حالا مدیریت شهری بـایــد نیمی از ناوگانی را که حدود دو سال در پارکینگ‌ها بلااستفاده بوده، با صرف هزینه برای سرویس و نوسازی به سطح شهر بازگرداند. اتوبوس‌هایی که به علت فرسودگی به‌سختی نفس می‌کشیدند، در پارکینگ که مانده‌اند، وضعیت مناسبی ندارند و این موضوع ضرورت بازسازی و نوسازی اتوبوس‌های شهر را در دوران گرانی، گوشزد می‌کند.
بازگشت به خیابان
به گفته معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان، اتوبوس‌رانی در دوران اوج کرونا به دلیل کاهش تقاضا تعداد ناوگان را از بیش از 1000 دستگاه فعال در سطح شهر به 500 دستگاه کاهش داده و مابقی در پارکینگ بلااستفاده ماند. حسین حق‌شناس توضیح می‌دهد که به‌مرور عمر ناوگان اتوبوس‌رانی افزایش‌یافته و به 10.5 سال می‌رسد. اتوبوس‌های درپارکینگ‌مانده به خدماتی نیاز داشتند که دریافت نکرده‌اند و حالا که باید به چرخه حمل‌ونقل بازگردند به بازسازی نیاز دارند.
او می‌گوید: «اتوبوس‌رانی قراردادهای جامعی برای بازسازی داشته و شرکت هم در این زمینه فعالیت دارد تا 500 دستگاه اتوبوس آماده خدمات‌رسانی شــونـد. اما اتـوبـوس‌رانـــی در ایــــن خصوص به حمایت مالی نیاز دارد که باید سریع انجام شود.»
متوسط عمر ناوگان به 10.5 سال رسیده که فاصله معناداری با استانداردها دارد. باوجود افزایش 10 برابری قیمت خرید و بازسازی و نوسازی خطوط اتوبوس‌رانی شهر، اما مدیریت شهری به کمک شورای شهر اصفهان اعتبارات لازم برای خرید و تعمیر ناوگان اتوبوس‌رانی را تأمین کــرده‌انـــد. در سال‌هـــای گذشته در مـجـمــوع 250 دستگــاه اتوبوس خریداری و بازسازی‌شده و 700 دستگاه هم نوسازی شده است. باوجوداین، عمر ناوگان حمل‌ونقل عمومی اصفهان باید به هشت سال برسد. این هدف با خرید 100 دستگاه اتوبوس دیگر و نوسازی و تعمیر 900 دستگاه موجود، محقق خواهد شد.
به گفته محمدرضا فلاح، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، باید به نوسازی و بازسازی ناوگان اتوبوس‌رانی توجه شود. در حال حـاضـر بـیـش از 300 دستگاه اتوبوس شهر فرسوده است که باید نوسازی شده و در چرخه حمل‌ونقل قرار گیرد.
راه‌حل خصوصی‌سازی
روزانه در شهـر اصفهان حدود چهار میلیون و ۳۰۰ هزار سفر انجام می‌شود. در سال ۹۸ روزانه حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار سفر انجام می‌شده؛ بنابراین امسال نسبت به سال گذشته تردد با وسایل نقلیه شخصی در شهر اصفهان حدود دو برابر بیشتر شده است. کاهش آلایندگی‌های محیطی با تمرکز بر کاهش آلایندگی‌های جوی از اهداف کلان حمل‌ونقلی برنامه اصفهان۱۴۰۵ است. برای کاهش آلودگی هوا باید حمل‌ونقل همگانی در حد مطلوب گسترش یابد. بهبود وضعیت کیفی ناوگان حمل‌ونقل عمومی در شهر یکی از اهداف خرد برنامه اصفهان ۱۴۰۵ است. یکپارچه‌سازی انواع مدل‌های حمل‌ونقل در حمل‌ونقل درون‌شهری و حومه شهر اصفهان و هوشمندسازی این ناوگان در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفته است. مشارکت بخش خصــوصـــی در حوزه حـمـل‌ونــقـل عـمـومــی و همگانی در بـرنـامـه اصفهان۱۴۰۵ وجود دارد تا شاید بتوان گرهی را باز
کرد.
چهار سال قبل همین موقع
معاون وقـت حـمــل‌ونــقـل و تـرافیک شهرداری اصفهان در جــلـسـه عـلـنـی شورای شهر، میانگین عمر ناوگان اتوبوس‌رانی در اصفهان را 8.5 سال و بحرانی اعلام می‌کند؛ چراکه ســـن اسقاط اتوبوس هشت سال اســـت. به گفته صلواتی، ایدئال عمر ناوگان اتوبوس‌رانی سه سال است؛ ولی در برنامه 1400 مقرر شده تا سن ناوگان اتوبوس‌رانی به پنج سال برسد و این موضوع به دلایل مختلف ازجمله عدم‌حمایت دولت و جهش قیمت‌ها محقق نشد تا امروز که به‌رغم نوسازی و بازسازی، متوسط عمر ناوگان به بیش از 10 سال رسیده است. صلواتی همان زمان توضیح داد که برای نجات از آلودگی هوای اصفهان باید سهم خودروی شخصی که در حال حاضر 50درصد است با سهم حمل‌ونقل عمومی که 25درصد است، جابه‌جا شود. به‌طور حتم تا زمانی که میزان کیفیت و جذابیت خدمات‌دهی ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر افزایش نیابد، نمی‌توان به این جابه‌جایی، خوش‌بین بود. کیفیت و جذابیت ناوگان اتوبوس‌رانی در زمان‌هایی مانند پساکرونا که اتوبوس‌ها باید به خیابان‌ها بـازگــردنــد، خـــود را نـشــان می‌دهــد. حق‌شناس ، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان تأکید می‌کند که شورا باید از ظرفیت ارتباط با مجلس برای جذب کمک‌های دولتی به‌منظور خرید اتوبوس و اتوبوس برقی، استفاده کند. او می‌گوید: «اولویت اول شهر باید اتوبوس‌رانی باشد؛ چراکه اتوبوس‌هایی که تحویل گرفته‌ایم وضعیت مناسبی نداشته و با استانداردها فاصله دارند.»
نگاه مجید نادرالاصلی، رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار، اما متفاوت است. او مـی‌گـویــد: «بـاید از امکانات اتوبوس‌رانی استفاده بهینه شود. ما هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت اتوبوس، اتوبوس‌رانی، راننده و مردم استفاده کنیم. در این مسیر اگر مشکلات مالی وجود داشته باشد، پیش‌بینی لازم انجام خواهد شد.»
اوراق برای خرید BRT
اتوبوس‌های تندرو که باید روی زمین، ترافیک را دور می‌زدند، هنوز هم به سامان نرسیده‌اند. تکمیل خطوط و نوسازی ناوگان، بودجه می‌خواهد که اوراق مشارکت باید بار آن را بر دوش بکشد. دو هفته قبل لایحه اخذ مجوز 200 میلیارد تومان اوراق مشارکت برای خرید اتوبوس و تکمیل خطوط تندرو در جلسه علنی بررسی و مصوب شد. به گفته حق‌شناس، 190 میلیارد تومان از این وام برای خرید اتوبوس و مابقی برای نوسازی ایستگاه و زیرسازی آن استفاده می‌شود.
در مـطـالـعـات جـامـع حـمل‌ونـقـل اصفهان، 11 خط اتوبوس تـنـدرو برای شهر پیش‌بینی‌شده که تا امروز حدود چهار خط آن اجرا شده است. برای اجرای این خطوط باید دست به دامان اوراق مشارکت شد. اصفهان اولین شهری بود که برای ایجاد خطوط شهری از این تسهیلات استفاده کرد و از 200 میلیاردی که به‌تازگی مصوب شده برای تکمیل خط سه‌راه ملک‌شهر تا پایانه صفه به طول 22 کیلومتر، استفاده می‌شود.
افزایش سریع وسایل حمل‌ونقل موتوری به‌ویژه اتومبیل و استفاده زیاد از آن در شهرها و کلان‌شهرها همراه با رشد جمعیت و گسترش بی‌رویه آن و نیز عدم برنامه‌ریزی علمی و جامع و مشکلات زیاد سیستم حمل‌ونقل عمومی، باعث بروز مشکلاتی نظیر آلودگی‌های شدید زیست‌محیطی، ترافیک‌های زیاد، اتلاف وقت شهروندان، مصرف بیش‌ازحد انرژی، ناامنی مسیرها و تصادف‌ها شده است.
در چنین شرایطی به‌کارگیری سیستم اتوبوس‌های تندرو، به‌عنوان یکی از کارآمدترین سیستم‌های حمل‌ونقل شهری، می‌تواند به کاهش آلـودگــی زیست‌محیطی، کـاهــش مــصــرف انرژی، کاهش ترافیک و استفاده از خودروی شخصی و… منجر شده و به توسعه حمل‌ونقل شهری کمک کرده و همچنین هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش دهد.
