به گزارش اصفهان زیبا؛ اپیدمی کرونا حدودا یک سالی می‌شود که ظاهرا در سرتاسر جهان تمام شده و حالا محققان و پژوهشگران حوزه‌های مختلف به دنبال آن هستند تا تأثیراتی که این تحول بزرگ بر ابعاد مختلف زندگی آدم‌ها از خود نشان داد را به رشته تحلیل و بررسی درآورند.
شهرسازی نیز از حوزه‌هایی است که شیوع گسترده کرونا توانست تأثیراتی بر ساختار آن بگذارد. به همین بهانه مروری داشته‌ایم بر نظریات «نورمن رابرت فاستر» معمار و شهرساز مشهور بریتانیایی که شخصیتی پیشرو در زمینه معماری پایدار شناخته می‌شود و برنده ده‌ها جایزه بین‌المللی درزمینه معماری و شهرسازی است. طرح گنبد مجلس ملی آلمان در برلین و بنای مشهور به «خیارشور» در لندن از آثار مهم اوست.
شهرها در مسیر پایداری
فاستر در مقاله‌ای که در روزنامه گاردین با موضوع بررسی اثرات بحران شیوع کووید 19 منتشر شد، اظهار کرد که این بحران آن‌قدرها اتفاق بزرگی نبود که بتواند بر شهرسازی در جهان تأثیر بگذارد، اما روند تغییرات شهری را سرعت قابل‌توجهی بخشید.
او معتقد است این ویروس ساختار شهرها را دگرگون نکرد؛ اما می‌تواند به سبزتر کردن شهرها منجر شود و رنسانسی برای صنعت کشاورزی و حمل‌ونقل شهری به‌حساب بیاید.
این شهرساز برجسته در سخنرانی‌اش در انجمن شهرسازان سازمان ملل مطرح کرد که پاندمی کرونا مستقیما اثر بلندمدتی بر شهرها ندارد؛ اما روند فعلی تغییر شهرها را سرعت می‌بخشد.
او با مقایسه این بحران با سایر بحران‌ها در طول تاریخ در زمینه اثرگذاری بر ایمنی ساختمان‌ها و امور مربوط به بهداشتی و سلامت در شهرها گفت: «شهر لندن بعد از آتش‌سوزی بزرگی که در سال 1666 از سر گذراند قوانینی را برای مصالح مجاز ساختمان در شهر وضع کرد و با ایجاد و افزودن آجرهای نسوز به مصالح ساختمان‌سازی، این صنعت را در آن دوره متحول کرد.»
اپیدمی وبا در اواسط قرن 19 مثال دیگری از تأثیرگذاری بحران بر ساختار شهری است که فاستر با اشاره به آن اظهار کرد: «این اپیدمی منجر به بروز تغییرات اساسی در سیستم فاضلاب شهری و بهداشت نوین شهری شد و ارزش فضاهای سبز عمومی را در نگرش مردم و مدیران شهر صد چندان کرد.»
او همچنین معتقد است که شیوع ویروس کرونا باعث شد ساخت ساختمان‌های پایدارتر و روش‌های سبزتر حمل‌ونقل شهری بیشتر موردتوجه قرار بگیرند.
چنانکه امروز مدارک علمی نشان می‌دهند ساختمان‌های سبز با نور و تهویه طبیعی نه‌تنها برای سلامت انسان مفید هستند بلکه باعث بالا رفتن راندمان و عملکرد افراد می‌شوند.
در زمینه حمل‌ونقل نیز فاستر معتقد است کرونا روند فعلی حرکت شهرها به سمت استفاده گسترده از خودروهای الکتریکی، دوچرخه‌ها و اسکوترهای برقی را سرعت بخشید و به مدیران شهری یادآوری کرد که برای کمک به گسترش این شیوه حمل‌ونقل باید ایستگاه‌های شارژ الکتریکی در شهرها ساخته شود و چه بسا مونوریل‌ها دوباره و با شکلی جدید به شهرها برگردند.
رواج کشاورزی محلی در شهرها
فاستر درباره دوران پساکرونا معتقد است که شاید در آینده نزدیک شاهد این باشیم که پارکینگ‌های سرباز جای خود را به زمین‌های کوچکی برای کشاورزی در قالب محلی در شهرها بدهند تا با استفاده از کشت هیدروپونیک که در آن به‌جای خاک از شن و ماسه استفاده می‌شود، محصولاتی به مراتب تازه‌تر، ارزان‌تر و کم‌نیازتر به آب تولید شوند.
چنانکه در کشور کانادا شهرداری در هر محله زمین‌هایی را به زمین کشاورزی در مقیاس محلی تبدیل کرده که افراد محلی می‌توانند در آن محصولات کشاورزی بکارند. در این حالت، کسی خود را مالک این زمین‌ها نمی‌داند و همه خود را ملزم می‌دانند به بهترین نحو از آن نگهداری کنند.
افزایش آرامش، نظافت، ایجاد امکانی برای قدم زدن در شهر، افزایش فضاهای سبز عمومی و به‌طورکلی ایجاد امکاناتی برای بهره‌مندی شهروندان از شهر از دیگر مزایایی است که به عقیده فاستر پس از اپیدمی کرونا عاید شهرها خواهد شد.
او به آخرین پاندمی جدی در جهان که از سال 1918 تا 1920 جان جوانان زیادی را گرفت و شهرهای زیادی را خالی از سکنه کرد اشاره کرده و می‌گوید: «این بحران در سال 1920 باعث بروز تحولاتی در زمینه فرهنگی و اجتماعی شد، چنانکه احداث فضاهای باز شهری، فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، سینماها و استادیوم‌ها در این دوره به شکلی نوین در شهرها پدیدار شدند. بنابراین بحران کرونا نیز اگر چه فاجعه‌ای غم‌انگیز بود، به‌طورکلی باعث بهبود وضعیت شهرها می‌شود و مقاومت آن‌ها را در برابر بحران بالا می‌برد.»
