به گزارش اصفهان زیبا؛ بر کسی پوشیده نیست که شهر اصفهان از ظرفیت‌های غنی و گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه در عرصه‌های تاریخی، فرهنگی، گردشگری، صنعتی و … برخوردار است.
در این راستا، یکی از مؤلفه‌هایی که در نوع خود می‌تواند ظرفیت‌های این شهر را در عرصه‌های بین‌المللی نیز فعال کند، اتخاذ دیپلماسی شهری پویا و فعال با دیگر شهرهای مطرح و شناخته‌شده جهان است.
به‌تازگی شاهد آن بوده‌ایم که آنخل لوسادا فرناندز، سفیر اسپانیا در ایران، با شهردار اصفهان دیدار و گفت‌وگو داشته و بر ضرورت فعال‌سازی و احیای امکانات ناشی از پیوندهای خواهرخواندگی میان دو شهر بارسلون و اصفهان سخن گفته؛ موضوعی که با استقبال طرف ایرانی نیز روبه‌رو شده است. ازاین‌رو، «اصفهان زیبا» در گفت‌وگو با سید امین مرتضوی، رئیس اداره بین‌الملل شهرداری اصفهان به واکاوی چند علامت سؤال مهم با محوریت دیپلماسی شهری اصفهان پرداخته است که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
به‌تازگی سفیر اسپانیا در ایران با شهردار اصفهان دیدار داشته و در جریان این ملاقات، به‌طور خاص طرف اسپانیایی بر فعال‌سازی ظرفیت‌های دیپلماسی شهری به‌ویژه در قالب پیوندهای خواهرخواندگی میان دو شهر اصفهان و بارسلون تأکید کرده است. اگر امکان دارد اندکی در این رابطه توضیح دهید.
در ابتدا باید بگویم که شهر بارسلون اسپانیا ششمین شهر خواهرخوانده اصفهان محسوب می‌شود که از حدود 24 سال پیش، یعنی در سال 2000 میلادی، خواهرخوانده اصفهان شده است. این شهر قریب به پنج میلیون نفر جمعیت دارد و ازنظر گردشگری همان‌طور که سفیر اسپانیا به‌تازگی عنوان کرده‌اند، دومین یا سومین شهر گردشگرپذیر جهان محسوب می‌شود و در این رابطه، سالانه چیزی در حدود 20 میلیون گردشگر از بارسلون بازدید می‌کنند. سفیر اسپانیا در ایران هم‌زمان با برپایی نمایشگاه فرش دست‌بافت و قالی فاخر اصفهان و برای بازدید از این نمایشگاه دعوت شدند؛ مسئله‌ای که تا حد زیادی تحت تأثیر علاقه‌ای است که اسپانیایی‌ها به فرش ایرانی دارند و ایشان نیز دعوت ما را پذیرفتند و به اصفهان آمدند. سفیر اسپانیا در ایران قبل از افتتاحیه نمایشگاه مذکور، با شهردار اصفهان نیز دیدار داشتند و در این دیدار مذاکراتی انجام گرفت تا مجددا ظرفیت‌های موجود میان دوشهر خواهرخوانده یعنی اصفهان و بارسلون، فعال‌سازی شود.
اصلی‌ترین چالش و مشکل در حوزه دیپلماسی شهری و آنچه در حوزه کاری خود در شهر اصفهان و در قالب مناسبات بین‌المللی آن تجربه کرده‌اید را چه می‌دانید؟
به نظر من یکی از مسائلی که بیشترین چالش را در حوزه ارتباط میان شهرهای خواهرخوانده ایجاد می‌کند، بحث روابط دیپلماتیک میان کشورها و اتفاقاتی که در این حوزه حادث می‌شود، است؛ به‌عنوان‌مثال شماری از گردشگران اروپایی با انجام برخی تخلفات و اقدامات غیرقانونی در کشورمان که در برخی موارد منجر به بازداشت آن‌ها نیز شده، تا حدی در شکل‌گیری روابط سازنده در حوزه مذکور (تقویت پیوندهای دیپلماسی شهری) ایجاد چالش می‌کنند.
درمورد خود کشور اسپانیا شاهد بودیم که پیش‌تر دو نفر بازداشت شده بودند و البته که پس از آزادی نیز تبلیغات منفی را علیه کشورمان انجام دادند که این مسئله در نوع خود ورود گردشگران اروپایی و شکل‌گیری پیوندهای مرتبط با دیپلماسی شهری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سفیر اسپانیا در ایران در جریان سفر اخیر خود به اصفهان تأکید داشتند که شهر اصفهان قطعا باید از سوی اروپایی‌ها دید شود و حیف است که این ظرفیت‌ها از سوی شهروندان اروپایی مشاهده نشود.
در این رابطه، ایشان پیشنهاد‌هایی را برای فعال‌سازی مجدد پیوندهای خواهرخواندگی میان اصفهان و بارسلون و بهره‌برداری‌های عملیاتی از این موضوع نیز مطرح کردند؛ البته ما هم پیشنهاد‌هایی را ارائه کردیم؛ به‌عنوان‌مثال ما به برگزار «فم‌تور» توسط آژانس‌های گردشگری و یا تبلیغات افراد تأثیرگذار در حوزه فضای مجازی در اسپانیا با محوریت ظرفیت‌های گردشگری شهر اصفهان اشاره داشتیم. بااین‌همه، به‌رغم اینکه دیپلماسی شهری بایستی مستقل از دیپلماسی دولت‌ها باشد، هم در داخل کشور ما و هم در دیگر کشورها، این مسئله مغفول مانده و روابط میان دولت‌ها بر روابط میان شهرها نیز اثرگذاری داشته است.
