به گزارش اصفهان زیبا؛ شمارش معکوس برای آغاز سال تحصیلی جدید شروع شده است و دانش‌آموزان به‌زودی راهی مدرسه خواهند شد. اگرچه رتبه‌بندی معلمان، پس از یک دهه بالاخره انجام شد و معلمان از این خبر خوشحال هستند، امسال نیز آموزش‌وپرورش مانند سال‌های قبل با مشکلاتی همچون کمبود فضای فیزیکی و کمبود معلم روبه‌روست؛ مسائلی که محمدرضا ابراهیمی، مدیرکل آموزش‌وپرورش استان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» معتقد است برای آن‌ها تدابیری اتخاذشده و اول مهر کلاسی با کمبود معلم روبه‌رو نخواهد بود.
در آستانه آغاز سال تحصیلی هستیم و شمارش معکوس برای بازگشایی مدارس شروع شده است؛ با‌وجوداین، اما خبرها حاکی از این است که یکی از مهم‌ترین چالش‌های آموزش‌وپرورش کمبود فضای فیزیکی به‌ویژه در مناطقی مانند منطقه 5 است. آموزش‌وپرورش چگونه قرار است امسال این چالش را جبران کند؟
یکی از مشکلات آموزش‌وپرورش که از سال‌های گذشته با آن مواجه بوده‌ایم، کمبود شدید فضای فیزیکی است؛ چراکه تعداد زیادی از مدارس از گردونه استفاده بنا به دلایل مختلف خارج شده‌اند؛ مثلا به این دلیل که سن برخی از ساختمان‌ها زیاد بوده و آن‌ها را تبدیل به سازه فرسوده کرده است.
از سوی دیگر، پدیده فرونشست نیز در اصفهان و چندین شهرستان، برخی از مدارس را درگیر کرده و باعث ناایمن شدن آن‌ها شده است؛ ضمن اینکه اصفهان، استانی مهاجرپذیر است و تعداد دانش‌آموزانش نسبت به سال‌های گذشته افزایش فراوانی داشته و به همین خاطر هم نیاز به فضای بیشتری احساس می‌شود.
البته شهر اصفهان به‌عنوان مرکز استان، قاعدتا مهاجران بیشتری را می‌پذیرد؛ هم روستائیان و هم افرادی که از شهرهای کوچک یا استان‌های دیگر به اصفهان مهاجرت می‌کنند. این مسئله هم مزید بر علت شده است که در شهرهای بزرگ و برخی از شهرستان‌ها با کمبود فضای آموزشی مواجه باشیم.
در این میان، اما هم دولت و هم خیران، اهتمام ویژه‌ای به ساخت‌وساز مدرسه دارند؛ به‌طوری‌که در سال گذشته تقریبا هرروز سه کلاس درس وارد مدار آموزش شد یا کلنگ زنی آن صورت گرفت تا بخشی از مدرسه استفاده و بخش‌های دیگر آن نیز در ماه‌ها و سال‌های آینده مورداستفاده قرار گیرد؛ ضمن اینکه تلاش بر این است که پروژه‌های نیمه‌تمام نیز به سرانجام برسد؛ اما همچنان با کمبود فضای فیزیکی روبه‌رو هستیم.
آیا مدارس پرخطری که درگیر فرونشست بوده‌اند، به‌طور کامل تخلیه شده‌اند؟
بله، امنیت جانی دانش‌آموزان، اصلی اساسی است و خط قرمز ماست. مدرسه‌ای که احیانا خطرآفرین باشد، موردبررسی همکارانمان در اداره بهسازی و نوسازی مدارس قرار می‌گیرد و از مدار آموزش خارج می‌شود؛ البته ممکن است مدرسه به‌طور کامل تخلیه شود یا بخشی از آن که دارای ایمنی کافی نیست.
کمبود فضای فیزیکی، اما به این معنا نیست که دانش‌آموزی از حضور در مدرسه منع شود. از شهروندان می‌‌خواهم که اگر دانش‌آموزی را می‌شناسند که به هر دلیلی از حضور در مدرسه منع شده است به آموزش‌وپرورش معرفی کنند تا با اتخاذ تدابیر و مذاکره با خانواده‌هایشان، آن‌ها را به مدرسه بازگردانیم.
