پادکست چیست؟
پادکست کلمه‌ای نسبتاً جدید است و عمر استفاده از آن در کشور ما به یک دهه نمی‌رسد و هنوز بسیاری از مردم هیچ دریافتی از آن ندارند. رادیوهای شخصی اما در کشوری مثل آمریکا پدیده‌ای تازه نیست و در بسیاری از فیلم‌های قدیمی می‌توانید آن را ببینید. این واژه در فارسی، تدوین صوتی ترجمه شده است اما هنوز معادل خاصی ندارد و همچنان علاقه‌مندان از کلمه پادکست استفاده می‌کنند. این کلمه در لغت از ترکیب دو واژه آیپاد و برادکست است که آیپاد همان وسیله پخش موسیقی شرکت اپل است و برادکست به معنای انتشار. در مفهوم فارسی این واژه، کلماتی نظیر رادیوی شخصی، محتوای صوتی قابل دانلود و رادیوی اینترنتی را قرار داده‌اند و درواقع شکلی از تولید محتوا در زمانه حاضر است که به‌صورت صوتی ارائه می‌شود و هر زمان که دوست داشته باشید می‌توانید آن را گوش کنید.
برنامه ما در صفحه گردشگری
قصد داریم از این به بعد هر هفته یک پادکست مناسب را راجع به گردشگری معرفی می‌کنیم و با پادکست‌سازهایی چون صادق داوری‌فر تولیدکننده رادیو کمپر یا سالار موسوی تولیدکننده رادیو جولون به گفتگو می‌نشینیم و درباره کار و نحوه ساخت، اطلاعاتی را ارائه می‌دهیم. نکته دیگر اینکه تعداد پادکست‌هایی که درباره موضوعات مختلف ساخته می‌شود به‌قدری این روزها زیاد شده است که انتخاب در میانشان دشوار است بااین‌همه صفحه گردشگری تلاش می‌کند بهترین پادکست را در میان محتواهای تولیدشده به شما ارائه دهد و درنهایت اگر علاقه به ساختن پادکست دارید گام‌به‌گام شما را در مسیر ساخت هدایت خواهیم کرد و هر هفته نکته‌ای بر دانش شما خواهد افزود. اما پیش از آن بهتر است به این موضوع فکر کنید که چه محتوایی برای عرضه دارید و چه حرفی برای گفتن؟ پیدا کردن جواب این سؤال کمک می‌کند که در انتخاب این راه استوارتر گام بردارید. سوالی که اینجا مطرح است اینکه چرا باید پادکست گوش داد؟
چرا باید پادکست گوش داد؟
ارائه محصول فرهنگی خوب مبین رشد فرهنگی جامعه است. درنتیجه گوش کردن به پادکست درست مثل خواندن کتاب یا دیدن فیلم می‌تواند باعث رشد فرهنگی و تعالی‌بخش شود. تنها کافی است زمان مرده‌تان را صرف گوش دادن به این محصول فرهنگی کنید. درنتیجه این کار یا دانش شما را افزایش می‌دهد یا توانایی شما را در تحلیل مسائل زندگی بیشتر خواهد کرد. تصور کنید یک پادکست درباره تاریخ و حیات اجتماعی مردمان یکی از محله‌های اصفهان یا حتی کشوری در قاره دیگری باشد، چنین پادکستی دنیایی از آگاهی به شما می‌دهد که در میان انبوه کتاب‌ها به‌سختی آن را پیدا خواهید کرد یا اینکه تصور کنید یک پادکست بیان تجربه زیسته مردمان مهاجر افغان ساکن اصفهان باشد. چنین محتوایی اولاً شما را با غم و اندوه و هرمان این انسان‌ها در مواجه با پدیده مهاجرت به‌عنوان شکلی از سفر مواجه می‌کند و درنتیجه باعث افزایش اطلاعات و آگاهی شما خواهد شد و احتمالاً شناخت بهتری از مردمان مهاجر افغان پیدا خواهید کرد و از آن مهم‌تر با یک سؤال مهم شما را به چالش می‌کشاند: مهاجرت بکنم یا در شهرم بمانم؟ گاهی هم یک پادکست هردو هدف را همزمان محقق می‌کند، یعنی در حین بیان تجربه‌های زیسته، آگاهی‌تان نسبت به موضوع پادکست هم آرام‌آرام بیشتر می‌شود و با روش فکر کردن و حل مسائله آشنا می‌شوید.
پادکست خوب گردشگری چه ویژگی‌هایی دارد؟
اولین ویژگی یک پادکست خوب درباره سفر و گردشگری داشتن پلات است، پلات یا پی‌رنگ درواقع بن‌مایه یک پادکست یا داستان درباره سفر است. بدون پی‌رنگ هر پادکستی محکوم به شکست است. درواقع تولیدکننده پادکست باید قصه‌ای برای گفتن داشته باشد.
