به گزارش اصفهان زیبا؛ تا به حال دقت کرده‌اید اصفهان در شب با اصفهان در روز چقدر می‌تواند متفاوت باشد؟ انگار برخی بناهای اصفهان برای آن ساخته شده‌اند که آن‌ها را غروب‌به‌بعد ببینی.
وقتی چراغ‌های سی‌وسه‌پل یا پل خواجو به‌عنوان نمادهای اصفهان روشن می‌شود، جذابیتش را دوچندان می‌کند؛ البته ذکر این موضوع خالی از لطف نیست که اگر زاینده‌رود در جریان باشد، این زیبایی به اوج می‌رسد.
هرچند بازدید از پل‌های تاریخی خوشبختانه یا متأسفانه رایگان است؛ بناهای دیگری هستند که در شب زیبا به نظر می‌رسند؛ اما تا ساعت پنج بعدازظهر (چه‌بسا زودتر) بیشتر باز نیستند.
چهلستون یکی از این بناهاست که در شب زیبایی منحصربه‌فردی دارد. بازتاب ستون‌های این کاخ در حوض مقابلش، خود، یک مفهوم را می‌سازد. دیدن میدان نقش‌جهان در شب، آن‌هم از ایوان عالی‌قاپو، رؤیای گردشگران است؛ به‌گونه‌ای که یکی از مغازه‌داران بازار با عصبانیت به «اصفهان زیبا» این موضوع را خاطرنشان می‌کند و می‌گوید، گردشگران داخلی و به‌خصوص خارجی سراغش می‌روند و علت بسته‌بودن عالی‌قاپو را جویا می‌شوند!
گردشگران از آن سر دنیا می‌آیند و با درهای بسته مواجه می‌شوند؛ این در حالی است که ممکن است گردشگر فقط یک یا دو شب در اصفهان اقامت داشته باشد و به‌دلیل تغییرات ساعتی در کشور مبدأ و مقصد حتی نتواند در روز هم از بناها دیدن کند؛ پس عملا زمان بازدید از ساعت پنج به بعد را هم از دست می‌دهد.
در این خصوص مائده فیناستیان، مشاور توسعه کسب‌وکار گردشگری، به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: وقتی برای گردشگر برنامه‌ریزی می‌شود، باید کاری کرد تا از سفر خود نهایت استفاده را ببرد و مقصد را به‌درستی بشناسد. طبیعتا اگر بخشی از زمان گردشگر در مقصد باشد به شب می‌خورد و با توجه به اینکه بسیاری از اماکن مورد بازدید زیر نظر شهرداری یا میراث فرهنگی است، ساعت بازدید محدود است و گردشگر نمی‌تواند آن‌ها را ببیند.
او در ادامه بیان می‌کند: قبلا پل‌ها بیشتر در مسیر گردشگری شبانه گذاشته می‌شد؛ چون زنده و پویا بود و نیاز به بلیت نداشت و گردشگر در هر ساعتی از شبانه‌روز می‌توانست از آن‌ها بازدید کند؛ به همین دلیل تا چندسال پیش پل خواجو، پل چوبی، سی‌وسه‌پل و نقش‌جهان که مغازه‌ها باز بودند در مسیر گردشگری شبانه مسافران بود؛ ولی از چند سال گذشته و وقتی پیاده‌راه گذر چهارباغ راه افتاد، آنجا به‌عنوان مسیر گردشگری شبانه انتخاب می‌شود؛ چراکه یکی از ظرفیت‌های خوب برای این نوع از گردشگری است. چهارباغ علاوه بر اینکه یک محور تاریخ‌فرهنگی است و می‌شود از روایت‌ها و داستان‌هایش گفت، مغازه‌های زیادی برای خرید سوغات دارد؛ از طرفی یکی از پاتوق‌های اصلی شهر برای گردشگری خوراک است. یکی از نقاط دیگر برای گردشگری شبانه، محور جلفاست؛ چراکه زنده است و مغازه‌ها، رستوران‌ها و کافه‌ها باز هستند و مردم در آن‌ها رفت‌وآمد دارند.
فیناستیان با اشاره به زیرساخت‌های موردنیاز برای گردشگری شبانه، می‌گوید: در این مناطق باید زیست گردشگری امن ایجاد شود؛ به این معنا که همه گردشگران، ازجمله افراد توان‌خواه، بتوانند با آسایش خاطر و امنیت کامل از مسیرهای معین تردد کنند.
نورپردازی مناسب، لازمه گردشگری شب
مینا نظمی، کارشناسی ارشد بازاریابی گردشگری نیز در این خصوص به «اصفهان زیبا» می‌گوید: گردشگری شب، زیرمجموعه‌ای از گردشگری شهری است و در حیطه شهرها انجام می‌شود و قسمت عمده آن به گردشگری خوراک مربوط است. حتی در خارج و در کشورهای جنوب شرق آسیا، بحث خوراک برایشان مطرح است. اگرچه گردشگری شب ناشی از آب‌وهوا بود؛ اما کم‌کم به‌عنوان یک جاذبه مطرح شد و هرجایی که مقصد گردشگری باشد می‌تواند از گردشگری شبانه استفاده کند؛ برای مثال اصفهان، ظرفیت‌های زیادی در گردشگری شبانه دارد و با نورپردازی مناسب این توانایی تقویت می‌شود.