اما نهایتا کمبود فضا باعث شده است برخی از مدارس به‌صورت دونوبته فعالیت کنند. هرچند این مسئله ایدئال آموزش‌وپرورش نیست، چاره‌ای به‌غیراز این وجود ندارد.
چه تعداد مدرسه دونوبته، امسال فعالیت خواهند کرد؟
تقریبا 340 مدرسه در استان اصفهان به‌صورت دونوبته دایر خواهد بود که عمده آن در شهر اصفهان و شهرستان‌های بزرگ است؛ البته این عدد ممکن است تغییر پیدا کند.
از سوی دیگر، کمبود فضا باعث افزایش تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های درسی در برخی از مناطق نیز می‌شود؛ مثلا اگر کلاس درسی به‌صورت میانگین باید 27 دانش‌آموز داشته باشد، این تعداد به‌خاطر کمبود فضا افزایش یابد.
البته از مدیران خواسته شده است بیش از 40 دانش‌آموز در کلاس‌های درسی نداشته باشند و اگر مورد خاصی هم در این زمینه وجود دارد، راهکاری برای آن بیندیشند تا کیفیت آموزش افت نکند.
در حال حاضر حدود 100 مدرسه تحت تأثیر فرونشست قرار دارد؛ اما بعضی از آن‌ها به‌صورت کامل تخلیه‌شده و همان‌طور که اشاره کردم، برخی نیز ممکن است یک‌طبقه یا قسمتی از آن به دستور بهسازی و نوسازی مدارس تخلیه شده باشد.
امسال 53 مدرسه در قالب 200 کلاس افتتاح خواهد شد که این موضوع باعث می‌شود، بخشی از مشکلات فضا کم شود.
سرانه استاندارد فضای فیزیکی چه میزان است و سرانه دانش‌آموزان اصفهانی چه مقدار؟
سرانه فیزیکی در استان اصفهان نسبت به سایر استان‌ها پایین نیست و به‌صورت متوسط است؛ تلاش ما هم این است که وضعیت بهتر شود.
برای مثال، سال گذشته اهتمام ویژه‌ای به ورزش دانش‌آموزی شد و طرح‌هایی مانند شهید سلیمانی اجرا شد که به‌واسطه آن 147 فضای ورزشی به استان اضافه و رتبه اصفهان را 12 به 2 تقلیل داد و در این زمینه رشد چشمگیری داشتیم.
در بحث فضا هم تقریبا رشد داشتیم و نسبت به سال‌های گذشته وضعیت بهتر شده است.
چندی پیش مسئله دبیرستان سروش که زمین آن موقوفه آستان مقدس امامزاده شاه‌میرحمزه است و عدم پرداخت اجاره آموزش‌وپرورش به اوقاف خبرساز شد. خبرها حاکی از این است که این اختلاف صرفا بر سر یک مدرسه نیست و مشابه این مسئله وجود دارد. بگویید چه تعداد مدرسه اوقافی در اصفهان وجود دارد و وضعیت آن‌ها اکنون چگونه است؟
تعدادی از مدارس در استان اصفهان اوقافی هستند؛ یعنی زمین آن‌ها وقف است و آموزش‌وپرورش در آن زمین‌ها مدرسه احداث کرده و به اوقاف اجاره می‌دهد.
مسئله اینجاست که در سال‌های اخیر ردیفی با عنوان اجاره موقوفات در نظر گرفته می‌شد؛ اما چندین سال است که این اعتبار تأمین نشده و به همین خاطر هم بدهی آموزش‌وپرورش به اوقاف زیاد شده است.
با‌وجوداین، در حال تعامل با اوقاف هستیم و پیشنهاد‌هایی را هم مطرح کرده‌ایم تا هم مشکل آموزش‌وپرورش حل شود و هم مسئله آن‌ها.
