او همچنین درباره مسائل متعدد، ازجمله بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، تأثیر خشک‌سالی بر تولیدهای دامی، ذبح غیرشرعی گوسفندان در کشتارگاه خمینی‌شهر، طاعون در میان جانوران کوچک‌جثه، ترانزیت دام از ترکیه به ایران و خارج از آن، 500 پرونده تخلف و بیش از 150 پرونده تهدید بهداشت عمومی، استفاده از گوشت الاغ در رستوران‌ها، مشروب سازی دام‌ها با پساب فاضلاب و… سخن گفت و افزود: «گزارش‌هایی از وجود آنفولانزای حاد پرندگان در کشورهای منطقه به دستمان رسیده است.»
مدیرکل دام‌پزشکی استان اظهار کرد: «تاکنون 1800 عامل عفونی شناخته‌شده است که از این میان 60درصد از بیماری‌های عفونی بین انسان و حیوان مشترک است. این بیماری‌ها از سیاه‌زخم و سارس و مشمشه تا آخرین آن که کووید19 است، دامنه دارد و قطع به‌یقین، مــنبــع اصـلــی کووید19 خفاش و پـانــگولیــن بوده است. 75درصد بیماری‌های جدید نیز بین انسان و حیوان مشترک است که 80درصد از آن‌ها قابلیت حمله بیولوژیک دارد و به دلیل شیوع سریع این بیماری‌ها، از آن‌ها بهره‌برداری‌های نظامی نیز می‌شود؛ همچنین از هر پنج بیماری جدید انسانی در هرسال، سه بیماری بین انسان و حیوان مشترک است. بااین‌حال، 60درصد بیماری‌های مهم در حال کنترل، رصد و پیشگیری هستند.»
تب نداریم، آنفولانزا در کمین است؟!
او ادامــه داد: «در ادامــه کنتــرل بیماری‌های دامی، بیماری “سی سی اچ اف” یا تب کنگو نیز وجود داشت که بسیار با آن مقابله کردیم. یکی از عوامل انتقال این بیماری، ترشحات گوشت در زمان کشتار است که از طریق چشم و زخم‌های بدن به انسان منتقل می‌شود؛ همچنین بیش از 90درصد گوشت‌ها در فرایند پیش‌سرد نگهداری می‌شود. در این فرایند، لاشه دام در صفر تا چهار درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شود. این کار به جمود لاشه کمک می‌کند و بیشتر عوامل بیماری‌زای آن از بین می‌رود. اقدامات بایسته و خوبی نیز در یکی‌دو سال گذشته درزمینه سم‌پاشی انجام‌شده و طی این مدت، هیچ مورد تب کریمه کنگو گزارش نشده است.»
مدیرکل دام‌پزشکی استان با اشاره به آنفولانزای حاد پرندگان افزود: «در ســال‌هــای 95 و 96 طوفانــی از آنفولانزای پرندگان را در کشور داشتیم که با اقدامات سریع قرنطینه و معدوم‌سازی انجام شد و هم‌اکنون در وضعیت خوبی به‌سر می‌بریم. این بیماری تحت نظارت شدید همکاران متخصص ما قرار دارد. پس‌ازاین مدت، موردی از آنفولانزای فوق حاد پرندگان گزارش نشده است؛ اما این به معنای نبود آنفولانزا نیست؛ درحالی‌که از کرونا نیز مصری‌تر است و هم‌اکنون نیز گزارش‌هایی از دیده‌شدن مواردی از آنفولانزای فوق حاد پرندگان در کشورهای همسایه به دستمان رسیده است.» او ادامه داد: «در سال 96 دشوار بود که فرایند یک پاندمی و نیاز به اقداماتی نظیر واکسینه‌شدن را برای مسئولان توضیح دهیم؛ اما با شیوع کرونا، همگان مجاب شدند. ما تمامی اقداماتی را که درباره آنفولانزا انجام شد، در سکوت خبری کامل انجام دادیم؛ همچنین به مرغداران اعلام کردیم در هر ساعت و هرجایی که با این بیماری مواجه شدند، خبر آن را به‌وسیله تلفن انتقال دهند. گروه‌های متخصص ما به‌صورت کاملا رایگان به محل مراجعه کرده و خدمات ارائه دادند.» موحدی افزود: «البته مشکلاتی مثل کمبود نهاده‌ها نیز وجود دارد. به‌خاطر کمبود جوجه یک‌روزه مجبور شدیم مرغ‌های مادر را برای ادامه تولید نگه‌داریم؛ باوجوداینکه مادر پیر، جوجه مناسبی تولید نمی‌کند.»