او با بیان اینکه گردشگری وقتی توسعه پایدار محسوب می‌شود که به حفظ فرهنگ کمک کند، می‌افزاید: غذا قسمتی از فرهنگ است و فرصت خوبی است که غذاها مطرح شود یا مثلا شاهنامه‌خوانی می‌تواند اجرا بشود. حتی می‌شود فقط قسمتی را برای گردشگری سکوت تعریف کرد که فرد بنشیند و از منظره لذت ببرد.
شهرام امیری، مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان درخصوص علت بسته‌بودن بناهای تاریخی تا ساعت پنج بعدازظهر، کمبود نیروی انسانی را عنوان می‌کند و در این رابطه به «اصفهان زیبا» می‌گوید: برای باز نگه‌داشتن بناهای تاریخی هم نیاز به نیروی محافظتی داریم و هم نیروهای خدماتی؛ البته شرایط دیگری مثل نورپردازی مناسب نیز باید فراهم شود؛ در غیر این صورت به بنا آسیب وارد می‌شود. هفته گذشته در ملاقات با معاون میراث فرهنگی کشور، اعلام شد که اصفهان با این حجم گسترده از بناها، نیازمند اعتبارات بیشتری است و معاون میراث فرهنگی کشور نیز قول همکاری داد.
متوسط اقامت گردشگر در استان؛ تقریبا دو روز
امیری در خصوص زیبابودن اصفهان در شب نیز خاطرنشان می‌کند: میراث فرهنگی نظرات خود را در سال‌های مختلف اعلام کرده. متوسط اقامت یک گردشگر در کل استان تقریبا کمتر از دو و نیم روز است. بارها اعلام شده با توجه به این شرایط و با توجه به بیش از دو دهه خشک‌سالی، آلودگی هوا و فرونشستی که دامن‌گیر اصفهان شده، کشاورزی و صنعت جوابگوی توسعه اصفهان نیست و باید سراغ صنایع جایگزینی مثل گردشگری و صنایع‌دستی رفت. این موضوع در اصفهان و در ۲۷ شهرستان دیگر صدق می‌کند. تعداد جذابیت‌های تاریخی در سرتاسر استان آن‌قدر زیاد است که صنعت گردشگری توان پوشش‌دهی حیات اقتصادی و اجتماعی مردم را دارد؛ اما این موضوعی نیست که میراث فرهنگی یک‌تنه از پس آن برآید. دستگاه‌های سیاسی‌امنیتی، اصناف و سایر دستگاه‌ها باید همکاری کنند تا شرایطی فراهم شود که گردشگری شبانه با شرایطی که مطابق با فرهنگ و آداب‌ورسوم ایرانی است، در اصفهان وجود داشته باشد که موجب رشد کمی و کیفی گردشگری خواهد شد و به افزایش ماندگاری گردشگر کمک می‌کند؛ همچنین باعث می‌شود گردشگر درآمد خوبی را برای دولت و بخش خصوصی داشته باشد. امید است تمام نهادهای تصمیم‌ساز به این نتیجه برسند که گردشگری شبانه هم برای اصفهان نیاز است؛ به خصوص در فصولی که هوا خیلی سرد نشده و مردم می‌توانند آثار تاریخی را در شب ببینند و از زیبایی‌هایش لذت ببرند. با توجه به امنیت نسبی که در ایران و اصفهان وجود دارد، فضای گردشگری شبانه می‌تواند به رشد گردشگری کمک کند.
به‌تازگی شهرداری اصفهان با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان طی جلساتی با کارشناسان مربوط، طرح روشنایی میدان را تدوین و عملیاتی کرده است.
گفته می‌شود عملیات تعویض 500 چراغ قدیمی با حدود 750 پایه در حال اجراست که با اجرای این طرح، میدان از سه طیف نوری برخوردار خواهد شد (سردرها و مناره‌ها رنگ آفتابی، رواق‌ها نور طبیعی و پایه‌های کف و میدان رنگ سفید و مهتابی).
این پروژه با اعتباری بالغ‌بر 10 میلیارد تومان در حال اجراست و به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد و گفته می‌شود از تجهیزات استاندارد و کم‌مصرفی استفاده‌شده که به میدان آسیبی وارد نمی‌کند.
میدان تاریخی نقش‌جهان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های شهری و گردشگری اصفهان است. علاوه بر جذابیت این میدان، مشکل روشنایی این میدان همواره نقطه‌ضعفی در بهره‌مندی شهروندان و گردشگران از زیبایی آن بوده است.
علاوه بر ضرورت انجام چنین اقداماتی باید به این نکته نیز توجه داشت که گردشگری شبانه از آنجا که به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های توسعه پایدار شهرها مطرح می‌شود می‌تواند حامل ارزش‌ها یا ضدارزش‌های فرهنگی باشد. به همین دلیل مسئولان باید ضمن توجه به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه گردشگری شبانه، به بازتعریف معنای آن نیز در فرهنگ و هویت اصفهان توجه کنند.
باید توجه داشت بر اساس نتایج پژوهشی با عنوان «گردشگری شبانه شهری در ایران؛ تحلیل مقایسه‌ای شهرهای اصفهان، تبریز، شیراز، مشهد و یزد» که در سال 1395 در فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای منتشر شد، اصفهان با فاصله قابل‌توجه حائز مقام اول در گردشگری شبانه است.
