تپه اشرف یکی از گنجینه‌های ارزشمند ما برای شناخت تاریخ اصفهان و کشف میراث برجای‌مانده دوره‌های مختلف تاریخی است. اصفهان‌زیبا در سال جدید، گزارش‌های مفصلی از پروژه کاوش در این محوطه مهم باستان‌شناسی ارائه داده است؛ «تپه اشرف زنده می‌ماند» در تاریخ 13خرداد و «گواه کهن‌شهر اصفهان» که دومی به دو صورت گزارش متنی و تصویر و گزارش ویدئویی منتشر شد.
وقتی از اشکانیان می‌گوییم یعنی کی؟!
اشکانیان نزدیک به پنج قرن بر ایران حکومت کردند (از سال 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی) و آن‌طور که بلخی می‌گوید دارا‌بن‌اشک از «موصل تا ری و اصفهان» را تحت فرمان خود داشته است. تاریخ طبری هم مهر تأییدی بر این حرف زده و درباره همین پادشاه اشکانی آورده: «اراضی بین موصل تا ری و اصفهان را گرفت و همه ملوک‌الطوائف مطیع او شدند.» حمزه اصفهانی هم در شرح ملوک‌الطوائف برایمان گفته: «کسانی که مالک عراق بودند و بر تیسفون و مدائن نشستند.» بنابراین حداقل نتیجه‌ای که از این شواهد تاریخی می‌گیریم این است که اگر میراث‌بانان و میراث‌شناسان خوبی باشیم، باید انتظار یافتن شماری میراث گران‌بهای اشکانی را در جای‌جای اصفهان داشته باشیم و بتوانیم همه این یافته‌ها را در موزه غنی این کهن‌شهر به نمایش بگذاریم.
مجموعه نویافته‌های فصل هفتم کاوش در تپه اشرف
شواهدی از معماری قبور، اسکلت بانوی اشکانی، اسکلت اسب چهارساله و اشیای باستانی و اسکلت یک دختر نوجوان و البته بقایایی از ستون فقرات یک اسب دیگر مجموعه نویافته‌های فصل هفتم کاوش در تپه اشرف اصفهان را تشکیل می‌دهند.سرپرست هیئت کاوش تپه اشرف اصفهان در گفت‌وگو با ایلنا ماجرای یافتن اسکلت تازه را این‌طور توضیح می‌دهد: «در ادامه این فصل از کاوش، موفق شدیم اسکلت دومین بانوی اشکانی را پیدا کنیم که البته این اسکلت متعلق به دختری نوجوان بوده که حدود ۱۳ تا ۱۴ سال سن داشته است. این اسکلت نیز همانند اسکلت بانوی اشکانی که چندی پیش پیدا شده بود، بر اساس آیین مهر که در دوران اشکانی مرسوم بود، دفن شده است.» به روایت علیرضا جعفری‌زند، اسکلت دوم، حدود ۱۰ متری اسکلت اول پیدا شد. سر اسکلت دختر نوجوان به سمت شمال و پاها به سمت جنوب است. قد اسلکت حدود ۱۴۶ سانتی‌متر است که به‌صورت طاق‌باز دفن شده و صورت آن به سمت آسمان است. بر اساس اطلاعات ما، در آیین مهرپرستی، این‌گونه مرسوم بود که شخص در هر ساعتی از طول شبانه‌روز فوت می‌کرد یا او را دفن می‌کردند، صورتش را بر اساس وضعیت خورشید در آسمان قرار می‌دادند. بر این اساس می‌توان گفت این نوجوان یا حدود ظهر فوت کرده یا زمان دفن او هنگام ظهر بوده است. پایین پای این اسکلت سکویی قرار دارد که یک کوزه بزرگ وارونه شکسته در کنار آن قرار داشت. البته به نظر می‌رسد که این قبر در سال‌های دور باز شده و در معرض آسیب قرار گرفته است.
روی این سکو بخشی از ستون فقرات یک اسب نیز به دست آمد؛ اما ازآنجایی‌که مابقی این آثار در زیر خیابان قرار دارد، امکان ادامه کاوش نیست! ازاین‌رو درخصوص یافته‌های موجود نمی‌توان به‌صراحت صحبت کرد؛ چه‌بسا این اسب به قبر دیگری ارتباط داشته باشد که در نزدیکی قبر دختر اشکانی بوده است. اسکلت جدیدی که پیداشده، اطراف آن کاملا سنگ‌چین شده و برای گذاشتن جسد طراحی شده است. درواقع این دختر در خاک و در میان سنگ‌چین‌ها دفن شده است. یک گوشواره برنزی هم در کنار اسکلت دختر نوجوان پیداشده، البته بخشی از این اسکلت به دلیل رطوبت زیاد آسیب دیده است. ممکن است لنگه دیگر گوشواره در زیر سر اسکلت باشد اما هنوز این اسکلت را برنداشته‌ایم تا زیر آن مشخص شود. ازآنجایی‌که در دوره اشکانیان مرسوم نبود تدفین‌ها با اشیای گران‌بها انجام شود، ازاین‌رو در این قبور نیز اشیای باستانی متعدد یافت نشده است. ضمن آنکه به لحاظ نظام طبقاتی می‌توان گفت دو اسکلت یافت‌شده ازجمله افراد طبقه متوسط دوره اشکانیان بودند.بنابر این صحبت‌ها، می‌دانیم که باستان‌شناسان از روی نحوه تدفین و شواهد پیرامونی درباره اشکانی‌بودن این نویافته‌های تپه اشرف اظهارنظر کرده‌اند؛ اما هنوز سن دقیق اسکلت‌ها را به دلیل عدم امکان انجام آزمایش کربن 14 در ایران، نمی‌توان اعلام کرد؛ فقط می‌توان حدس زد که سنشان باید به هزار و هفتصد تا دو هزار و دویست و هفتاد سال برسد (یعنی زمان حکومت اشکانیان).جعفری‌زند تصریح می‌کند: «از آنجایی که با کشفیات امسال به این نتیجه رسیدیم که با یک گورستان دوره اشکانی روبه‌رو هستیم، نیاز است تا مسئولان همکاری‌های لازم برای ارائه مجوزها را داشته باشند. هنوز مجوزی در این خصوص داده نشده و در حال پیگیری هستیم. اکنون اطلاعات ما مختصر است؛ چراکه در محیطی بسیار کوچک کاوش انجام داده‌ایم.»