گاوها آسوده باشند بیماری شان تحت کنترل است!
مدیرکل دام‌پزشکی استان گفت: «با بیماری “آل‌اس‌دی” نیز مواجه بوده‌ایم. این بیماری مربوط به دام‌های بزرگ است و ویروس آن به‌وسیله پشه‌ها منتقل می‌شود. “آل‌اس‌دی” در میان گاوها شیوع فراوانی دارد. در کنترل تونرکلوزیس و بیماری سل نیز فعالیت‌هایی انجام داده‌ایم. تنها راه شناخت آن در میان گاوها، تست سل است. این بیماری‌ها به‌شدت تحت نظارت اداره دام‌پزشکی قراردارند؛ همچنین با تب مالت و سیاه‌زخم افزایش مقابله و کنترل داشته‌ایم. تست تشخیصی و واکسیناسیون دام‌ها نیز انجام شده است.» او ادامه داد: «درزمینه واکسیناسیون هاری نیز افزایش داشته‌ایم. در سال 15هزار سگ را واکسینه می‌کنیم. این نوع واکسیناسیون کاری بسیار سخت و پر از استرس است؛ به‌ویژه واکسینه‌کردن سگ‌های گله که همواره برای همکاران ما دردسرساز بوده است. برخی از آن‌ها را به‌شدت زخمی کرده و گاه بنا به‌شدت جراحت دست یا پایشان، موجب 15 تا 40 بخیه شده است.» موحدی با اشاره به بیماری «تی‌پی‌آر» یا طاعون نشخوارکنندگان کوچک بیان کرد: «در این زمینه سه‌میلیون و سیصد هزار واکسیناسیون انجام داده‌ایم؛ همچنین به ششصد هزار رأس دام واکسن سل تزریق کرده‌ایم. درزمینه تب برفکی نیز این عدد به یک‌میلیون رأس می‌رسد. در سال نزدیک به 14میلیون نوبت سَر (یعنی ممکن است هر دام سه نوبت واکسن دریافت کرده باشد) واکسن زده‌شده که با توجه به کمبودهایی که داریم، کار فوق‌العاده‌ای است. البته باید توجه داشته باشیم که سازمان دام‌پزشکی کشور تولیدکننده واکسن نیست و بر اساس میزان اعتباری که داده می‌شود و اولویت‌های بیماری‌ها، واکسن را خریداری و وارد می‌کند. برخی واکسن‌ها مثل سل و…رایگان است و برخی بهادار؛ مثل تب برفکی. البته برای عشایر رایگان است و برای دام‌های صنعتی، خیر.»
600میلیون دز واکسن در بالِ پرندگان
مدیرکل دام‌پزشکی استان گفت: «با کاهش چشمگیر کانون بیماری‌های طیور روبه‌رو هستیم. اصفهان پرتراکم‌ترین واحد پرورش طیور در کشور را دارد. در حوزه ماهی، زنبورعسل و کرم ابریشم نیز به همین منوال است. بیش از 600میلیون دز واکسن طیور در اصفهان تزریق می‌شود؛ همچنین صدور گواهی‌نامه‌های بهداشتی در وضعیت خوبی قرار دارد.»
