از رئیسجمهور تا فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، به جمهوری آذربایجان داده شد و نهادهایی چون مجلس شورای اسلامی و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی کشورمان نیز پیگیری این حادثه را تا نتیجه در دستورکار خود قرار دادند.
از سوی دیگر، شامگاه شنبه، سید ابراهیم رئیسی در گفتوگویی تلفنی با رئیسجمهور آذربایجان ضمن اعلام تسلیت دولت و ملت ایران بابت حادثه سفارت آذربایجان در تهران به الهام علیاف گفت: «روابط دوستانه و برادرانه دو ملت ایران و آذربایجان بر پیوندهای فرهنگی و تاریخی ناگسستنی بنیان نهاده شده است.»
رئیسجمهور کشورمان با اشاره به مأموریت دستگاههای ذیربط برای پیگیری ابعاد این واقعه، با ملت و دولت آذربایجان ابراز همدردی کرد و افزود: «دولتهای ایران و آذربایجان اجازه نمیدهند روابط فیمابین تحت تأثیر القائات بدخواهان دو ملت قرار گیرد.»
رئیسجمهوری آذربایجان نیز در این گفتوگوی تلفنی با تشکر از ابراز همدردی و تسلیت رئیسی به دولت و مردم کشورش تصریح کرد: «این یک جنایت غیرمنتظره بود. ولی همکاری دو کشور در این زمینه باید چنان باشد که کسی به بهانه چنین حوادثی فرصت اخلال در روابط دوستانه دو کشور را پیدا نکند.»
پیشازاین گفتوگو حسین امیرعبداللهیان هم در گفتوگو با همتای آذربایجانی خود، ضمن محکومکردن این حادثه با اشاره به سوءاستفاده دشمنان دو کشور از این حادثه تأکید کرد: «نباید اجازه دهیم این حادثه بر مناسبات دو کشور تأثیر منفی بگذارد.
باید از گسترش حواشی پیشآمده جلوگیری کرد.» در این میان برخی رسانهها در سطح گستردهای از عوامل پشتپرده، انگیزههای سیاسی و نقش باکو در این حمله صحبت کردند و با گزارشهایی تبلیغاتی علیه دو کشور ایران و آذربایجان جوسازی کردند.
تحلیلهایی که به عقیده برخی کارشناسان بینالملل تنها بر اساس تبلیغات رسانهای صورت میگیرد و از طرفی باعث سوءاستفاده دشمنان میشود و بر مناسبات دیپلماتیک دو کشور تأثیر منفی خواهد گذاشت. چراکه همه شواهد از شخصیبودن نیت مهاجم خبر میدهد و ایران و آذربایجان باید با مدیریت صحیح روابط دو کشور را از صدمات رسانهها دور نگاه دارند.
انتظار میرود دولت باکو مانع گسترش و ادامه بازیهای رسانهای شود جمهوری آذربایجان
حسن بهشتی پور، کارشناس ارشد حوزه اوراسیا، معتقد است که این حمله تنها بر اساس انگیزه فردی صورت گرفته و اظهارات برخی از رسانههای داخلی و بینالمللی در این باره تماما بیاساس است.
او دراینباره به اصفهانزیبا میگوید: «به عقیده بنده، این گزارشها در خصوص دست داشتن باکو در حمله به سفارت جمهوری آذربایجان مبنایی ندارد و وجود انگیزههای سیاسی ضارب اصلا با شواهد جور درنمیآید.
فردی در اعتراض به عدم اجازه دولت باکو در دیدار با همسرش چنین اقدام نابخردانهای را انجام داده است. او مرتب به سفارت مراجعه کرده و در بیتوجهی سفارت جمهوری آذربایجان شکایتی هم به دستگاه قضایی ایران دراینباره ارسال کرده است. این موضوع کاملا روشن و ربط دادن آن به دولت آذربایجان یا دیگر بازیگران سیاسی غلط است.»
بهشتی پور با اشاره به این موضوع که رسانههای آذربایجان و برخی کشورها به اشتباه تلاش میکنند از این موضوع بهرهبرداری کرده و فشار جدیدی را علیه ایران وارد کنند، ادامه میدهد: «قصد آنها این است که با راه انداختن تبلیغات شدید علیه کشورمان موضوع را سیاسی کنند.
