به گزارش اصفهان زیبا؛ عراق برای ایران یکی از مقاصد مهم صادرات در مقایسه با دیگر کشورهای عرب منطقه است و به‌موازات روابط دیپلماتیک قابل‌قبول، شرایط خوبی را در راستای تحقق منافع اقتصادی برای ما رقم زده است.
این کشور همچنین بیشترین قرابت فرهنگی و مذهبی را با ایران دارد و ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری آن نیز قابل توجه است؛ تا جایی که بغداد این روزها برای پایتختی گردشگری عربی نامزد شده و امیدوار است بتواند این عنوان را برای سال 2025 از آن خود کند؛ شرایطی که فضای خوبی را در استفاده از فرصت‌های منطقه‌ای پیش روی دیپلماسی اقتصادی و گردشگری ایران قرار داده است تا بتواند در استفاده از آن موقعیت بهتری را به‌خصوص در حوزه اقتصاد جهانی کسب کند.
شهر اصفهان نیز در بهره‌گیری از فضای اقتصادی عراق در مقایسه با دیگر شهرهای ایران پیش‌قدم است و این کشور را برای خود در رتبه اول کشورهای هدف منطقه‌ای در حوزه تجارت قرار داده است.
کارشناسان و فعالان حوزه بازرگانی اما معتقدند اصفهان باید به برقراری ارتباط با شهرهایی از عراق توجه کند که سود اقتصادی بیشتری را برای اصفهان در پی داشته باشند؛ شهرهایی که با وجود فرصت‌های غنی در حوزه سرمایه‌گذاری متأسفانه مغفول مانده‌اند و می‌توان با شناخت دقیق این ظرفیت‌ها از طریق روابط خواهرخواندگی، به تحقق اهداف شهری دست پیدا کند و آینده ایدئالی را برای شهروندان بسازد.
اولویت برقراری روابط خواهرخواندگی باید با شهرهایی از کشورهای همسایه باشد
محمدعلی مسافری، کارشناس حوزه اقتصاد و تجارت (شرکتی ایرانی‌عراقی با سابقه صادرات کالا به عراق و دیگر کشورهای عربی) معتقد است، تمرکز شهرهای ایران در هنگام برقراری ارتباط با شهرهای عراق بیشتر بر روی حوزه فرهنگی و مذهبی است؛ در حالی که ارتباطات اقتصادی هم می‌تواند به توسعه فرهنگی و مذهبی هم بینجامد.
به گفته این کارشناس حوزه تجارت، ایران از ارتباط با شهرهای اقتصادی عراق همچون موصل غافل است؛ شهری که اشتراکات بسیاری با اصفهان دارد و می‌تواند بهترین خواهرخوانده اصفهان محسوب شود.
مسافری با ارائه مقدمه‌ای در خصوص روابط خواهرخواندگی به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «ازجمله راه‌های توسعه شهری در سراسر دنیا، انعقاد تفاهم‌نامه‌های خواهرخواندگی بین شهرهاست. معمولا هدف از این تفاهم‌نامه‌ها ایجاد تبادل‌های فرهنگی و اقتصادی و استفاده از منافع زیرساختی دو شهر از یکدیگر است. این رسم و مدل از ارتباط‌های شهری در بستر بین‌الملل بعد از جنگ جهانی اول بین اروپایی‌ها مرسوم شد؛ چراکه با اتمام جنگ نیاز شهرها به تعامل و تبادل در شرایط صلح و در قالب فرهنگی بود؛ ایران نیز به‌عنوان یک کشور روبه‌توسعه باید به ارتباط مؤثر میان شهرهای مهم خود با شهرهایی از سراسر دنیا که می‌توانند به بعدهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و توریستی ما کمک کنند، بپردازد. طبعا باتوجه‌به شرایط اقتصادی و جغرافیایی اولویت ما نیز برای برقراری ارتباط‌های شهرها در بستر بین‌الملل و ایجاد تفاهم‌نامه‌های خواهرخواندگی، کشورهای همسایه است؛ چراکه به‌دلیل نزدیکی و کم‌بودن مسافت جغرافیایی، تبادل‌ها و رفت‌وآمدها بیشتر و البته راحت‌تر صورت می‌گیرد و درعین‌حال این ویژگی می‌تواند به توسعه زیرساخت‌ها و تفاهم‌هایی که در خواهرخواندگی بین دو طرف مقرر شده است، کمک کند.»
عراق؛ بزرگ‌ترین مقصد صادراتی ایران
مسافری با بیان اینکه عراق به‌عنوان همسایه کشورمان، هم ازنظر سیاسی و هم ازنظر مذهبی به ایران نزدیک است و ازنظر اقتصادی نیز بزرگ‌ترین مقصد صادراتی کالاهای تولیدی ما به‌شمار می‌رود، فضایی که این کشور را برای ایران قابل‌توجه‌تر و در اولویت قرار داده است، خاطرنشان می‌کند: «تا به امروز نیز به دلیل شرایط فرهنگی و مذهبی بیشتر تمرکز ایران روی شهرهای مذهبی عراق با هدف توسعه بعد مذهبی و فرهنگی بوده است؛ درحالی‌که با توسعه بعد اقتصادی در قالب ارتباط‌های شهری هم می‌توان بخش فرهنگی و مذهبی را گسترش داد؛ همچنین رویکرد مذهبی‌سیاسی ایران در ارتباط با عراق باعث شده است قراردادهای خواهرخواندگی بیشتر با شهرهای مذهبی عراق همچون کربلا، کاظمین، نجف یا بغداد بسته شود و از شهرهای اقتصادی و پربهره، چون موصل که بسیار توسعه‌بخش است، غفلت شد؛ شهری در شمال عراق که قبل از حضور داعش جزو سه شهر برتر این کشور ازنظر جمعیتی و اقتصادی بود و ازنظر زیرساختی نیز از قدمت زیادی برخوردار بود.»