او با اشاره به تبعات خشک‌سالی ادامه داد: «تبعات خشک‌سالی به حوزه دام و طیور به‌شدت ضربه می‌زند. کیفیت آب و غذای آن‌ها پایین می‌آید. پوشش گیاهی از بین می‌رود و گردوغبار عظیمی وارد مرغداری‌ها می‌شود که حامل ویروس است؛همچنین کمبود آب و دانه در طبیعت موجب هجوم پرندگان آزادزی به سمت مرغداری‌ها می‌شود که آن‌ها نیز حامل بیماری‌هایی هستند؛ بنابراین موقعی که آب در زاینده‌رود جاری باشد، پرندگان آزادزی در کنار آن زندگی می‌کنند، آب و دانه می‌خورند و فضله می‌پراکنند. این‌گونه، ارتباطی میان آن‌ها و پرندگان اهلی به‌وجود نمی‌آید و بیماری نیز گسترش نمی‌یابد.»
تولیدکننده نخست شیر کشور مازاد شیر دارد
موحدی افزود: «تاکنون 119هزار مجوز حمل فراورده‌های دامی از سوی اداره قرنطینه ما صادرشده است. هرگونه فراورده دامی بایستی بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی تولیدشده و دارای مهر استاندارد باشد. این مهر البته تنها در کشور تولیدکننده اعتبار دارد و سازوکارهای خارج از مرزها متفاوت است.» مدیرکل دام‌پزشکی استان با اشاره به رقم چشمگیر صادرات فراورده‌های خام دامی اصفهان گفت: «34میلیون دلار ارزش صادرات این اقلام است که از مهر 99 تا مهر 1400 انجام‌شده و شامل اقلامی مانند تخم‌مرغ، پودر گوشت، پودر پنیر، پای مرغ، مرغ منجمد، شترمرغ و… می‌شود؛ همچنین اصفهان دارای رتبه اول تولید شیر کشور است و به‌اندازه 15 استان کشور شیر خام تولید می‌کند؛ اما مازاد شیر دارد؛ یعنی سرانه مصرف شیر در استان بسیار پایین است. در تولید گوشت شترمرغ و بوقلمون نیز در رتبه اول، در مرغ رتبه سوم، در عسل رتبه سوم و در گوشت قرمز نیز رتبه چهارم را دارد.» او ادامه داد: «خشک‌سالی، کرونا و کمبود نــهــاده‌هــای دامی مــحــدودیت‌های زیادی برای صادرات فراورده‌های پروتئینی ایجاد کرد؛ بااین‌حال تاکنون چهارمیلیون دلار شیرخشک، 53 هزار دلار خامه و…صادر کرده و 13هزار تن خامه به روسیه ارسال کرده‌ایم. بحث صادرات دام را هم به‌تازگی شنیده‌ام. ما بحث ترانزیت دام را داریم که درآمدزا هم هست. از ترکیه به ایران می‌آید و از گمرک خوزستان صادر می‌شود؛ همچنین درباره ورود شرکتی چینی برای تولید غذای سگ و گربه چیزی نشنیده‌ایم؛ اما از تولید در این زمینه حمایت می‌کنیم.»
مرغ مادری را نکشته‌ایم جوجه‌ها نلرزند!
