سوزاندن سوخت‌‌های فسیلی باعث آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی در سطح جهان شده است؛ اما قدرت و اختیاراتی که هر کشور برای کاهش میزان آلودگی هوا دارد در درون مرزهای آن بسیار بیشتر است. دانشمندان می‌‌گویند که در حال حاضر، تغییرات اقلیمی نیز از راه ایجاد آتش‌سوزی در جنگل‌‌ها و مراتع به آلودگی هوا دامن زده است. در حقیقت، این دو پدیده در یک دور باطل منجر به تشدید و تقویت یکدیگر می‌‌شوند.
در این گزارش آمده است که بسته به اقدام کردن یا نکردن دولت‌‌ها، آینده‌‌های متفاوتی را می‌‌توان برای این معضل متصور شد و رویدادهای اخیر نیز این آینده‌‌های محتمل را به‌‌روشنی پیش روی ما ترسیم کرده است. به‌‌عنوان‌‌مثال، قرنطینه‌‌های اعمال‌‌شده به‌‌منظور کاهش شیوع کووید-19 میزان آلودگی هوا را نیز کاهش داده است، بهگونهای که برخی ساکنان شهرها در هند توانسته‌‌اند پس از مدت‌‌های طولانی بار دیگر به کوه‌‌های هیمالیا دید داشته باشند؛ اما درعین‌‌حال، آتش‌‌سوزی‌‌های جنگلی در بخش‌‌های غربی ایالات‌متحده باعث آلودگی شدید هوا در سوی دیگر زمین و در نیویورک شده است.
پروفسور مایکل گرین‌استون از دانشگاه شیکاگو می‌‌گوید: «آلودگی هوا جدی‌‌ترین تهدید بیرونی برای سلامت انسان روی کرۀ زمین است؛ اما می‌‌توان گفت که این معضل به‌‌طور گسترده به رسمیت شناخته نمی‌‌شود و یا با آن جدیت و شدتی که مورد انتظار است با آن برخورد نمی‌‌شود». گرین‌استون و همکارانش شاخصی را تهیه کرده‌‌اند که به کمک آن می‌‌توان سطح آلودگی هوا را به میزان تأثیر آن بر طول عمرِ محتمل افراد تبدیل کرد.
گرین‌استون می‌‌گوید که در شرایط کنونی آلودگی هوا، به‌‌طور متوسط هر شهروند جهان 2.2 سال از عمر خود را از دست می‌‌دهد و اگر هیچ تغییری در این رویه حاصل نشود، تعداد سال‌‌های ازدست‌‌رفته به 17 میلیارد سال خواهد رسید. او در ادامه می‌‌پرسد: «چه چیز دیگری روی کرۀ زمین می‌‌تواند باعث شود که مردم 17 میلیارد سال از عمرشان را از دست بدهند؟»
او همچنین اضافه کرد: «موضوع دیگر این است که ما صرفاً نظاره‌‌گران منفعلِ رخداد چنین پدیده‌‌ای نیستیم بلکه درواقع خودمان آن را به وجود آورده‌‌ایم. تکان‌‌دهنده‌‌ترین واقعیت این است که کشورهای بزرگی در جهان هستند که به‌واسطۀ مجموعه‌‌ای از روش‌‌های حکومت‌‌داری و هنجارهای اجتماعی نادرست، تصمیم گرفته‌‌اند عملاً مردم خود را در شرایطی قرار بدهند که زندگی‌‌های به‌‌شدت کوتاه‌‌تر و ناسالم‌‌تری داشته باشند». به گفتۀ گرین‌استون، جایگزین کردن انرژی‌‌های پاک‌‌تر و اجرای سخت‌گیرانۀ اقدامات تضمین‌‌کنندۀ کیفیت هوا در نیروگاه‌‌های موجود، آلودگی هوا را در بسیاری از کشورهای جهان کاهش داده است.
این گزارش همچنین تخمین زده است که اگر کشورهای مختلف سطح آلودگی هوایشان را به معیارهای مورد تأیید سازمان جهانی بهداشت برسانند، چه تعداد سال اضافی به طول عمر مردم این کشورها اضافه خواهد شد. به‌‌عنوان‌‌مثال، در هند این رقم 5.9 سال است. پژوهشگران می‌‌گویند که در شمال این کشور، 480 میلیون نفر حجمی از آلودگی را تنفس می‌‌کنند که 10 برابر بیشتر از هر جای دیگری در این جهان است. کاهش میزان آلودگی هوا 5.4 سال به طول عمر مردم بنگلادش و نپال و 3.9 سال نیز به طول عمر مردم پاکستان اضافه خواهد کرد.
