به گزارش اصفهان زیبا؛ در گیرودار چالش‌های ایران و غرب بر سر تصمیم ضد برجامی تروئیکای اروپایی علیه ایران از یک طرف و لغو انتصاب بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سوی ایران که هر دو به موازات اقدام‌های انجام‌شده در خصوص آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران و تبادل زندانی‌ها میان ایران و آمریکا صورت گرفته است، رئیس‌جمهور ایران عازم نیویورک شد تا با حضور در هفتادوهشتمین اجلاس مجمع‌عمومی سازمان ملل متحد صدای ملت ایران را به گوش جهانیان برساند.
آیت‌الله رئیسی علاوه بر سخنرانی در این اجلاس با سران اول کشورهای حاضر دیدار و مذاکره خواهد کرد و به‌همراه هیئت همراه عالی‌رتبه به گفت‌وگو با سیاست‌مداران، فعالان اجتماعی ایرانیان و شخصیت‌های اندیشکده‌ای و رسانه‌ای می‌پردازد و مواضع جمهوری اسلامی را برای آن‌ها تشریح می‌کند و به نمایندگی از ایران به پرسش‌های آن‌ها پاسخ می‌دهد.
به تعبیر برخی از کارشناسان، این سفر سه‌روزه ممکن است بیشترین ملاقات‌های دیپلماتیک را برای رئیس‌جمهور دولت سیزدهم با هدف تأمین منافع ملی رقم بزند و به تعامل‌های موفق دیپلماسی البته با شروطی خاص ختم شود یا در صورت عدم برنامه‌ریزی صحیح در استفاده از ظرفیت‌های موجود در این شرایط حساس روابط ایران با غرب، دستاوردی برای کشورمان نداشته باشد.
اجرای دیپلماسی اجلاس سران در نیویورک
یک عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان در خصوص سفر رئیس‌جمهور کشورمان به نیویورک و دستاوردهای این سفر به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «به‌هرحال پس از تحولات صورت‌گرفته در سال گذشته، حضور هیئت ایرانی در نیویورک به نوعی اعتمادبه‌نفس ایران را در خصوص حل مشکلات داخلی نشان می‌دهد؛ اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران اشراف کامل بر چالش‌های داخلی دارد و از هر فرصتی برای دفاع از آرمان‌ها و مواضع خود استفاده می‌کند.»
علی امیدی بر ملاقات‌هایی که قرار است در حاشیه مجمع‌عمومی سازمان ملل میان مقامات ارشد کشورهای حاضر در این اجلاس صورت گیرد، تأکید می‌کند و ادامه می‌دهد: «در روابط بین‌المللی اصطلاحی با عنوان دیپلماسی اجلاس سران (summit diplomacy) تعریف شده است که راهکاری برای ازبین‌بردن چالش‌های موجود میان کشورها به‌شمار می‌رود. زمانی‌که کشورها در حوزه‌های مختلف و در تعامل‌های بین‌المللی خود به بن‌بست رسیده‌اند، از طریق این نوع دیپلماسی و با انجام نشست‌های دو یا چندجانبه مشکلات خود را حل کنند.»
امیدی با اشاره به حضور آیت‌الله رئیسی در نیویورک و دیدار او با سران ارشد کشورها در اجلاس سالانه مجمع‌عمومی سازمان ملل ادامه می‌دهد: «رئیس‌جمهور کشور ما با داشتن شرایط سیاسی خاص، شخص اول مملکت به حساب نمی‌آید؛ بااین‌حال در مجمع‌عمومی سازمان ملل با همتایان خود از کشورهای مختلف ملاقات می‌کند و می‌تواند برخی از چالش‌های حوزه بین‌الملل ایران را از این طریق حل کند.»