راهکارها و اقدامات عملیاتی شهرداری اصفهان و دیپلماسی شهری آن برای فائق‌آمدن بر مشکلات در حوزه پیوندهای بین‌المللی این شهر چه بوده است؟
ما سعی داشته‌ایم روابط خود در حوزه دیپلماسی شهری را کاملا مستقل از حوزه دیپلماسی رسمی میان دولت‌ها تعریف کنیم و تا جای ممکن ظرفیت‌ها را در این حوزه فعال‌سازیم؛ به‌عنوان‌مثال در جریان نمایشگاه بین‌المللی گردشگری اصفهان، ما از تمامی شهرهایی که پیوند خواهرخواندگی با اصفهان دارند دعوت می‌کنیم تا حضور به هم رسانند. در این میان تفاوتی نمی‌کند که شهرهای مذکور از کشورهای اروپایی یا غیراروپایی باشند. درواقع ما به وظیفه خود عمل کرده و می‌کنیم و اینکه طرف‌های مقابل گاهی نپذیرفته و یا شرکت نکرده‌اند، مسئله دیگری است؛ البته که ما سعی می‌کنیم اگر به‌صورت متقابل نیز دعوتی از ما صورت بگیرد، رویکردی فعال در رابطه با آن‌ها داشته باشیم.
در کنار همه این‌ها، ما وبینارهایی را نیز با دیگر شهرهای جهان نظیر شهر شیان چین و یا فلورانس ایتالیا (در یکی‌دو هفته آینده برگزار می‌شود) و همچنین سن‌پترزبورگ داشته و داریم و البته که با بارسلون نیز در حوزه‌ای نظیر هوشمندسازی شهری به دنبال برگزاری وبینار هستیم. ما تا جای ممکن سعی داریم ظرفیت‌ها را در حوزه تبادلات و تعاملات میان‌شهری در عرصه بین‌المللی برای اصفهان فعال سازیم.
تا چه حد معتقدید که دیپلماسی شهری اصفهان از حالت تئوریک خارج شده و ظرفیت‌های عملی و عینی خود را نیز به نمایش گذاشته است؟
در دیپلماسی شهری که خود زیرمجموعه‌ای از دیپلماسی عمومی است، هم‌زمان با امضای تفاهم‌نامه خواهرخواندگی میان دوشهر، بخش‌های متناظر میان آن‌ها نیز به هم پیوند می‌خورند.
کمااینکه در تفاهم‌نامه‌های خواهرخواندگی که ما داریم، دانشگاه‌های اصفهان با دانشگاه‌های شهرهای خواهرخوانده این شهر تفاهم‌نامه‌های مختلفی را منعقد کرده‌اند.
در مورد مباحث اقتصادی نیز نهاد عمدتا متولی در این حوزه، اتاق بازرگانی است که در این قضیه هم ما اتاق بازرگانی اصفهان را با شهرهای خواهرخوانده اصفهان پیوند می‌دهیم و به‌طورکلی سعی می‌کنیم تبادلات در این رابطه را نیز تسهیل کنیم.
درعین‌حال، شهرداری اصفهان در زمینه شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی اصفهان و همچنین سرمایه‌گذاری خارجی نیز به نحوی جدی فعالیت می‌کند و زمینه‌های سرمایه‌گذاری در شهر اصفهان را شناسایی و پیشنهاد‌هایی را برای سرمایه‌گذاران روسی و چینی فرستاده‌ایم که در این رابطه تحرکاتی برای ساخت هتل در اصفهان از سوی سرمایه‌گذاران خارجی صورت گرفته است.
در خصوص برگزاری نمایشگاه‌ها نیز در حال انجام اقداماتی برای برگزاری نمایشگاه به‌صورت مشترک با شهر «سمرقند» که خواهرخوانده شهر اصفهان است هستیم که این مسئله در نوع خود می‌تواند ارتباطات اقتصادی و فرهنگی دو طرف را تقویت کند. این دو فعالیت به‌صورت اختصاصی توسط شهرداری اصفهان دنبال می‌شود و مابقی توسط اتاق بازرگانی اصفهان دنبال می‌گردد.
آیا به‌طور خاص پس از پاندمی کرونا شاهد تقویت مسائل مربوط به دیپلماسی شهری و پیوندهای بین‌المللی اصفهان به نحوی ملموس بوده‌ایم؟
بعد از پاندمی کرونا، سطح روابط به این دلیل که در دوره پاندمی مذکور، ارتباطات عمدتا وبیناری بود، اندکی زمان برد تا به حالت عادی بازگردد و ماهیت حضوری به خود بگیرد. بااین‌حال اکنون وضعیت بهتر شده و پیوندهای بین‌المللی شهر اصفهان نیز افزایش قابل قبولی را تجربه کرده است.