دومین نکته روایت‌گری یک سفر است. روایت اساس یک پادکست است. بدون روایت هیچ داستانی گفته نمی‌شود. درواقع روایت شیوه بیان کردن داستان به‌وسیله راوی است و معمولاً بیان‌کننده یک موقعیت داستانی در بستر زمان است اما در قالب‌های مدرن و پست‌مدرن، روایت تجمیع خرده روایت‌ها و ایجاد یک روایت کلان است. مثلاً پادکستی را تصور کنید که هدفش جمع‌آوری روایت افراد درباره سفر با کشتی به جزایر خلیج‌فارس باشد و با این سؤال ذهن را درگیر کند که سفر کردن با کشتی چه مشکلاتی را به همراه دارد؟ جمع‌آوری خرده روایت‌ها از افرادی که چنین تجربه‌ای داشته‌اند و عرضه آن‌ها همراه با یک طرح داستانی، یک فراروایت برای پادکست ایجاد خواهد کرد. برای نمونه پادکست از تجربه افرادی شروع می‌شود که تنها یک‌بار با کشتی سفر کرده‌اند و بعد به تجربه افرادی می‌رسد که همیشه با کشتی سفر می‌کنند. این یک نقشه راه است و جمع‌آوری روایت‌های افراد ایجادکننده فرا روایت.
سومین ویژگی یک پادکست خوب لحن بیان راوی است. این لحن هرچه صمیمانه‌تر و به لحاظ تکنیکی واضح‌تر باشد ارتباط برقرار کردن با آن ساده‌تر خواهد بود. اگر راوی یا پادکست‌ساز از لهجه استفاده کند به نظر تجربه‌ای منحصربه‌فردتر و گرم‌تر ارائه داده است ولی ممکن است همین لهجه آسیب‌زننده باشد و کم‌کم باعث دل‌زدگی مخاطب شود. لحن راوی اما تنها به فرم شنیداری داستان مربوط نمی‌شود. بلکه ایجاد هارمونی و تعادل در بیان قصه نیز باعث ایجاد یک لحن همگن خواهد شد. مثال ساده‌اش قصه‌هایی است که مادربزرگ‌ها برایمان تعریف می‌کردند و گویی این لحن همگن ویژگی ذاتی مادربزرگ‌ها بود.
چهارمین نکته انتخاب موسیقی و ایجاد هارمونی در بین قطعات است، این موضوع به سلیقه و ذائقه تولیدکننده پادکست برمی‌گردد و مسلماً هرچه پادکستی موسیقی‌های بهتری داشته باشد و قطع شدن‌های روایت و پخش موسیقی با تعادل بهتری انجام شود شنونده بیشتری خواهد داشت و پادکست بهتری است. بنابراین اگر قصد ساختن پادکست دارید بسیار به موسیقی توجه کنید و اوقات زیادی را صرف گوش کردن به موسیقی‌های مختلف بکنید. به‌خصوص موسیقی‌های بی‌کلام به پیشبرد روایت در زیرمتن کمک می‌کند و مانند سس غذا را خوشمزه می‌کند. اگرچه این نکته هم مهم به نظر می‌رسد که سس زیاد باعث ایجاد طعم غالب در غذا می‌شود و دل‌زدگی به وجود می‌آورد و در مقدار استفاده از آن باید دقت کرد.
پنجمین نکته؛ ظرایف تکنیکی کار است. صدای راوی مهم‌ترین المان یک پادکست است پس باید واضح باشد و برای این وضوح نیاز به ابزار مناسب است. درنتیجه اگر علاقه به ساخت پادکست دارید از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های تدوین صدایی استفاده کنید که بهترین قابلیت را دارند. برای پادکست‌سازهای آماتور Adobe Audition بهترین گزینه است و برای داشتن یک استودیوی کوچک، کمد لباستان بهترین انتخاب. در حال حاضر بسیاری از پادکست‌های پرطرفدار کشور نظیر رادیو مرز به همین سادگی تولید می‌شوند.
پادکست‌ها را از کجا دانلود کنیم؟
پادکست‌ها را در بیشتر اپلیکیشن‌های پادگیر مانند Castbox یا Google Podcast می‌توان تهیه کرد و همچنین بیشتر پادکست‌ها صفحات مجازی در تگلرام و اینستاگرام دارند تا مخاطبانشان را برای دریافت فایل‌های پادکست راهنمایی کنند. آنچه در اینجا مهم است این است که با تحقیق و پرس‌وجو پادکست موردعلاقه و مناسب خودتان را برای دانلود پیدا و از آن در خودرو یا هر مکان دیگری که وقت مرده دارید استفاده کنید. این را هم باید اضافه کرد که متناسب با هر سلیقه‌ای، در حال حاضر پادکست وجود دارد. تنها باید آن را کشف کنید.