موحدی افزود: «در استان اصفهان هیچ مرغ مادری به‌علت کمبود نهاده‌ها در سن تولید به کشتارگاه برده نشده و کشتار دام‌های آبستن در کشتارگاه‌ها نیز ممنوع است. کلیپ کشتارگاه فساران درباره کشتار گاوهای باردار صحت دارد؛ البته با ذکر یک نکته: آن گاوها، گاوهای مسلول بودند و گاو مسلول در هر شرایطی باید حذف شود؛ حتی گاوی که تب مالت دارد نیز به همین سرنوشت دچار می‌شود. آنچه درباره کشتار میش‌های آبستن نیز گفته می‌شود، مربوط به خریدهای اداره‌کل امور عشایری است که رفع شده است.» او ادامه داد: «پس از تهران، متخصصان حاذق حیوانات کوچک اصفهان در رتبه دوم قرار دارند. بیش از 178 دام‌پزشکی، حدود 33 کشتارگاه دام و 18 کشتارگاه طیور در استان داریم. تاکنون از ورود 171 هزار کیلوگرم گوشت دام بیمار به چرخه مصرف جلوگیری کرده‌ایم. مواردی بوده است که لاشه‌ها ضبط و معدوم شده و برخی از آن‌ها که قابلیت تبدیل به فراورده‌های دامی داشته‌اند، در این صنعت استفاده‌شده‌اند؛ همچنین 500 پرونده قضایی برای متخلفان در زمینه‌های مختلف باز شده است که 159 مورد تهدید بهداشت عمومی، چهار مورد قاچاق دارو، 74 مورد معدوم‌کردن لاشه و مشتقات و… بوده است.» موحدی افزود: «در حوزه تشخیص و درمان، آزمایشگاه این اداره‌کل آزمایشگاه معین مرکز تشخیص تهران است و از استان‌های خوزستان، کرمان، یزد، ایلام، چهارمحال و… نمونه‌هایشان را برای آزمایش برای ما ارسال می‌کنند؛ بااین‌حال اعتبارهای آموزشی و ترویجی ما تقریبا صفر است. تاکنون بیش از 221هزار تست “پی‌سی‌آر” رایگان و بیش از 227 هزار آزمایش دیگر نیز انجام داده‌ایم. نظارت بر کار و عملکرد فعالان بخش خصوصی؛ از آزمایشگاه‌ها تا شرکت‌های دارو و واکسن نیز بر عهده ماست. تخلف‌هایی هم بوده است که ارجاع داده‌ایم؛ مثلا پنج مورد ارجاع داروخانه‌های متخلف به مسئولان مربوط، سه مورد دخالت در امور درمانی، موارد مربوط به شکایت از داروها و توزیع‌کننده‌ها و… بوده است.»
در کرونا به دام‌پزشکی جفا شد
مدیرکل دام‌پزشکی استان با اشاره به مصرف گوشت الاغ و اسب در برخی از مراکز غذایی گفت: «یکی از چالش‌های ما نظارت بر کبابی‌ها و تشخیص گوشت الاغ یا اسب است. پیش‌ازاین از روی بافت گوشت و غضروف تشخیص می‌دادیم؛ ولی وقتی با گوشت چرخ‌کرده روبه‌رو می‌شدیم، این کار امکان‌پذیر نبود. تحریم‌ها در حوزه ما هم تأثیرگذار بوده است. به ما دستگاه و… نمی‌دادند. اما اکنون اگر ناظر به گوشت چرخ‌کرده‌ای مشکوک شود، می‌توانیم تشخیص دهیم چه گوشتی است. مردم می‌توانند از طریق شماره 1512 گزارش‌ها و شکایت‌های خود را به این اداره منتقل کنند.» او گفت: «بااینکه ضدعفونی‌کردن مراکز دولتی در ابتدای شیوع کرونا برعهده ما بود، برخلاف ارگان‌ها نمی‌توانستیم با یک‌سوم کارمندان کار کنیم؛ بنابراین تمام‌وقت کار می‌کردیم. کشتارگاه‌ها را باز نگه داشتیم و نفس به نفس قصاب و سلاخ کار کردیم. به همین خاطر معتقدم در این دوران به حوزه دام‌پزشکی جفا شد؛ بااینکه هیچ بیمارستانی را در تأمین مایحتاج پروتئینی در مضیقه قرار ندادیم. بااین‌حال، تاکنون 15 تا 20 نفر از همکاران ما در سراسر کشور براثر کرونا درگذشته‌اند. آخرین آن‌ها نیز مهندس حمید مغزی، از همکاران بسیار خوب ما بود. بسیاری از انسان‌هایی که در دوران کرونا از میان ما رفتند هم جزو شهدای سلامت بودند؛ اما برخی این عنوان را مصادره کرده‌اند که مطلوب ما نیست.»
