به گزارش اصفهان زیبا؛ سردرد، کلافه‌کننده است و واقعا دردسر دارد؛ اما برای اینکه بدانید ریشه انواع سردرد چیست و چطور می‌توان با آن مبارزه کرد، نظر دکتر بهنام یوسفیان، استادگروه گیاهان دارویی دانشگاه آزاد (واحد شهرضا) و محقق طب سنتی را بخوانید.
انواع سردرد و منشأ آن
سردرد خوشه‌ای: این نوع سردرد، شدیدترین درد را به‌همراه دارد و مبتلایان اغلب مردان سیگاری و دائم‌الخمر هستند. هرروز در یک ساعت معین بروز می‌کند و ممکن است روزها، هفته‌ها و حتی ماه‌ها طول بکشد.
درد، در هنگام شروع یک‌طرف سر است. ممکن است با آبریزش بینی و چشم از همان طرف سر شروع شود. با استنشاق اکسیژن درد سبک می‌شود.
سردرد تنشی و هیجانی: علت پیدایش این نوع سردرد، انقباض عضله‌های کاسه سر، گردن، شانه و صورت است که بر اثر هیجان‌های عصبی به‌وجود می‌آید.
سردرد تنشی، به شکل پراکنده و نامنظم بروز می‌کند و درد از ناحیه پیشانی، گردن یا شانه شروع می‌شود و به‌تدریج کاسه سر را فرامی‌گیرد. علل دیگر آن کم‌آبی بدن، خواب کم، دود سیگار، سر‌و‌صدا، ورزش‌نکردن، خوب غذا نخوردن، خستگی چشم و بدن و استرس است.
این درد ماهیت فشاری دارد؛ ولی به‌صورت ضربان نیست. بیمار از سنگینی سر شکایت دارد و ممکن است حالت تهوع پیدا کند؛ اما استفراغ ندارد. مدت درد از 30 دقیقه تا هفت روز می‌تواند ادامه داشته باشد.
برای این نوع سردرد، پیشگیری با اصلاح سبک زندگی توصیه می‌شود؛ ازجمله ورزش‌کردن، عادات غذایی سالم همراه با غذا‌خوردن در زمانی مشخص، حذف استرس‌های مخرب زندگی و ماساژ با روغن‌های ترکیبی.
سردرد میگرنی: سردرد شدیدی است که معمولا یک طرف یا یک قسمت از سر را شامل می‌شود. طی آن، فرد احساس خستگی و کسالت می‌کند؛ سپس حالت تهوع، استفراغ، اختلال‌های بینایی و اغلب بیزاری از نور به‌وجود می‌آید.
رژیم غذایی تأثیر مهمی بر مداوای میگرن دارد؛ بنابراین می‌توانید خودتان ببینید به چه غذایی حساس هستید و با خوردن آن بهتر یا بدتر می‌شوید. استفاده از روغن نعنای ترکیبی نیز برای درد بسیار مؤثر است.
همچنین قولنج‌گیری و ماساژ انگشتان دست یا پا، صورت، زیر ابروها، شقیقه‌ها، سر، بینی و پیشانی موجب تسکین سردرد میگرنی می‌شود؛ مثلا انگشتان شست دست را در پایین پیشانی بگذارید؛ دقیقا زیر ابروها؛ اما در این تکنیک قولنج و ماساژ به سمت پیشانی فشار بیاورید؛ البته در حدی محکم باشد که باعث ایجاد درد نشود.
سردرد سینوسی: چنین سردردی، اغلب در پیشانی متمرکز و این درد، با حرکت سر و درازکشیدن تشدید می‌شود و پس از بیدارشدن از خواب به حداکثر شدت خود می‌رسد؛ ضمنا در اطراف چشم، گونه و بینی درد تپنده ایجاد می‌کند؛ همچنین سردردهای سینوسی با خم‌کردن سر به جلو یا هنگام بیدارشدن از خواب تشدید می‌شود.
داروهای توصیه‌شده برای سردرد سینوسی شامل بخور، ماساژ با روغن نعنای ترکیبی، اسپری‌های بینی و مسکن است.
منشأ سایر سردردها
سردرد فشارخون: این نوع سردرد، زمانی ظاهر می‌شود که فشارخون به حدود 120، روی 200 میلی‌متر جیوه باشد. درد در این نوع سردرد، در پس سر است.
سردرد مننژیت: این نوع درد به‌صورت فشرده است که با استراحت کاهش می‌یابد و با حرکت تشدید می‌شود. علائم دیگر آن تب و سفتی گردن است.
سردرد بیماری‌های چشمی: عیوب انکساری چشم باعث پیدایش سردردهای مکرر در ناحیه پیشانی، به‌خصوص موقع مطالعه یا تماشای تلویزیون می‌شود. سردرد ناشی از آب‌سیاه چشم معمولا در ناحیه پیشانی متمرکز می‌شود و با درد و تهوع همراه است.
سردرد آلرژیک: این نوع سردرد، بعد از تماس فرد بیمار با ماده حساسیت‌زا ایجاد می‌شود. علائم حساسیت با گرفتگی بینی، آبریزش بینی، سرفه و گاهی اسهال همراه
است.
سردرد عفونت دندان: این درد، اغلب از ناحیه صورت شروع و به‌تدریج به تمام سر منتشر می‌شود.
سردرد صبحگاهی: این درد براثر عواملی ایجاد می‌شود که میزان خواب یا کیفیت آن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ به همین دلیل سردرد بعد از خواب در کسانی که الگوی منظمی برای خواب ندارند، مشاهده می‌شود. این افراد معمولا بین ساعت ۴ تا ۹ صبح سردرد جلوی سر یا سردرد بالای سر را تجربه می‌کنند.
منشأ این نوع سردرد؛ عدم نوشیدن آب کافی در طول روز، مصرف زیاد دارو در شب و روز قبل، استفاده از نوشیدنی‌های کافئین‌دار، افسردگی و اضطراب، آرتروز گردن یا هر عاملی است که باعث ناراحتی در عضله‌های گردن شود؛ مانند بالش نامناسب.
قولنج‌گیری سردرد (هفت نقطه)
ماساژدادن و قولنج‌گیری برای درمان بیشتر بیماری‌ها مفید است. با این روش سطح سروتونین در بدن افزایش می‌یابد و سیگنال‌های درد مسدود می‌شود.
با سرِ انگشت میانی دو دست، هم‌زمان روی نقطه درد، فشار وارد کنید و به حالت دورانی جهت عکس حرکت عقربه ساعت فشار دهید.
دو انگشت شست را در زیر دو نرمه گوش و انگشت میانی را روی لاله گوش قرار دهید؛ سپس محکم فشار وارد کنید. این کار را تا بهبودی سردرد همچنان ادامه دهید.
سه انگشت بالاتر از مچ دست (سمت انگشت کوچک)، نقطه‌ای وجود دارد که هنگام فشاردادن، درد شدیدی احساس می‌شود. این نقطه را با انگشت میانی به‌صورت دورانی جهت عکس عقربه‌های ساعت، فشار دهید (در سردرد سمت راست، سر دست راست و در سردرد سمت چپ، سر دست چپ).
یک بند انگشت بالای ناف (یک بند انگشت طرف راست ناف) و یک بند انگشت طرف چپ ناف این سه‌نقطه را جداگانه با انگشت میانی یا سه انگشت به‌صورت دورانی جهت عکس حرکت عقربه ساعت، فشار دهید.
