افزایش پیش‌فروش‌ها در بازار مسکن اصفهان اگرچه منجر به افزایش عرضه و کنترل قیمت می‌شود، ولی در بسیاری موارد خریداران از مشکلات پیش‌فروش شکایت می‌کنند. احمد تولا، دبیر انجمن انبوه‌سازان، با بیان اینکه برخی روی خاک یا هوا آپارتمان پیش‌فروش می‌کنند به اصفهان‌زیبا گفت: «مردم توجه داشته باشند که سازنده برای پیش‌فروش باید مجوز داشته باشد.» تأخیر در تحویل و برآورده‌نشدن وعده‌ها از بزرگ‌ترین مشکلات پیش‌فروش آپارتمان بیان می‌شود.
پیش‌فروش‌ها شدت می‌گیرد
مرداویج، آپادانا و میرزاطاهر تا شفق، شهرک ولیعصر و دکتر حسابی؛ تفاوتی میان محله‌های لوکس و متوسط شهر وجود ندارد. اکنون در بیشتر محله‌های شهر اصفهان آپارتمان پیش‌فروش می‌شود و بررسی آگهی‌های فروش نشان می‌دهد هر روز بر تعداد این پیش‌فروش‌ها اضافه می‌شود. امروز حتی در محله‌هایی مانند شهید کشوری نیز پیش‌فروش آپارتمان به‌صورت گسترده‌ای انجام می‌شود. سال گذشته مدیرکل راه‌وشهرسازی اصفهان از چندهزار خانه خالی در محله شهید کشوری گفته بود و با وجود این‌همه خانه صفر و خالی در این منطقه، حالا با موعد تحویل 1402 تا 1403 در شهید کشوری آپارتمان پیش‌فروش می‌شود.قیمت پیش‌فروش‌ها کمی از میانگین قیمت آپارتمان در آن محله کمتر است و در مواردی، به‌خصوص در خیابان‌های لوکس شهر، گاهی پیش‌فروش‌ها با قیمتی نجومی انجام می‌شود و بااین‌حال مشتری دارد. در بیشتر آگهی‌ها سازندگان 50درصد از قیمت آپارتمان را نقدی می‌گیرند، 5درصد موعد تحویل و 5درصد نیز در هنگام صدور سند دریافت می‌شود و مابقی مبلغ از روز قرارداد به‌صورت اقساطی دریافت خواهد شد. این اقساط در تعدادی از پیش‌فروش‌ها بدون سود است و در تعدادی از آن‌ها بین 2 تا 18درصد سود دارد. پیش‌فروش آپارتمان در شهر اصفهان به‌این صورت انجام می‌شود؛ ولی از نظر قیمت آپارتمان‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند. در بخش کمی از آگهی‌های پیش‌فروش سازنده قیمت مندرج در قرارداد را قطعی اعلام می‌کند؛ یعنی قیمت تغییر نخواهد کرد؛ ولی بیشتر آگهی‌ها قیمت قطعی ندارد. سازندگان قیمت پیش‌فروش را غیرقطعی و بسته به قیمت مصالح ساختمانی در روز تحویل بنا اعلام می‌کنند.بررسی آگهی‌های پیش‌فروش در شهر اصفهان نشان می‌دهد در بسیاری از موارد فروشنده ریسک افزایش قیمت مصالح ساختمانی را به خریدار منتقل می‌کند. آن‌ها از ترس نوسان‌های قیمتی سه سال گذشته، قراردادی با قیمت قطعی نمی‌نویسند، مگر اینکه بیش از 80درصد قیمت آپارتمان را نقدی دریافت کنند.
وعده‌ووعید از جنس پیش‌فروش
برخی منابع پیشرفت فیزیکی 20درصد به بالا را لازمه پیش‌فروش می‌دانند و برخی مدعی‌اند پیشرفت فیزیکی باید بیش از 40درصد شود تا پیش‌فروش ساختمان قانونی باشد؛ ولی در مواردی سازندگان بدون پیشرفت فیزیکی نیز ملک پیش‌فروش می‌کنند. دبیر انجمن انبوه‌سازان اصفهان دراین‌باره می‌گوید: «برخی زمین خالی را به مشتری نشان می‌دهند و آپارتمان پیش‌فروش می‌کنند؛ ولی این کار درست نیست، مردم هوشیار باشند.» پیش‌فروش روی هوا یا پیش‌فروش روی زمین اتفاق عجیبی در بازار اصفهان نیست؛ ولی در میان آگهی‌ها فروشندگان با درصد پیشرفت فیزیکی 40 تا 80درصد نیز آپارتمان برای پیش‌فروش دارند.
موعد تحویل آپارتمان‌های پیش‌فروشی در زمستان 1400 دو تا سه سال دیگر است؛ ولی گاهی فروشندگان وعده تحویل چندماهه می‌دهند. اگرچه ممکن است بعضی از ساختمان‌های نیم‌ساخته، چند ماه بعد تحویل شوند، ولی وعده تحویل در بسیاری از قراردادها از واقعیت فاصله دارد؛ برای مثال، مالکی در شهرک ولیعصر به خریداران وعده می‌دهد ساختمان 60درصد تکمیل خود را تا اول تابستان سال آینده به 100درصد می‌رساند یا سازنده دیگری در محله کاوه به مشتریان وعده تکمیل آپارتمان 70درصد را تا نوروز 1401 می‌دهد. گفت‌وگو با فعالان بازار مسکن اصفهان نشان می‌دهد تأخیر در تحویل آپارتمان‌های پیش‌فروشی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این حوزه است.
نوروزانی، فعال بازار مسکن اصفهان، دراین‌باره می‌گوید: «مردم با ساخت‌وساز آشنایی ندارند و گاهی به راحتی فریب می‌خورند؛ در نتیجه به آن‌ها توصیه می‌کنم قبل از عقد قرارداد حتما با یک کارشناس بی‌طرف مشاوره کنند.»
