با این حساب بسیاری از فعالان بازار به سؤال بالا پاسخ مثبتی میدهند. فرهمند یکی از فعالان بازار مسکن اصفهان میگوید اگرچه بخش عمدهای از مواد اولیه یک ساختمان تولید داخل هستند ولی دلار تعیین کننده قیمت ملک است: «سیمان، آجر، بلوک، میلگرد و بسیاری از مصالح تولید داخل هستند ولی آخر این دلار است که قیمت ملک را تعیین میکند.» گفتوگو با فعالان بازار مسکن اصفهان نشان میدهد هرکدام برای توجیه پیوستگی بازار مسکن و نرخ ارز دلایل مختلفی را بیان میکنند.
دلار، تورم، مسکن
بسیاری از فعالان بازار ارتباط میان دلار، تورم و مسکن را دلیل این اتفاق میدانند، فرهمند، فعال بازار مسکن اصفهان، دراین باره میگوید: «نرخ دلار روی تورم مؤثر است. برای مثال وقتی پژو 206 از 30 میلیون تومان به 250 میلیون تومان میرسد، شما انتظار دارید آپارتمان 250 میلیون تومانی سهراه سیمین همان 250 میلیون تومان بماند؟» فرهمند مدعیاست رابطه میان بازار مسکن و دلار مستقیم نیست، بلکه نوسانات ارزی باعث ایجاد تورم میشود و تورم مسکن را تکان میدهد. یکی دیگر از فعالان بازار مسکن اصفهان نیز در اینباره میگوید: «اینطور بگویم که این خانه 20 هزار دلار قیمت دارد و وقتی که دلار از 24 هزار تومان به 26 هزار تومان رسید، قیمت خانه اینقدر اضافه میشود ولی وقتی همه چیز گران میشود مسکن هم ثابت نمیماند.» طی سالهای گذشته بسیاری از کالاهای تولید داخل و بدون ارتباط با نرخ ارز نیز از نوسانات ارزی به دلیل تورم ایجاد شده تأثیر گرفتند.
فرهمند میگوید وقتی زمین وارداتی نیست، مصالح ساختمانی را هم از کوههای داخل کشور استخراج میکنیم؛ دلیلی برای رشد قیمتها وجود ندارد به جز فشار تورم: «نوسانات ارزی سیلی از تورم متولد کرد و تورم مسکن را هم با خودش برد.»
دلار، مصالح، مسکن
بخشی از فعالان بازار مسکن عقیده دارند دلار نه غیرمستقیم بلکه مستقیم بر بازار مسکن اصفهان مؤثر است و باید املاک را بر مبنای ارز قیمتگذاری کنیم! نادری، یکی از فعالان بازار، در اینباره میگوید: «میلگرد داخلی است ولی وقتی با قیمت دلار بالا و پایین میرود ملک نباید گران شود؟ تمام مصالح ساختمانی با دلار نوسان میکنند چطور انتظار دارید خود مسکن نشود؟» طی دو سه سال گذشته نوسانات نرخ ارز مستقیم بر بازار مصالح ساختمانی اثر گذاشت، برای مثال میلگرد سه هزار و 500 تومانی با دلار 32 هزار تومانی تا بالای 18 هزار تومان هم پیش رفت. یکی از دلالهای بازار مسکن محله شفق در اینباره میگوید مصالح ساختمانی در طول این سه سال با دلار بالا رفت: «اگر دلار بالا میرفت و مصالح ساختمانی پایین میماند مسکن نباید گران میشد؛ ولی وقتی در طول یک سال چند بار مجوز افزایش قیمت سیمان صادر شد پس نرخ دلار به صورت مستقیم بر قیمت مسکن مؤثر است.» جدای از مصالح ساختمانی قیمت تجهیزات داخل ملک نیز با نوسانات ارزی افزایش چشمگیری پیدا کرد. سیستم گرمایشی پکیج کمتر از دو میلیون تومان قیمت میخورد و امروز بالاتر از 10 میلیون تومان معامله میشود، طراحی و نصب یک دست کابینت با کیفیت زیر 50 میلیون تومان بود و امروز به ارقامی بالاتر از 300 میلیون تومان میرسد و حتی قیمت شیرآلات یک خانه نیز چندبرابر افزایش یافته است.