پاسخ به اصفهان‌زیبا: تریاکی در کار نبود
دکتر موحدی در پاسخ به پرسش خبرنگار اصفهان‌زیبا درباره طاعون نشخوارکنندگان کوچک گفت: «این واقعه به‌تازگی در حیات‌وحش استان البرز اتفاق افتاده است. در اصفهان نیز دو مورد طاعون در منطقه حیات‌وحش قمیشلو و یک مورد در کاشان بوده که تست بیماری آن‌ها نیز مثبت بوده است. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که این بیماری تا سال 2030 باید ریشه‌کن شده باشد؛ همچنین باید تا مهرماه دومیلیون و دویست هزار دز واکسن زده باشیم؛ با این قید که بدانیم واکسیناسیون سد نفوذناپذیری نیست.» او ادامه داد: «با سازمان محیط‌زیست رابطه‌ای قوی داریم و توانسته‌ایم این بیماری را کنترل کنیم و هرجا که گزارشی دریافت کرده‌ایم، به‌سرعت وارد عمل شده‌ایم؛ بااین‌حال، کنترل، پیشگیری و مقابله با بیماری‌های حیات‌وحش وظیفه سازمان حفاظت از محیط‌زیست است. تاکنون به بیش از سه‌میلیون رأس دام اهلی در کمربند حفاظت‌شده واکسن زده‌ایم. وظیفه جلوگیری از کوچ دام‌های عشایر نیز بر عهده محیط‌زیست است. از سوی دیگر دام‌های وحشی را نمی‌توان واکسینه کرد.» مدیرکل دام‌پزشکی استان افزود: «محیط‌زیست یا فعالان این عرصه به‌خاطر خشک‌سالی آبشخور دستی ایجاد می‌کنند و به‌صورت دستی برای آن‌ها علوفه می‌ریزند که همین مسئله باعث اجتماع حیوانات و درنتیجه شیوع بیماری می‌شود. مواد ضدعفونی‌کننده مناسب با شرایط زیستی آن‌ها نیز در آبشخورهایشان ریخته می‌شود؛ اما همه این‌ها دلیلی برای جلوگیری از طاعون جوندگان کوچک نیست. از سویی نیز بیشتر حیوانات شکارچی از بین رفته‌اند و طبیعت پاک‌سازی نمی‌شود.» او همچنین در پاسخ به 159 مورد تهدید بهداشت عمومی گفت: «بیشترین موارد تخلف، عرضه فراورده‌های غیرمجاز خام دامی بوده است. مواردی مانند گوشت‌های بدون مهر دام‌پزشکی، مرغ‌های فاسد، داروهای غیراستاندارد در حوزه‌های تولیدی و… داشته‌ایم. چندین سال پیش نیز با موضوع ذبح الاغ روبه‌رو بودیم که با همکاری اداره اطلاعات پیگیری و فرد خاطی محکوم و مواخذه شد.» موحدی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار اصفهان‌زیبا مبنی بر مشروب‌کردن دام‌ها و گیاهان مثمر در زمین‌های مجاور کشتارگاه فساران که ویدئوهای متعددی از آن در فضای مجازی منتشر شده و روزنامه اصفهان‌زیبا نیز گزارش مفصلی درباره آن منتشر کرده بود، اظهار کرد: «این مورد بسیار غیرطبیعی است و گزارشی در این زمینه دریافت نکرده‌ایم.» مدیرکل دام‌پزشکی استان درباره اخبار منتشرشده مبنی بر استفاده از تریاک در مرغداری‌ها برای افزایش وزن مرغ‌ها گفت: «احساسم این است که خبر تریاک خوراندن به مرغ‌ها حاشیه‌سازی است. متخلفان هم همه‌جا هستند. همه ما تلاش می‌کنیم جلوی آن‌ها را بگیریم.»
