آیا فرونشست زمین راه چاره‌ای ندارد؟ احمدتولا، دبیر انجمن انبوه‌سازان اصفهان، در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «راه چاره این است که برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی را متوقف کنیم، در حال حاضر آب با شدت در حال برداشت است.» تولا در گفت‌وگو با اصفهان‌زیبا خطاب به مسئولان هشدار می‌دهد: «هرچه سریع‌تر جایگزینی برای مصرف آب، چه شرب و چه مصارف دیگر تأمین شود. هر لحظه ممکن است فاجعه‌ای رخ دهد، باید منابع آبی تغییر کند: حالا یا از زاگرس مرکزی یا حتی انتقال آب از دریا و شیرین‌کردن آن، تا از سفره‌های زیرزمینی برداشت نشود.»
راه فنی وجود دارد ولی نه 100درصد
فرونشست زمین در بخش‌های مختلف شهر اصفهان و انـتـشــار تصاویری در شبکه‌های اجتماعی باعث شد تا کارشناسان و مسئولان مختلف شهر طی سال جاری بارها در خصوص برداشت‌ها از سفره‌های آب زیرزمینی و خطر فرونشست زمین در اصفهان هشدار دهند. به تعبیر کارشناسان، راه‌حل اساسی این مشکل، توقف برداشت آب از سفره‌های آب زیرزمینی است و در کوتاه‌مدت راه چاره دیگری وجود ندارد؛ ولی کارشناسان حوزه ساختمان‌سازی عقیده دارند با انجام اقدامات مختلف خطرات احتمالی کاهش پیدا می‌کند. احمدتولا، دبیر انجمن انبوه‌سازان اصفهان، با تأکید بر اینکه برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی باید متوقف شود وگرنه هرروز احتمال یک فاجعه وجود دارد به اصفهان‌زیبا گفت: «اگر بخواهیم برای هر پلاکی که ساخته می‌شود راه چاره پیدا کنیم بحث فنی می‌شود، باید آزمایش‌های لازم انجام شود و سفت‌کاری براساس نیاز آن منطقه باشد.» اما این آزمایش‌های فنی تا چه میزان قابل‌اعتماد است. فرزاد رحمانی، کارشناس حوزه ساخت‌وساز، درباره اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از خسارت فرونشست می‌گوید: «پیش از آغاز مرحله قالب‌بندی چاه‌های گمانه به طول چند 10 متر حفر می‌شود، سپس خاک را برای آزمایشگاه می‌فرستیم تا میزان استقامت بنا به‌دست آید و سفت‌کاری براساس نیاز پلاک باشد؛ ولی احتمال خطا وجود دارد.» کارشناسان حوزه ساخت‌وساز نیز عقیده دارند اگرچه با افزایش محکم‌کاری ساختمان، احتمال بروز حادثه کاهش پیدا می‌کند؛ ولی خطر همچنان وجود دارد؛ ضمن اینکه محکم‌کاری ساختمان برای مقابله با فرونشست بر هزینه ساخت‌وساز می‌افزاید. دبیر انجمن انبوه‌سازان در این‌باره می‌گوید: «وقتی خاک آزمایش شد، حجم میلگرد و بتن و وضعیت کلی فونداسیون روشن خواهد شد و حجم مواد اضافه‌شده بر بهای تمام‌شده می‌افزاید.» کارشناسان اعداد و ارقام مختلفی را برای هـزینـه مقاوم‌سازی ساختمان در برابر فرونشست تخمین می‌زنند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن، این اقدامات 15درصد به هزینه ساخت می‌افزاید. در تعدادی از محله‌های شهر نیز اقدامات پیشگیرانه بیش از 30درصد بهای تمام‌شده ساخت‌وساز را بالا می‌برد؛ ولی هیچ تضمین صددرصدی وجود ندارد.
بحث نوساز و قدیمی‌ساز نیست
برخی از فروشندگان و واسطه‌ها در بازار مسکن اصفهان مدعی‌اند فرونشست زمین بناهای نوساز را یا تهدید نمی‌کند یا خطر کمتری متوجه آن‌هاست. یک واسطه در محله دولت‌آباد در این‌باره می‌گوید: «اگر فرونشستی اتفاق بیفتد قدیمی‌سازها زودتر از نوسازها تخریب می‌شوند، مردم املاک قدیمی‌ساخت را با نوساز تعویض کنند.» ولی آیا این ادعا صحت دارد؟ احمد تولا، دبیر انجمن انبوه‌سازان اصفهان، درباره تأثیر سن ساخت بنا در فرونشست زمین می‌گوید: «نمی‌شود بگوییم در بنای نوساز تأثیر ندارد، بیشتر به بستر ساختمان و محل آن ارتباط دارد.» تولا می‌گوید: «مناطقی از شهر که بستر سنگی دارند فرونشست را احتمالا دیرتر و کندتر حس خواهند کرد. در شمال و شمال شرق اصفهان چون بستر خاک رس است مسئله فرونشست با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد و در مناطق جنوبی شهر بستر سنگ است.» به تعبیر دبیر انجمن انبوه‌سازان، فرونشست ساختمان‌های نوساز در هر دو بستر خاکی و سنگی شهر تهدید می‌شود؛ ولی سهم آن‌ها یکسان نیست. برخی از کارشناسان نیز عقیده دارند سفت‌کاری ساختمان‌های جدید بر بستر خاک رس باید مواد جدیدی انجام شود.