موصل؛ شهری صنعتی و تاریخی
به گفته این کارشناس حوزه اقتصاد و تجارت، با ورود داعش و جنگ داخلی در عراق موصل توسط این گروه، این شهر تصرف و به محلی برای جنگ داخلی تبدیل شد و حالا اما در حال بازسازی خود است.
او ادامه می‌دهد: «موصل در بستر جنگ، آسیب‌های زیرساختی بسیاری دید و به‌نوعی تخریب شد؛ اما پس از خروج داعش و اتمام جنگ باتوجه‌به بعد جمعیتی و قدمت تاریخی این شهر، مجددا پروژه ایجاد زیرساخت‌ها به راه افتاد و شهر به سمت بازسازی پیش رفت. این شهر هم‌اکنون در بین ایرانی‌ها و تجار و صنعتگران ایرانی بسیار مغفول مانده است ؛ در حالی که می‌تواند یکی از مقاصد مهم محصولات و حتی خدمات فنی‌مهندسی شرکت‌های ایرانی محسوب شود. در حال حاضر تمرکز شهر موصل بر ایجاد زیرساخت‌های شهری، صنعتی و حتی مراکز تفریحی و ورزشی است.»
صنعت؛ مؤلفه اصلی اشتراک اصفهان و موصل
مسافری با بیان اینکه در فرهنگ قدیمی کشور عراق مردم شهر موصل به‌عنوان صنعتگر شناخته می‌شدند و در ایران نیز این ویژگی برای مردم شهر اصفهان ثبت شده است، می‌گوید: «هر زمان از صنعت صحبت می‌شود، بی‌گمان نام اصفهان به‌عنوان صنعتی‌ترین شهر ایران به میان می‌آید؛ موضوعی که می‌تواند به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مشترک بین دو شهر اصفهان و موصل برای برقراری ارتباط در قالب روابط خواهرخواندگی در نظر گرفته شود. دومین مسئله، بحث تاریخی شهر موصل است. در این شهر بناهای تاریخی بسیاری وجود دارد و جدای از اماکن مذهبی، بناهای تاریخی و آثار باستانی شهر موصل بیشترین قدمت را در کشور عراق به خود اختصاص می‌دهند که این ویژگی نیز شهر موصل را هرچه بیشتر به اصفهان، به‌عنوان شهری تاریخی و باستانی، نزدیک می‌کند. سومین مسئله درخصوص موصل به رویکرد ایجاد زیرساخت‌ها برمی‌گردد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، در حال حاضر این شهر درگیر بازسازی است و نیاز به ساخت‌وساز دارد؛ بنابراین اصفهان می‌تواند با درنظرگرفتن این بعد اقتصادی و با هدف توسعه و رونق شهری، به برقراری ارتباط جدی با موصل بپردازد.»
نیاز به حضور دائم تیم اقتصادی متخصص در کنار مسئولان و مدیران شهری
به اعتقاد مسافری، موصل خواهرخوانده مناسبی برای اصفهان است و محصول این خواهرخواندگی می‌تواند تفاهم‌هایی در حوزه تجارت و فرهنگ و ایجاد زیرساخت باشد؛ رابطه‌ای که از همان ابتدا نیاز به حضور تیم اقتصادی و تجاری متخصص دو شهر در کنار مسئولان و مدیران شهری دارد.
او خاطرنشان می‌کند: «عملکرد شهرداری اصفهان به‌عنوان یکی از بهترین شهرداری‌های ایران در حوزه نظام شهری می‌تواند نقش مؤثری در روند این ارتباط داشته باشد. به‌تبع آن، حضور پیمانکاران و شرکت‌های تولیدی و حتی مصالح و تجهیزات ساختمانی کارآمد هم می‌تواند به خروجی موردانتظار این رابطه خواهرخواندگی و تحقق اهداف اقتصادی کمک کند.»
این کارشناس حوزه تجارت با اشاره به اینکه تجربه ثابت کرده است همان‌طور که ایرانی‌ها تمایل چندانی به ارتباط با مردم موصل و سفر به این شهر ندارند موصلی‌ها نیز از این عدم تمایل برخوردارند، ادامه می‌دهد: «این فضا بیشتر به ناآگاهی ایرانی‌ها از مارکت و بازارهای این شهر و البته ناآشنایی موصلی‌ها از بازار ایران و آورده‌ای که می‌تواند این ارتباط برای آن‌ها داشته باشد، برمی‌گردد. یک بعد این عدم‌آگاهی و ترس از برقراری ارتباط هم به رسانه‌ها و نوع اطلاع‌رسانی آن‌ها مربوط است که ارتباط میان شهرها در قالب خواهرخواندگی می‌تواند به حل این مشکل هم کمک کند و با تقویت بخش اقتصادی و تجاری، رفت‌وآمد میان شهروندان اصفهان و موصل به شهرهای یکدیگر را افزایش دهد.»