او از مراحل این نوع دیپلماسی می‌گوید و خاطرنشان می‌کند: «دیپلماسی اجلاس سران سه مرحله دارد که تحقق آن مشروط به اجرایی‌شدن کامل این سه مرحله است: مرحله پیش از ملاقات، مرحله زمان ملاقات و مرحله پس از ملاقات. مرحله اول به برنامه‌ریزی لازم و کارآمد پیش از ملاقات‌ها و دیدارهای دیپلماتیک مرتبط است؛ برنامه‌ریزی که بر مبنای اهداف موردنظر از سوی وزارت امور خارجه و دیگر نهادها صورت گیرد. مرحله دوم حین دیدار رسمی سران است که برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در این مرحله اجرا می‌شود. مرحله سوم اما به پیگیری دستاوردها و خروجی ملاقات‌ها پس از انجام دیدارها برمی‌گردد.»
او می‌افزاید: «اگر نشست‌هایی که قرار است در حاشیه اجلاس مجمع‌عمومی سازمان ملل برگزار شود، در قالب این سه مرحله و به‌صورت کامل پیش رود، این نوع دیپلماسی سران می‌تواند مفید واقع شود. باید دید پس از سفر رئیس‌جمهوری ایران به آمریکا آیا پیش از دیدارها و ملاقات‌های او با سران اول کشورها برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته است یا خیر، تا در پس آن‌ها دستاوردها مفید واقع شود.»
الزام‌های یک سفر دیپلماتیک مفید
این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه معمولا در سنوات گذشته رؤسای‌جمهور کشورمان بیشتر با مقام‌های ارشد همسایگان ملاقات می‌کردند تا دیگر کشورها، می‌گوید: «اگر این ملاقات‌های دیپلماتیک امسال رئیس‌جمهور ایران در حاشیه مجمع‌عمومی سازمان ملل در سطح وسیع، با برنامه‌ریزی از پیش تعیین‌شده مفید و در راستای منافع ملی کشور صورت گیرد، می‌تواند آثار عملی بیشتری برای کشور به‌همراه داشته باشد.»
امیدی ادامه می‌دهد: «از طرفی، بار مالی این‌گونه سفرها نیز بسیار زیاد است. اگر قرار باشد در این‌گونه سفرها افراد زیادی با هیئت اصلی همراه شوند، به‌نوعی خیانت به بیت‌المال است؛ آن‌هم در شرایط کنونی کشور که در سایه تحریم‌ها شرایط اقتصادی نامساعدی را سپری می‌کنیم. انجام سفرهای بین‌المللی باید با تعدادی معدود از کارشناسان و وزرای موردنظر صورت گیرد؛ رویکردی که می‌تواند این پیام را به همراه داشته باشد: ایران در تلاش برای کاهش فشار اقتصادی به هر صورتی است.»
گشایشی در روابط ایران و آمریکا صورت نمی‌گیرد
به عقیده این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان، سفر رئیس‌جمهور به نیویورک و نشست‌وبرخاست‌ها با رؤسای اول کشورهای سراسر جهان نمی‌تواند تأثیری بر موقعیت فعلی ایران در خصوص پرونده هسته‌ای بگذارد.
او خاطرنشان می‌کند: «در حال حاضر رابطه ایران با اروپا قفل شده است؛ از طرفی، در یک‌سال‌ونیم باقی‌مانده از ریاست‌جمهوری جو بایدن قرار نیست گشایشی در روابط ایران و آمریکا صورت گیرد؛ چراکه دولت آمریکا تحت فشار بسیار تبلیغات داخلی قرار دارد. رویکرد آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده کشورمان هم نوعی مدیریت برای برنامه هسته‌ای ایران است تا غنی‌سازی اورانیوم را جلوتر نبریم و طرف‌های غربی بتوانند در فرصتی مناسب مذاکرات را پیش ببرند؛ درنتیجه سفر رئیس‌جمهور کشورمان به آمریکا از این جهت برای ایران دستاوردی نخواهد داشت.»
امیدی می‌افزاید: «بنده سیاست را سیاه و سفید نمی‌بینم. ایران در حال حاضر دیپلمات‌های غربی را به حالت تعلیق درآورده است و حق هم دارد. زمانی که اروپا اقدامی در راستای توافق انجام نمی‌دهد، حداقل سنگ‌اندازی نکند؛ ما هم اگر در مقابل اقدامات آن‌ها منفعل و خنثی ظاهر شویم، غرب هر روز جسورتر می‌شود؛ بنابراین باید مقابله‌به‌مثل کرد.»