در این گزارش آمده است که در نواحی غربی و مرکزی قارۀ آفریقا، تأثیر آلودگی ذرات معلق بر متوسط طول عمر افراد با تأثیر ایدز و مالاریا بر آن قابل‌مقایسه است اما بسیار کمتر موردتوجه قرار می‌‌گیرد. مثلاً، به‌‌طور متوسط هر فرد ساکن دلتای نیجر نزدیک به شش سال از عمر خود را به دلیل آلودگی هوا از دست می‌‌دهد و هر فرد نیجریه‌‌ای نیز به همین دلیل به‌‌طور متوسط 3.4 سال کمتر عمر می‌‌کند.
دولت چین در سال 2013 برنامه‌‌ای موسوم به «نبرد علیه آلودگی» را آغاز کرد که سطح آلودگی هوای این کشور را به میزان 29 درصد کاهش داد. پژوهشگران می‌‌گویند درصورتی‌‌که این کاهش مستدام باشد به این معنی است که به‌‌طور متوسط 1.5 سال به طول عمر مردم چین اضافه خواهد شد. به‌‌علاوه، این برنامه اثبات خواهد کرد که اقدام سریع و فوری در این زمینه ممکن است.
گرین‌استون می‌‌گوید: «در اغلب بخش‌‌های جهان، زغال‌‌سنگ دلیل اصلی این مشکل است. اگر هزینه‌‌هایی که مصرف زغال‌‌سنگ به سلامت انسان تحمیل می‌‌کند در قیمت آن لحاظ می‌‌شد، آن‌وقت زغال‌‌سنگ تقریباً در تمام بخش‌‌های جهان کاملاً از صحنۀ رقابت حذف می‌‌شد.»
میزان آلایندگی گاز طبیعی به‌‌طور قابل‌‌ملاحظه‌‌ای از زغال‌‌سنگ کمتر است و ژاپن در ماه ژوئن اعلام کرد که 10 میلیارد دلار به پروژه‌‌های کربن‌‌زدایی از انرژی‌‌ها در کشورهای آسیای جنوب شرقی، ازجمله احداث و تجهیز نیروگاه‌‌های گازی، کمک خواهد کرد؛ اما سوزاندن گاز همچنان منجر به گرمایش جهانی خواهد شد و کریستینا فیگرز، از مقامات پیشین سازمان ملل متحد در حوزۀ تغییرات اقلیمی، اخیراً گفته است: «اجازه دهید با صراحت بگویم، گاز جایگزینی برای زغال‌‌سنگ نیست، سوخت مرحلۀ گذار هم نیست. اگر واقعاً می‌‌خواهیم تا سال 2050 به وضعیت کربن‌‌خنثی برسیم، سرمایه‌‌گذاری‌‌های جدید در حوزۀ گاز باید بلادرنگ متوقف شود.»
این گزارش از پژوهشی استخراج شده است که به مقایسۀ نرخ مرگ‌‌ومیر افراد در نواحی مختلف کرۀ زمین از لحاظ میزان آلودگی هوا پرداخته است. در این مطالعه، مشکلات و بیماری‌‌های قلبی و ریوی به‌‌عنوان اصلی‌‌ترین دلیل مرگ زودهنگام افراد در نظر گرفته شده است. در ضمن، این مطالعه آلودگی ریزذرات معلق را مبنا قرار داده است اما به‌‌احتمال‌‌زیاد، تأثیرات حاصل از دیگر آلاینده‌‌ها را نیز شامل می‌‌شود چراکه تمامی این آلاینده‌‌های دیگر نیز معمولاً در همان مناطق زیاد هستند. تخمین میزان آلودگی هوا در بخش‌‌های مختلف جهان نیز بر اساس داده‌‌های ماهواره‌‌ای انجام شده است.
این مطلب ترجمۀ مقاله‌‌ای است با عنوان
“Air pollution is slashing years off the lives of billions, report finds”
و به قلم دامیان کارینگتون، دبیر بخش محیط‌‌زیست گاردین، که در تاریخ 1 سپتامبر 2021 در این وب‌‌سایت منتشر شده است.