البته برخی با تحمیل فشار سعی به خطر انداختن منافع آموزش‌وپرورش دارند؛ ولی باید در نظر گرفت که نمی‌توان مدرسه را مانند واحد تجاری دانست. ملاحظه‌هایی دراین‌باره وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
جمع‌بندی نهایی دراین‌باره کی اعلام می‌شود؛ چراکه سال تحصیلی در حال آغاز است؟
در حال رایزنی با اوقاف هستیم و در این زمینه دغدغه نداریم و قطعا مشکلی هم برای دانش‌آموزان به وجود نخواهد آمد.
یکی دیگر از چالش‌های پیش رو، کمبود معلم است؛ موضوعی که سال‌هاست آموزش‌وپرورش با آن مواجه است. امسال با چه تعداد کمبود معلم روبه‌رو هستیم؟
کمبود معلم در تمامی استان‌ها نمود دارد؛ اما در برخی از استان‌ها مثل استان اصفهان، این کمبود بیشتر احساس می‌شود.
چرا در اصفهان وضعیت این‌گونه است؟
این مسئله ناشی از ترک فعل دیگران در دهه‌های گذشته است. بر اساس سند تحول بنیادین، مهم‌ترین و تنها مسیر تأمین نیرو برای آموزش‌وپرورش دانشگاه فرهنگیان است.
متأسفانه در سال‌های گذشته این دانشگاه مورد بی‌مهری قرار گرفته است؛ درحالی‌که بنا به فرمایشات رهبری باید به این دانشگاه اهتمام ویژه‌ای ورزید.
این نگاه در دولت سیزدهم وجود دارد؛ به‌طوری‌که سال گذشته این دانشگاه 25هزار ورودی در کل کشور و دوهزار و 600 نفر در اصفهان داشته است؛ امسال نیز این عدد به 30هزار نفر در کشور و دوهزار و 700 نفر در اصفهان افزایش یافته است تا امر آموزش‌وپرورش ازنظر کمی و کیفی ارتقا یابد.
این فرایند مسلما زمان‌بر است. در سال‌های پیش رو چگونه قرار است کمبود معلم جبران شود؟
بله، همین‌طور است که شما می‌گویید؛ اما روش‌های دیگری نیز برای جبران این کمبود وجود دارد؛ مثل مجوز استخدام که در حوزه ابتدایی انجام شده است و به‌زودی هم نتایج آن اعلام و محل خدمت معلمان مشخص خواهد شد.
در حوزه متوسطه هم آزمون برگزارشده و اکنون افراد در حال ارزیابی هستند و نتایج آن در اوایل مهر اعلام می‌شود؛ البته ممکن است بازهم استفاده از این روش‌ها مشکل کمبود معلمان را حل نکند؛ به همین خاطر از بازنشستگان استفاده می‌کنیم.
بنا به مجوز مجلس نیز آن‌ها می‌توانند 24 ساعت تدریس کنند؛ درحالی‌که قبلا تنها اجازه 14 ساعت تدریس داشتند و بیشتر از آن منع قانونی داشت؛ افراد شاغل نیز می‌توانند یکی دو روز از وقت خود را به‌صورت حق‌التدریس به تدریس بپردازند؛ همچنین دانشجویان ترم‌های آخر دانشگاه فرهنگیان نیز امکان تدریس دارند.
در برخی از مدارس هم مشاوران و معاونان اقدام به تدریس می‌کنند. همه این روش‌ها دست‌به‌دست هم می‌دهند تا کمبود معلم در اصفهان جبران شود.
چه تعداد کمبود امسال احساس می‌شود؟
14هزار کسری در حال حاضر وجود دارد؛ اما با روش‌هایی که به آن‌ها اشاره کردم، امید می‌رود تقریبا تمامی کلاس‌ها در مهر معلم داشته باشند و کمبودی دراین‌باره وجود نداشته باشد.
بیشترین کمبود در کدام شهرستان‌ها احساس می‌شود؟
شهر اصفهان و شهرستان‌های بزرگ؛ به خاطر اینکه اصفهان مهاجرپذیر است. شهرستان‌ها معمولا مشکل فضا و نیروی انسانی ندارند.
