به گزارش اصفهان زیبا؛ ما همیشه وقتی هدفی را دنبال میکنیم یا با مشکلی دستوپنجه نرم میکنیم یا آرزویی داریم که رسیدن به آن را در سر میپرورانیم، میتوانیم تمام تلاشمان را به خرج بدهیم که به خواستههایمان برسیم و مشکلاتمان را رفع کنیم؛ اما افزون بر تلاشهای مادی و بهکاربردن مهارتهای لازم، عواملی دیگر نیز دخیل است که مسیر را به سلامت طی کنیم.
علامه طباطبایی مینویسد: «نشستن اراده انسان و دستیافتن به مقصد در عالم ماده به وسایل طبیعی و روحی نیاز دارد و چنان نیست که اسباب طبیعی تمام تأثیر را داشته باشد؛ پس اگر انسان بخواهد در کاری وارد شود که بسیار درخور توجه اوست و همه اسباب طبیعی که آن کار بدان نیازمند است فراهم سازد، با اینحال به هدف خود نرسد، قطعا اسباب معنوی آن تمام نبوده است. همین تمامنبودن آن اسباب اجازه نداده که او به هدف خود برسد؛ بنابراین، انسان در مسیر خود نیازمند است تا به قدرت الهی پناه ببرد و از او مدد جوید و خداوند را وکیل امور خود قرار دهد. وکیل کسی است که کارهای انسان را به نیابت از فرد تدبیر میکند. «توکل» درباره خدا نیز به این معناست که انسان اعتمادش را متوجه خدا ساخته و مسائل و کارهای خود را به خدا وامیگذارد که همه اسباب عالم بر محور مشیت او قرار دارد. توکل در نهاد خود دربردانده اظهار عجز به واسطه فقر وجودی در برابر قدرت مطلق است. فرد دیندار خدا را وکیل همهچیز میداند. این آگاهی موجب میشود که حس اتکایی به منبعی قدرتمند در فرد ایجاد شود؛ زیرا همه وقایع به دستور و اراده خداوند محقق میشود. بنده نیز با «توکل» بر خداوند هر نوع تغییر و برونرفتی را از او طلب میکند.»
حضرت جبرائیل در معنای «توکل» به رسول خدا (ع) میفرمایند: «دانستن این مطلب که مخلوق نه زیانی میزند و نه سودی میرساند، نه میدهد و نه جلوگیری میکند و نیز چشم امید نداشتن به خلق. هرگاه بنده چنین باشد، دیگر برای احدی جز خداوند کار نمیکند و امید و بیمش فقط به خداوند است و چشم طمع به هیچکس جز خدا ندارد. این است توکل.»
امیرالمؤمنین(ع) نیز توکل را «مبراشدن از نیرو و توانایی [خود] و چشمبهراه مقدراتبودن» تلقی میکنند. براساس روایات، توکلکردن موجب «قوت قلب» و «آسانشدن دشواریها و فراهمشدن اسباب»، «زدودن رنجها»، «شادشدن» و «کفایتشدن» میشود.
نقش خدامحوری و توکلکردن درست در زندگی موجب میشود که هنگام سختیها، تابآوری بیشتری به خرج بدهیم و از زندگی بازنمانیم. همچنین، در دستیابی به اهداف، با اعتمادکردن به منبعی لایزال و قدرتمند امید و آرامش و اطمینان بیشتری را تجربه کنیم.
یعنی افزونبر اینکه با آگاهی به عوامل ناتابآوری و رفع آن برای زندگی سالمتری میکوشیم و نیز با بهره از مهارتهایی صبرمان را افزایش میدهیم، با تکیهکردن به خداوند و اعتماد به او، مسیرمان را آرامتر و هموارتر کنیم و تابآوریمان را بیشتر.
در طول مسیر نیز با مددجستنهای بیشتر از خداوند، از خطرات محفوظ بمانیم و آرامش را تجربه کنیم تا خداوند بهترین را برای ما رقم بزند. از همین روست که در آیات شریف قرآن کریم، افزونبر صبر، به تسبیح خداوند توصیه شده است (طه، ۱۳۰) و یاری او وعده داده میشود.