همه شما منتقد درون دارید که من اسم آن را احمق درون گذاشته‌ام! از سویی ممکن است خودتان را به انتقاد بگیرید و از طرف دیگر ممکن است سایرین شما را موردانتقاد قرار دهند که در این صورت دلخور می‌شوید.
اما چرا از انتقاد بدتان می‌آید؟… دلیلش، این است که از درون درگیر می‌شوید. گاهی در یک مهمانی، فردی به شما چیزی می‌گوید و نقد می‌کند؛در این صورت ممکن است شما تا یک ماه یا حتی سال‌ها همچنان درگیر باشید و با یادآوری آن حالتان بد شود.
اما انتقاد یا سازنده است که خوب است، یا اینکه فرد منتقد با نقد خود می‌خواهد برتری‌اش را نشان دهد یا می‌خواهد شما را از انجام کاری برحذر دارد که هر دو آسیب‌زاست و عزت‌نفس را کاهش می‌دهد.
انواع واکنش غلط به انتقاد
الف) پرخاشگرانه: در این حالت، فردی که به او انتقاد می‌شود، شروع به پرخاشگری می‌کند. مزیت پرخاشگری این است که سریع فرد منتقد را خاموش می‌کند و مانع از ادامه انتقاد خواهد شد؛ ولی معایبش این است که اگر با فرد مقابل نسبت نزدیک (مثلا همسر) داشته باشد، این حالت همیشه تکرار می‌شود و منتقدشونده همیشه آماده پرخاشگری می‌شود.
آسیب دیگر این است که اگر نقد از نوع سازنده باشد، از دست می‌رود. حالا شما ببینید چه زمان‌هایی به‌خاطر واکنش پرخاشگرانه، انتقاد سازنده‌ای را از دست داده‌اید؟
گفتنی است؛ فرد پرخاشگر معمولا دارای عزت‌نفس پایین است. این‌گونه افراد همیشه به اصطلاح آماده جبهه‌گیری هستند؛ چراکه منتقد درونشان زنده می‌شود؛ ولی در صورت عزت‌نفس بالا، پرخاشی وجود نخواهد داشت.
ب)منفعلانه: در این نوع حالت، فرد منتقد بدون واکنش و پرخاش است و هر گونه نقدی را می‌پذیرد. گهگاه فرد منفعل حتی با معذرت‌خواهی کارِ نکرده را به عهده گرفته و می‌پذیرد؛با این باور که دعوایی را خاموش یا از بروز درگیری جلوگیری کرده است؛ غافل از اینکه این کار چقدر به عزت نفس ضربه می‌زند.
ج) ترکیب پرخاشگرانه و منفعلانه: این روش، بدترین سبک است؛ چون فرد دو روش مذکور را ترکیب و استفاده می‌کند؛ مثلا انتقادشونده اول در مقابل انتقاد، منفعل شده و سکوت یا تأیید می‌کند؛ پس از آن دنبال فرصت می‌گردد تا تلافی کند یا به اصطلاح ضربه بزند؛ مثلا انتقادشونده اول چیزی نمی‌گوید و بعد غیرعلنی کاری انجام می‌دهد که گاه حتی متوجه نیست؛ اما این حالت دوبرابر روش‌های قبلی عزت نفس فرد را تخریب می‌کند.
گفتنی است؛ اغلب خانم‌ها از روش سوم استفاده می‌کنند. در کل باید گفت؛ انتخاب شیوه از این سه طریق غلط است و به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. شما باید بهترین راه را برای واکنش به انتقاد نشان دهید. به عبارتی، لازم است مهارت برخورد با انتقاد را بیاموزید.
راهکار
از روش قاطعانه در زمان انتقاد باید استفاده کرد؛ بدین ترتیب:
به منتقد حمله نکنید؛ در برابر او تسلیم نشوید؛ بخش سازنده انتقاد را قبول کنید و بخش دیگر انتقاد را که سازنده نیست، قبول نکرده و با برخورد آرام سوء‌تفاهم پیش‌آمده را رفع کنید؛ رفتارهای اشتباه نکنید؛ آگاهانه رفتار کنید.
