عدهای ریشه شکلگیریاش را به شب تولد میترا یا ایزد مهر در آیین مهر ارتباط میدهند و گروهی دیگر با اشاره به سبک زندگی مردم و اهمیتی که نور و روشنایی بر شیوه معاش کشاورزیشان داشته، شب یلدا را آغازی برای غلبه روشنایی و نور بر تاریکی و روزهای کوتاه میدانند.
یلدا همان شب سیاهی است که پایانش سپیدی روز و حکایت گشایش پس از سختی است. در لغت به معنی «تولد» به کار میرفته و واژهای سریانی است.
ما مشهدیها میگوییم شب چله، تهرانیها میگویند آیین باستانی یلدا! خب مفتخرم برایتان از هفت چله ابداعی خودم رونمایی کنم که حاوی چ میباشد که پشت تکتک آنها ای وجودی غنی خوابیده که باید بیدارش کنیم: