ايران قدمتي طولاني در تاريخ شهرنشيني جهان دارد
این پژوهشگر سخنش را با اشاره به قدمت طولاني شهرنشيني در تاریخ ایران آغاز کرده و میگوید: «شهرنشيني در ایران از دوره تمدن عیلامی وجود داشته است. نخستین شهرها در مناطق شوش ـ خوزستان، شهر سوخته ـ سیستان و بلوچستان و شهر جیرفت ـ کرمان در نقاطی شکلگرفتهاند که آب فراوان و زمینهای وسیع داشتهاند. در حال حاضر نیز ایران ازجمله کشورهای درحالتوسعه است که نرخ رشد شهرنشینی در آن با سرعت سرسامآوری (بهویژه در چند دهۀ اخیر) افزایشیافته است. بااینوجود، نگاهی به وضعیت توسعه شهری در ایران کنونی نشان میدهد که کشورمان علیرغم سابقه طولانی در شهرنشینی و طراحی و اجرای برنامههای توسعه شهری، همچنان با مشکلات متعددی در این حوزه مواجه است.»
او بابیان اینکه بروز مشکلاتی همچون سیر مهاجرت انسان از روستاها و شهرهای کمتر توسعهیافته به شهرهای بزرگ، در بسیاری از نقاط جهان کلانشهرها را دچار مشکلات عدیدهای ازجمله تورم، افزایش بیرویه جمعیت و کاهش استانداردهای زندگی کرده، تأکید میکند: «شهرهای ایران نیز از این قاعده مستثنا نیستند. در حال حاضر کلانشهرهای ایران با ترکیب ناهمواری از مشکلات بد مسکنی، حاشیهنشینی، غیر تاب آور بودن ساختمانهای شخصی و عمومی و ناپایداری و ناایمنی در مواجهه با حوادث و بلایای طبیعی مواجه هستند.»
او میافزاید: «در چنین شرایطی، توجه به مبانی توسعه پایدار شهری و تأکید بر ارزشهای اجتماعی و فرهنگی که درمجموع کیفیت زندگی شهری و رفاه و عدالت را ارتقاء میدهند، به یکی از اولویتهای اساسی تصمیم گیران کشوری و مدیران، طراحان و برنامه ریزان شهری ایران تبدیلشده است.»
کمیته ملی اسکان بشر ایران باهدف کاهش آثار بلایای طبیعی راهاندازی شد
دبیر شورای پژوهشی کمیته ملی اسکان بشر ملل متحد در ایران درباره راهاندازی کمیته ملی اسکان بشر ایران میگوید: «همسو با تلاشهای جهانی، “کمیته ملی اسکان بشر ایران” بر اساس موافقتنامهای بین برنامه اسکان بشر ملل متحد (UN- Habitat) و دولت جمهوری اسلامی ایران تأسیس شد تا به موضوعاتی نظیر کاهش آثار خطرات و بلایای طبیعی در ایران بپردازد. دبیرخانه کمیته ملی اسکان بشر بهعنوان مرجع ملی برنامه اسکان بشر ملل متحد در جمهوری اسلامی، پیگیری اجرای مؤثر دستور کار اسکان بشر در سطح ملی و در قالب سیاستهای مسکن، سرپناه و توسعه پایدار شهری را بر عهده دارد. وظایف اصلی این کمیته شامل اشاعه دستور کار اسکان بشر، تدوین گزارشهای ملی و انجام هماهنگیهای بین دستگاهی در بخش دولتی، خصوصی و غیردولتی است.»
به گفته او، كمیته ملی همچنین بهعنوان مرجع ملی برنامه اسكان بشر در جمهوری اسلامی ایران جهت استفاده بهینه از ظرفیتهای این آژانس تخصصی سازمان ملل میکوشد با همه دستاندرکاران و شركای هبیتات و همچنین نهادهای علمی و پژوهشی در كشور همكاری کرده و از مشاركت آنان در سطوح ملی و محلی در حوزه مسائل مربوط به توسعه پایدار سکونتگاههای انسانی بهره ببرد.
ملایی تأکید میکند: «ازاینرو یکی از فعالیتهای اخیر شورای پژوهشی کمیته ملی اسکان بشر ملل متحد، انتشار کتاب «زندگی شهری؛ چالشهای کنونی افقهای آینده» بوده که بهصورت مجموعه مقالات تدوینشده است.»
فرصتی برای بررسی شهرهای هوشمند، فراهوشمند و دانشبنیان
او این کتاب را حاصل تخصص و تجربه نویسندگان و محققان مختلف میداند و میگوید: «مقالات ارائهشده در این مجموعه ضمن تبیین ظرفیتها و محدودیتهای توسعه شهری، تجربههای جهانی تابآوری شهری و طراحی سکونتگاههای موقت برای دوران بعد از زلزله، به مباحثی همچون شهرهای هوشمند، فراهوشمند و دانشبنیان نیز پرداخته و نقش جوانان در ایجاد شهرهای امن و خلاق و نیز شاخصههای شهرهای ایرانی- اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار میدهند.»
او شرح میدهد: «یکی از نقاط تمرکز در این کتاب توجه به شاخصههای شهرهای آینده و الزامات ایران برای دستیابی به چنین شهرهایی بوده است، ازاینرو در مقاله «شهرهای هوشمند؛ نیاز ایران برای پیوند با جهان پسا مدرن» که توسط اینجانب تدوینشده، چالشهای پیش روی ایران برای تحقق و توسعه شهرهای هوشمند در سراسر کشور موردبحث قرارگرفته و درنهایت راهکارهایی برای مقابله با این چالشها و هوشمند سازی هر چه سریعتر شهرهای ایران ارائهشده است. در این مقاله تأکید اصلی بر آن است که برای تحقق شهرهای هوشمند در ایران لازم است بحث اجماع گفتمانی، تأمین بودجه با مشارکت بخش خصوصی، بهرهگیری از تجارب کشورهای موفق ضمن بومیگرایی، در کنار آموزش شهروندان و ارتقاء زیرساختهای اطلاعاتی و فناوری موردتوجه قرار بگیرد.»
او خاطرنشان میکند: «کمیته ملی اسکان بشر ملل متحد و نویسندگان این مقالات امیدوارند انتشار این کتاب و نتایج پژوهشهای صورت گرفته، بتواند به شناخت بهتر مدیران برنامه اسکان بشر ملل متحد از شرایط و معضلات پیش روی شهر و شهرنشینی در ایران کمک کند، دریچههای جدیدی پیش روی مدیران و تصمیم گیران شهری و کشوری و نیز طراحان و معماران شهری بازکرده و برای دانشجویان و محققان حوزه طراحی، معماری و مدیریت شهری نیز مفید باشد.»