سال‌هاست برخی از مدارس در سراسر کشور با کمبود سرایدار مواجه هستند. اصفهان با چه تعداد کمبود مواجه است و این چالش را چطور جبران کرده؟
کسری نیرو در حوزه نیروهای زحمت‌کش و خدوم خدماتی آموزش‌وپرورش هم وجود دارد؛ به خاطر اینکه بیش از یک دهه است نیرویی استخدام نشده یا برخی از نیروها به دلیل ارتقای تحصیلات خود، رسته شغلی‌شان را تغییر داده‌اند و در قسمت‌های دیگر مشغول به کار و برخی هم بازنشسته شده‌اند.
پس این کسری همیشه احساس می‌شود؛ اما اینک، وزارتخانه مجوزی را صادر کرده است تا به‌واسطه آن، تعدادی نیرو جذب شود؛ البته اول باید فرایند جذب و ارزیابی معلمان پرورشی تمام شود و پس‌ازآن قطعا شاهد جذب نیروهای خدماتی خواهیم بود؛ اما این اتفاق در طول سال تحصیلی رخ خواهد داد.
الان چه تعداد کمبود احساس می‌شود؟
تعداد فراوان است. این مسئله باعث شده در برخی از مدارس که نیاز به دو سه نیروی خدماتی است، فقط یک نفر مشغول به کار باشد و فشار مضاعفی را تحمیل کند.
در سال‌های اخیر حقوق و مزایای این نیروها تا حدودی افزایش یافته است؛ اما مسئله این است که تورم و مخارج زندگی آن‌ها تغییرات عمده‌ای داشته و اکنون این افراد حداقل‌بگیر هستند و دخل‌وخرجشان تناسبی باهم ندارد.
چه تعداد دانش‌آموز امسال به مدرسه می‌روند؟
بیش از یک‌میلیون نفر از اول مهرماه در استان اصفهان راهی مدارس می‌شوند.
مدارس تک‌نفره یا کانکسی هم وجود دارد؟
بله، اتفاقا مدارس تک‌نفره جزو افتخارات آموزش‌وپرورش هستند که بیشتر هم در مناطقی مثل پشت‌کوه یا مناطق عشایری دایر می‌شوند. مدارس کانکسی هم مشکلی پیش نمی‌آورند؛ چراکه در برخی از مناطق، چاره‌ای جز استفاده از سازه‌های آماده وجود ندارد.
البته در برخی از مناطق امکان احداث کانکس وجود دارد و آموزش‌وپرورش در تلاش برای جایگزین‌کردن آن‌هاست. تعداد این مدارس به‌اندازه انگشتان دست است و به‌زودی هم از گردونه آموزش خارج خواهند شد.
ممکن است این‌ها از گردونه خارج شوند؛ چون چندین سال قرار بر این بوده که این مدارس از مدار خارج شوند!
بله، اکنون نسبت به سال گذشته تعداد مدارس نصف شده است و به 10 عدد رسیده که به‌زودی جایگزین آن‌ها مشخص می‌شود.
چه تعداد دانش‌آموز اتباع، امسال در اصفهان به مدرسه می‌روند؛ ضمن اینکه برخی از اتباع می‌گویند که امسال مدارس از آن‌ها شهریه فراوانی درخواست کرده‌اند!
در اصفهان، حدود 56هزار دانش‌آموز اتباع راهی مدارس خواهند شد. باید توجه داشت که حضور عمده دانش‌آموزان اتباع در یک مدرسه، محدودیت‌هایی را به همراه خواهد داشت.
به همین دلیل قرار بر این شده است که مدیران حوزه‌ها این مسئله را مدیریت کنند تا نه مشکلی برای دانش‌آموزان ایرانی پیش بیاید و نه مشکلی برای خود این دانش‌آموزان.
همه این دانش‌آموزان فرایند ثبت‌نام خود را انجام داده‌اند؛ چراکه هرساله ثبت‌نام آن‌ها با مشکلات خاصی روبه‌روست و طول می‌کشد؟
تقریبا باید همه ثبت‌نام کرده باشند؛ البته آن‌ها هنوز هم فرصت دارند؛ چون فرایند ثبت‌نامشان زمان‌بر است؛ به همین خاطر هم ممکن است نتوانند در مدارس نزدیک به منزلشان ثبت‌نام کنند و مجبور به طی‌کردن مسافت بیشتری برای رسیدن به مدرسه باشند.
البته دانش‌آموزان اتباعی که در پایه‌های دوم تا ششم و همچنین هفتم و نهم و یازدهم و دوازدهم مشکلی برای ثبت‌نام ندارند، بلکه دانش‌آموزان پایه‌های اول و هفتم و دهم ممکن است حین ثبت‌نام با مواردی روبه‌رو شوند.
شهریه مدارس نیز تقریبا تا حدودی برای اتباع بیشتر از دانش‌آموزان ایرانی است.
چه تعداد دانش‌آموز امسال از تحصیل در اصفهان جامانده و پشت درهای بسته می‌مانند؟
آمار دقیقی از این دانش‌آموزان نمی‌توانم اعلام کنم؛ اما حدود شش‌هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل شناسایی‌شده‌اند که البته نیمی از این آمار به دلیل مشکلات نرم‌افزاری بوده است و دانش‌آموزان در مدارس در حال تحصیل بوده‌اند؛
اما نیم دیگر بنا به دلایلی مثل فقر اقتصادی و فرهنگی از تحصیل جامانده‌اند که البته بخشی از آن‌ها نیز به تحصیل برگشته‌اند.
در خود اصفهان هم دانش‌آموز بازمانده از تحصیل حضور دارد؟
بله، در برخی از مناطق (بیشتر حاشیه شهر) این کودکان حضور دارند که درصدد جذب آن‌ها هستیم.
آقای ابراهیمی، فرایند ثبت‌نام حتما تا به الان، پایان یافته است؛ اما یک‌بار برای همیشه بگویید چرا مدارس دولتی برای ثبت‌نام شهریه‌های فراوان درخواست می‌کنند؛ ضمن اینکه شهریه مدارس غیردولتی نیز بعضا نامعقول است و اولیای مدرسه هزینه‌های عجیب‌غریب طلب می‌کنند؟
برای تعیین شهریه‌های مدارس غیردولتی، استانداردهایی وجود دارد که شهریه بر اساس آن‌ها تعیین می‌شود؛ برای مثال، میزان اجاره مدرسه در نظر گرفته می‌شود؛ چون معمولا این مدارس استیجاری هستند و در سال‌های گذشته هم اجاره این مراکز به‌طور چشمگیر افزایش‌یافته است.
در شهرهای بزرگ ساختمان‌هایی که قابلیت تبدیل به مدرسه را داشته باشند، کم و عرضه نسبت به تقاضا کمتر است؛ به خاطر همین هم مالک‌ها اجاره بیشتری طلب می‌کنند و مدیران نیز ناچار به پرداخت آن هستند.
به این‌ها اضافه کنید، حق‌الزحمه کادر مدرسه و هزینه تجهیزات مختلف. همه این مسائل باعث شد تا امسال حدود ۵۰ درصد از خانواده‌ها امکان ثبت‌نام دانش‌آموزان خود در مدارس غیرانتفاعی را نداشته باشند و فرزند خود را راهی مدرسه دولتی کنند؛ اما در مدارس دولتی چیزی با عنوان شهریه نداریم.
ندارید؛ اما مدیران به‌اجبار شهریه اخذ می‌کنند!
اجباری در پرداخت هزینه موقع ثبت‌نام نیست.
آموزش‌وپرورش هر سال این موضوع را انکار می‌کند؛ اما مدیران مدرسه موقع ثبت‌نام با اجبار یا تحت عناوین دیگر از خانواده‌ها طلب شهریه می‌کنند!
به‌غیراز بحث کتاب و بیمه و هر آنچه قانون مشخص کرده است، اجباری در پرداخت هزینه نیست و درصورتی‌که چنین موضوعی رخ داده باشد، تخلف محسوب می‌شود.
