراهیم سلطان کچیباتی.
مدرسه در محل همین گود واقع شده است؛ اما اطلاعات دقیقی درباره تاریخ ساخت بنا نیست و کتیبه‌ای هم وجود ندارد که تاریخ اتمام بنا را نشان دهد.
بنابراین تنها نشانه ما تاریخ احداث مدرسه کاسه گران (سال 1105 ه.ق) است و می‌توانیم حدس بزنیم که دو مدرسه کاسه گران و نیماورد که زوج زینب بیگم و حکیم الملک ساخته‌اند، تقریبا در یک بازه زمانی بوده‌اند؛ یعنی اواخر سلطنت شاه سلیمان و اوایل حکومت شاه سلطان حسین صفوی.
نکته کاربردی گردشگرانه
این بنا هنوز به عنوان یک حوزه علمیه حفظ شده است. بنابراین برای دیدن بنا باید مجوزهای لازم را دریافت کنید. در این بنا باید به مقرنس‌های زیبا، نقاشی‌های طریف، کاشی‌کاری‌ها، گچبری‌های زیبا و فضای سرسبزش دقت کنید. چند کتیبه به خط نستعلیق هم وجود دارد که بسیار شایان توجه هستند.
پیش از ورود
كتیبه سردر مدرسه نیم آورد به خط ثلث سفید بر زمینه كاشی لاجوردی شامل آیات قرآنی است. تاریخ این كتیبه ۱۳۴۹ هجری قمری است و به نظر محققان از بنای دیگر به این مدرسه منتقل شده است. خطوط بنایی موجود در سردر مدرسه نیز شامل آیاتی از قرآن و احادیث است.
معماری بنا
مدرسه نیم آورد به صورت چهار ایوانه بنا شده و از نظر تزئینات كاشی‌كاری و گچبری حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. در داخل مدرسه نیم آورد نیز قطارهای گچبری به خط نستعلیق مشكی اشعاری نوشته شده كه كاتب آنها ابوالفتوح گلستانه است.
مسیر رسیدن
در طرف جنوبی خیابان خیابان عبدالرزاق، آخرین کوچه قبل از سبزه میدان گلبهار را که تا نیمه بیایید، سمت چپ، مدرسه نیماورد را خواهید دید.
از طرفی هم می‌توانید از خیابان حکیم وارد بازار شوید و مسیر نسبتا طولانی را تا رسیدن به این مدرسه پیاده روی کنید. در این مسیر می‌توانید مسجد ذوالفقار (متعلق به عهد شاه طهماسب صفوی و با قدمتی بیشتر از مدرسه نیماورد) را هم ببینید. مدرسه بابا قاسم اما در طرف شمال شرقی مدرسه نیماورد است.
