آب باید به زایندهرود بازگردد. جریان فقط ۱۷۰میلیون مترمکعب، حقابه تالاب بینالمللی گاوخونی را تأمین میکند؛ اما برای نحوه تأمین این آب هم صدای واحدی وجود ندارد. چندصداییها همیشه نشانه عدم اتحاد هستند و حالا «دبیرخانه فرهنگی زایندهرود» باید بتواند گفتمان واحد، تخصصی و اجرایی را برای بازگشت زندهرود ایجاد کند. تونل سوم، بهشتآباد یا انتقال آب از خلیجفارس، همان چندصدایی است که باعث میشود پایتختنشینان، فریاد واعطشای زایندهرود را نشنوند.
تاریخچه گفتمان سازی
ازجمله مفاهیم کلیدی و پرکاربردی که در شکلدادن تفکر فلسفی و سیاسیاجتماعی در نیمه دوم قرن بیستم نقش بسزایی داشته و دارد، مفهوم گفتمان است.
گفتمان را «مجموعهای از اندیشههای رسمی شده که بهواسطه یک زبان و در یک بافت اجتماعی اعلام و بیان میشود» معنی کردهاند؛ چراکه دسترسی به واقعیات تنها از طریق زبان میسر میشود. به همین دلیل از اوایل دهه 90 و پس از آشکار شدن نتایج فروش حقابه زایندهرود، مسئولان و فعالان اصفهانی و غیر اصفهانی برای حل مشکل و رسیدن به یک زبان مشترک و صدای واحد، موضوع ایجاد «تالارهای گفتمان» با هدف رسیدن به نتیجه واحد از طریق گفتوگو را طرح کردند. اسفند 93 خاتونآبادی، عضو وقت کمیته آب اتاق اصفهان، درخواست کرد که برای حل منازعات و اختلافنظر بین استانهای حوضه زایندهرود، تالار گفتمان آب با حضور ذینفعان تشکیل شود. به گفته او، تالار گفتمان آب میتواند مسائل و مشکلات حوضه زایندهرود را بهصورت شفاف مطرح و دلایل و مستندات هم بهصورت قانونی ارائه شود. او همان زمان هشدار داد که رسانههای بیگانه به اختلافهای قومی در حوضه آب فلات مرکزی ایران دامن میزنند و خواستار اختلال در نظم عمومی کشور هستند؛ این در حالی است که چالش آب باید بهصورت کارشناسی برطرف شود.
اردیبهشت 97 معاون وقت استاندار یزد، خواستار شکلگیری گفتمانی با موضوع آب بین رسانهها و مسئولان استانهای یزد، اصفهان و چهارمحالوبختیاری شد. محمدعلی طالبی توضیح داد که برای برقراری ارتباط با استانهای دیگر به کمک رسانهها نیاز دارد.
تولد دبیرخانه فرهنگی
شورای شهر با تصویب طرح ایجاد دبیرخانه فرهنگی زایندهرود، شهرداری را موظف کرد، ظرف 30 روز، لایحه شرایط استقرار دبیرخانه فرهنگی زایــنــدهرود را تــدویــن و آییننامــه و ســیــاســتگــذاری اجرای طرح و ایجاد همافزایی درونی شهرداری و پیشبینی اعتبارات از ردیفهای موجود را اعلام کند و برای تصویب به شورای شهر ارائه دهد. با این مصوبه، ساختار جدیدی ایجاد نشده و بودجه خاصی پیشبینی نمیشود؛ بلکه همه زیرساختهای موردنیاز از منابع فرهنگی و رسانهای شهرداری تأمین میشود. به گفته سخنگوی شورای اسلامی شــهــر، طرح دبــیــرخــانــه فرهنگی زایندهرود، گامی جدی برای استفاده از ظرفیتهای قانونی مطالبهگری زایندهرود است؛ چراکه ازنظر بسیاری از کارشناسان، کشاورزان، مدیران کل حوزه آب و استادان دانشگاه، پرداختن به حوزه رسانهای برای مقابله با بحران آب در اصفهان و فلات مرکزی یکی از سه مسئله اصلی است. صالحی تأکید میکند که اقدامی عملی توسط شورای شهر برای همراهی با مطالبه مردم انجام شد و طرح دبیرخانه فرهنگی زایندهرود باهدف همافزایی قوای مطالبهگری به تصویب رسید.
اصلاح گفتمان آب
شرط اصلی برای مواجهه صحیح با معضل آب در اصفهان و ایران، تغییر در شیوه اندیشیدن، فهم، بیان و رفتار جمعی مردم درباره آب است. باید پیشفرضها درباره نسبت آب با زندگی، سیاست، اقتصاد و فرهنگ بهطورجدی نقد و بازنگری شود. جامعه باید در چهارچوب اصلاح گفتمان اجتماعی آب به این واقعیت برسد که نمیتواند فقط با تکیهبر تکنولوژی و دانش، مشکل آب را بهنحوی کارآمد و پایدار حل کند.
درواقع فرایند مواجهه با آب در تمام ابعاد آن بهنحویکه بتواند پایداری محیطزیست و آینده جامعه را فراهم کند، فرایندی بسیار پیچیده است که هیچیک از دانشها بهتنهایی قادر به پاسخگویی آن نیست. فهم این مطلب در بازگشت زایندهرود به اصفهان بسیار تأثیرگذار است و این دبیرخانه سهمی بزرگ در تغییر گفتمان و ایجاد یکصدایی برای مطالبه حقوق اصفهان، بر عهده دارد.