همین! فقط تخلف رخ داده است؟ آیا نباید یک بار برای همیشه آموزش‌وپرورش مواضع خود دراین‌باره را مشخص کند؟
قطعا با متخلفان برخورد می‌شود و چندین مورد هم اخطار گرفته‌اند. دلیل اخذ وجه در مدارس این است که حدود یک دهه سرانه‌ای برای مدارس واریز نشد و مدیران مجبور شدند هزینه‌هایشان را خودشان تأمین کنند.
یکی از راه‌های تأمین هم اخذ وجه نقد از اولیا بوده است؛ اما در سال‌های اخیر دولت به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته است و برای برخی از مدارس سرانه واریزشده؛ البته هنوز مدارس با نیازهایی مواجه هستند.
برخی از مدارس غیرانتفاعی به آیین‌نامه‌های ابلاغی توجهی نمی‌کنند و سلیقه‌ای اقدام به دریافت وجه می‌کنند؛ شهریه‌هایی که بعضا معادل اقامت در هتل است!
مدارس غیردولتی یک شهریه عادی دارند و یک هزینه‌ای که بابت ارائه خدمات تکمیلی دریافت می‌کنند که آن‌هم چارچوب‌های قانونی دارد و مشخص است. شهریه مدارس متناسب با خدماتی که ارائه می‌دهند تعیین می‌شود و با همدیگر یکسان نیست.
مدرسه دلاری هم در اصفهان داشته‌ایم؟
خیر!
اتفاقی که برای فرم مدارس می‌افتد هم دقیقا شبیه بحث شهریه‌هاست. چرا مدیران مدارس خانواده‌ها را مجبور به تهیه فرم از جاهای مشخص می‌کنند؟ ضمن اینکه خانواده‌ها نه از قیمت فرم مدارس راضی هستند و نه کیفیت آن‌ها!
هیچ الزامی در این مورد وجود ندارد.
ولی ما به شما می‌گوییم وجود دارد!
اولیا مجاز هستند فرم مدرسه را از هرجایی که می‌خواهند، تهیه یا اینکه دانش‌آموزان از همان فرم‌های سابق خود استفاده کنند.
آنچه می‌بینیم با آنچه شما می‌گویید متفاوت است!
ممکن است نماینده اولیا ومربیان، به‌عنوان هماهنگ‌کننده تهیه پوشاک مدارس به این موضوع ورود کند؛ اما اجباری وجود ندارد!
رتبه‌بندی معلمان پس از سال‌ها بالاخره اجرا شد. در این طرح چه تعداد معلم اصفهانی شرکت کردند؟
در اصفهان حدود 49هزار نفر از معلمان مشمول رتبه‌بندی شدند. این عدد در ابتدا کمتر بود؛ اما در ادامه افزایش پیدا کرد. فرایند رتبه‌بندی با الزام‌هایش، پس از ۱۲ سال انجام شد.
کار بسیار خوبی صورت گرفته، اما به‌هرحال با نقص‌هایی هم همراه است. تقریبا حدود نیمی از معلمان نیز به رتبه‌بندی خود اعتراض داشته‌اند که اعتراض‌های آن‌ها در حال رسیدگی است.
سلام
بنده روز گذشته به مدرسه راهنمایی جهت ثبت نام مراجعه نمودم و مدیر مدرسه که اتفاق در منطقه ضعیف و کم برخوردار شهر است گفت باید مبلغ دو میلیون تومان کارت بکشید تا فرزندتان بتواند روز شنبه اول مهر سر کلاس حاضر شود وگرنه مدرسه نیاید.
آدرس و نام مدرسه جهت پیگیری به مسئولین روزنامه اصفهان زیبا جهت پیگیر مطالبات والدین و دانش آموزان ارسال شد .
با سلام و احترام
مورد شما را به روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش، آقای سلمانی، انتقال دادیم.
ایشان ضمن پیگیری موضوع گفتند شنبه در مدرسه مورد نظر حاضر شوید و اگر مشکل حل نشد، تشریف بیاورید اداره کل آموزش و پرورش.