شرایطی که انتظار میرود دولت باکو مانع از گسترش و ادامه آن شود و اجازه ندهد به روند روابط ایران و آذربایجان صدمه وارد کند.» این کارشناس اوراسیا خاطرنشان میکند: «ما باید این اتفاق را به دو قسمت تقسیم و بررسی کنیم.
قسمت مربوط به ضارب و اقدامی که انجام داده، قطعایک فرافکنی است و مصداق اقدام تروریستی است که مسئولان ایرانی قول پیگیری حتمی آن را به آذربایجان دادهاند. ازطرفی، کلیه فیلمهای این اتفاق نیز منتشر شده است و در این فضا هیچ شبههای باقی نمیماند.
اما در بخش بهرهبرداریهای تبلیغاتی و رسانهای قطعا دولت باکو مسئول است و باید مانع از گزارش این مطالب منفی که در حال حاضر منتشر شده است، شود. چراکه فضای کنونی به زیان روابط دو کشور با عنوان همسایه خواهد بود.»
توجیهی در حمله مسلحانه به سفارت یک کشور وجود ندارد جمهوری آذربایجان
بهشتیپور در خصوص واکنشهای منطقهای و بینالمللی و محکوم کردن این حمله در ایران ادامه میدهد: «واکنشها به حمله در سفارت آذربایجان طبیعی است. اگر همین حمله به سفارت ایران در هر کشوری شده بود، قطعا واکنشهای مشابه این روزها در رابطه با محکومکردن آن نیز وجود داشت.
هیچ توجیهی در خصوص حمله مسلحانه به سفارت یک کشور و کشتن اعضای آن وجود ندارد و قاعدتا این موضوع از همه نظر محکوم است.» او میگوید: «این حمله نه اولین حمله به سفارت یک کشور است، نه آخرین آن.
افراد ساختارشکن و آنهایی که قانون را نمیشناسند، بسیار هستند. آنطور که در سال 1359 سفارت ایران در انگلستان موردحمله قرار گرفت و در جریان آن حمله یک دیپلمات ما به شهادت رسید و چند تن از اعضای سفارت ایران گروگان گرفته شدند.»
بهشتیپور در ادامه با اشاره به تلاش ایران برای پیگیری همهجانبه این حمله میافزاید: «ایران اعلام کرده است که موضوع را با جمهوری آذربایجان حلوفصل و عامل این حمله را مجازات خواهد کرد. از طرفی، مصاحبه با عامل این جنایت پخش شده است و مطمئنا جریان محکومیت و جزئیات آن هم در آینده منتشر میشود.»
رسانهها به اتفاقها دامن نزنند
او در پاسخ به این پرسش که حواشی ایجادشده از سوی رسانهها چه تأثیری بر روابط دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان خواهد گذاشت، میگوید: «معتقدم این بهرهبرداریهای سیاسی از سوی دشمنان ایران همیشه وجود داشته است و هماکنون نیز در اتفاق اخیر،
شاهد تلاشهایی برای خدشهدار کردن روابط تهران_ باکو هستیم. ما باید هوشمندانه این تبلیغات را رصد کنیم و پاسخ دقیقی به آنها بدهیم. اقدامات رسانههای ما نیز باید روشنگرانه باشد؛ نه اینکه به اتفاقها دامن هم بزند. رسانههای داخلی ایران باید ابعاد موضوع را شکافته و اصل موضوع را بررسی کنند. اختلاف ایجادکردن و عدم مدیریت رسانهای به نفع کشورمان نیست.»
خروج دیپلماتهای آذربایجان از تهران
بهشتیپور همچنین در خصوص خروج کارکنان سفارت جمهوری آذربایجان و خانوادههای آنها از تهران میگوید: «خروج دیپلماتهای این سفارتخانه برای احتیاط و در قالب تعدادی، آن هم بهصورت موقت صورت گیرد.
اقدامی تاکتیکی که ممکن است در سفارت ایران در جمهوری آذربایجان هم صورت گیرد. اما این مسئله به این معنا نیست که سفارت جمهوری آذربایجان در تهران تعطیل شود و معنای خاص خود را دارد و چنین اقدامی از سوی جمهوری آذربایجان بعید است.
ازطرفی، با تعطیلی سفارت بازهم اتفاق خاصی نخواهد افتاد و پس از مدتی که فضا آرام شد، مقامات دیپلماتیک سفارت آذربایجان به تهران باز خواهند گشت و اتفاقی در روابط دیپلماتیک دو کشور رخ نمیدهد.»