به گزارش اصفهان زیبا؛ چراغ که سبز می‌شود، صدای ممتد بوق ماشین‌های ردیف عقب را می‌شنویم. غذا هنوز آماده نشده است، اعتراضمان بالا می‌گیرد که چرا هنوز غذا آماده نیست؟!
فرزند یا همسرمان وسیله‌ای را گم می‌کند. از ترس واکنش نادرست و وحشتناک ما، زبان نمی‌گشاید و همه دلهره‌اش را در دلش می‌ریزد. اختلافی با همکارمان پیدا می‌کنیم، صدایمان بالا می‌رود.
مشکل سختی گریبان‌گیرمان می‌شود، آه‌وناله‌مان گوش آسمان را کر می‌کند. همه این‌ها و هزاران رفتار نادرست دیگر در طول شبانه‌روز از ما سر می‌زند تا جای خالی «تاب‌آوری» را در دو بُعد فردی و اجتماعی زندگی به ما گوشزد کند.
مهارتی که از آن در فرهنگ دینی از آن به‌عنوان «صبر» یاد می‌شود و در آیات و روایات، پیوسته به آن سفارش می‌شود. در این یادداشت، بیشتر به روایاتی می‌پردازیم که اهمیت صبر و نقش آن را در زندگی برای ما آشکار می‌سازد.
در اهمیت آن، همین بس که حضرت علی (ع) آن را «بافضیلت‌ترین خو» توصیف کرده و «زیباترین زیور ایمان و یا میوه آن» تلقی می‌کنند. همچنین، چنان آن را در زندگی اثرگذار می‌شمارند که «بهترین ذخیره» و «یاور در هر کار»، «بهترین یار در روزگار» محسوب می‌کنند.
تاب‌آوری قدرتی ذهنی یا احساسی است که به ما توان مقابله با بحران‌ها را می‌دهد و ما را قادر می‌سازد به وضعیت پیش از بحران بازگردیم. تاب‌آوری در برابر مشکلات کوچک و بزرگ و مسائل روزمره زندگی، «انعطاف‌پذیری» ما را نشان می‌دهد.
ما می‌توانیم با انعطاف به‌خرج‌دادن در برابر مشکلات ریز و درشت خود، قدرت «بازگشت» به وضعیت عادی زندگی را فراهم سازیم. در واقع، انعطاف‌پذیری به ما فرصت می‌دهد که به‌جای گلاویزشدن با مشکل و احساسات تلخی که آن موقع تجربه می‌کنیم، تدبیری بیندیشیم و مشکل را حل کنیم.
تاب‌آوری موجب می‌شود که بهتر مشکلمان را بپذیریم و با همراه‌بودن با آن مشکل، به وضعیت عادی زندگی‌مان برگردیم و به کارهای روزمره‌مان بپردازیم یا با مدیریت درست با مشکلی که مدت‌ها مهمان خانه ماست، همراه بشویم.
به‌بیان دیگر، با تاب‌آوری مشکلمان و احساسات تلخ وهیجان‌های منفی ناشی از آن در پذیرش هستیم؛ هرچند که در آن برهه فرازوفرودهایی هم داشته باشیم.
امام علی (ع) می‌فرمایند: «صبر این است که مرد در برابر مصیبتی که به او برسد، تحمل ورزد و در آن جزع نکند و آنچه به خشم آورد، فروخورد و درصدد تلافی آن برنیاید.» افزون‌بر این، ایشان صبر را لازم برمی‌شمارند؛ زیرا ستون ایمان و بنای هر کاری است.
تاب‌آوری یا صبر جزو مهارت‌های آموختنی زندگی، از دوران کودکی است. صبر که در زندگی‌مان جاری نباشد و غرزدن و بی‌تابی جای آن را بگیرد، راهبری زندگی ما بر عهده احساسات و هیجان‌هایی می‌شود که بر ما غالب شده است؛ طوری که افسار زندگی‌مان را در دست می‌گیرد.
ازاین‌رو، در روایات جزع در «هلاکت» برشمرده شده و از آن نهی می‌شود: «از بی‌تابی‌کردن بپرهیز که آن امید را قطع می‌کند و کار را به ضعف می‌کشاند و اندوه به بار می‌آورد. بدان که دو راه نجات بیشتر نیست: یا مشکلی چاره دارد که باید چاره‌اندیشی کرد یا چاره ندارد که در آن صورت باید شکیبایی ورزید.»
بی‌تابی‌کردن همان‌طور که در کلام امام معصوم نیز ذکر می‌شود، سختی را شدیدتر و سخت‌تر و رنج و محنت را بیشتر می‌کند؛ بنابراین، بهترین راهکار در برابر سختی‌ها و مدیریت بهتر استرس‌ها و دیگر هیجان‌های منفی به‌کارگیری تاب‌آوری یا همان صبر است.
سلام و درود
ای کاش معنا و مفهوم علمی و واقعی تاب آوری در همین حد سطحی و معمولی و آسان بود. نظر شما بزرگواران را جلب می کنم به مطلب معنا و مفهوم تاب آوری انتشاریافته در سلامت نیوز، پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران و مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران