به گزارش اصفهان زیبا؛ این روزها که سال 1402 به لحظات پایانی خود نزدیک می شود، مروری بر اتفاقات و رویدادهای یک سال گذشته نشان می‌دهد حال شهرمان چندان خوب نیست! اصفهان که روزگاری به‌عنوان سرآمد شهرهای ایران شناخته می‌شد، اکنون به مسائل متعددی دچار است؛ از معضلات زیست‌محیطی نظیر خشک‌سالی، فرونشست و آلودگی هوا تا شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی که در قالب هایی همچون حاشیه‌نشینی، اعتیاد و فقر خود را نشان می‌دهد.
تنها در همین یک سال نام اصفهان در چندموضوع به صورت شاخص در کشور مطرح شد:
1- فرونشست: شدیدترین میزان فرونشست در اصفهان دیده می‌شود و این مقدار نه تنها در دشت‌های استان، بلکه در پهنه شهر اتفاق افتاده و موجب تخلیه بعضی از مناطق مسکونی شهر شده است. در سال 1402 تخریب آثار و بناهای تاریخی اصفهان نظیر مسجد سید پیامدهای پدیده فرونشست را وارد مرحله جدیدی کرد.
2- آلودگی هوا: آلودگی هوا که در یک‌دهه گذشته به یکی از مسائل مهم کلان‌شهرهای ایران تبدیل شده، در 1402 زودتر از سال‌های گذشته آغاز شد و این بار نه فقط در زمستان، بلکه از میانه پاییز هوای شهر اصفهان را فراگرفت. درواقع شروع آلودگی هوا پیش از مصرف مازوت در نیروگاه‌ها نشان داد معضل هوای این شهر مزمن‌تر از آن است که تنها با رفع یک عامل برطرف شود.
3-مهاجرت: وجود معضلات زیست محیطی باعث شده در 1402 مهاجرت از اصفهان به خارج از اصفهان شدت گیرد؛ به طوری که بعضی از مسئولان شهرهای شمال ایران نسبت به این وضعیت اظهار نگرانی کردند.
به این سه‌مورد می‌توان موارد زیاد دیگری اضافه کرد که پیامدهای آن شاید تاکنون چندان علنی نشده و در صورت بهبودنیافتن شرایط می‌تواند اوضاع اصفهان را وخیم‌تر کند. مجموعه این مسائل در مرتبه‌ای بالاتر چهره اصفهان را به‌عنوان شهری برای زندگی مخدوش کرده و بیم آن می‌رود که با تغییر تصویر اصفهان در ذهن مردم، روند افول اصفهان آغاز شود؛ چنانکه با بررسی تاریخ این شهر نمونه‌هایی از این افول در چند مقطع تاریخی دیده می‌شود.
از طرف دیگر، پیگیری مسائل اصفهان و ریشه‌یابی آن لاجرم ما را با تصمیم‌هایی اشتباه از سوی مسئولان در سطوح گوناگون مواجه می‌کند. اشتباه بزرگ آن است که تصور کنیم این اختلال در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری برطرف شده و اکنون عزمی جزم برای برطرف‌کردن مشکلات اصفهان به وجود آمده است. در همین زمینه می‌توان به سه‌مورد شاخص در 1402 اشاره کرد:
1- افتتاح پروژه غیرقانونی بن‌بروجن: با افتتاح این پروژه به برداشت‌های غیرقانونی از زاینده‌رود، 50 میلیون مترمکعب اضافه شد. این مقدار برداشت که برای گسترش صنعت در استان‌های مجاور انجام شده، معضل خشک‌سالی و فرونشست در اصفهان را بیش از پیش تشدید می‌کند.
2- توسعه پالایشگاه اصفهان و فولاد مبارکه: با وجود تشدید آلودگی هوا در اصفهان، توسعه پالایشگاه در شمال اصفهان و فولاد مبارکه در غرب این شهر با قدرت در حال انجام است. در این زمینه ظاهرا مطالبه بعضی از مسئولان و نخبگان اصفهان جهت توقف این روند نتیجه‌ای نداشته است.
3- تصویب ساخت شهر جدید در اصفهان: در حالی که دشت اصفهان‌برخوار رکورددار بیشترین میزان فرونشست در کشور است، در سال 1402 ساخت شهر جدید در این دشت موردموافقت وزیر راه و شهرسازی قرار گرفت و به گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان، مصوبه شورای برنامه‌ریزی و شورای عالی شهرسازی نیز برای این تصمیم اخذ شده است. شهر جدید نه تنها در مکانی ساخته می شود که بیشترین میزان فرونشست را داراست، بلکه قرار است 40 تا 50هزار خانوار در آن ساکن شوند؛ مسئله‌ای که به تشدید معضل کمبود آب در اصفهان منجر خواهد شد.
به این ترتیب آشفتگی منحصر در احوال اصفهان نیست و نظامِ تصمیم و سیاست‌گذاری را نیز دچار اختلال کرده است. به نظر می رسد این اختلال بیش از هر چیز ناشی از عدم فهم صحیح مسئله توسط سیاست‌گذار و وجود تعارض منافع میان بازیگران و نقش‌آفرینان اصفهان است؛ به همین دلیل طرح صحیح مسائل، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی اصفهان مهم‌ترین رسالت رسانه‌های این شهر است. در مرحله بعد، اتخاذ تصمیم مناسب و رسیدن به راهکارهای مؤثر، وظیفه مسئولان و نخبگان است. روزنامه «اصفهان‌زیبا» در سال 1402 با فهم این رسالت تلاش کرد بدون درگیرشدن در حاشیه‌های زائد، تمرکز خود را بر مسائل مهم و اساسی شهر اصفهان قرار دهد؛ به همین دلیل در یک نگاه کلی، روزنامه از انتشار اخبار رسمی به سمت تولید تحلیل‌ها و نقدهای مسئله‌محور حرکت کرد.
با توجه به وجود کنشگران و نقش‌آفرینان متعدد در عرصه‌های مختلف اصفهان، لازمه طرح صحیح مسائل این شهر به دور از اغراض مادی و معنوی، رفع انحصار رسانه‌ای است؛ چرا که رسانه در این میان نه تنها به عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران اصفهان نقش‌آفرینی می‌کند، بلکه خود می‌تواند نظام تصمیم را به سمت صحیح یا غلط سوق دهد؛ به همین منظور توسیع گستره خبرنگاران و نویسندگان در دستور کار «اصفهان‌زیبا» قرار گرفت.
شناسایی، معرفی و ارائه چهره‌های اصیل اصفهان در حوزه‌های گوناگون، سیاست دیگری است که «اصفهان‌زیبا» برای طرح صحیح مسائل اصفهان در پیش گرفته است. ویژه نامه «سال اصفهان‌زیبا» که هم‌اکنون در دست شماست، با دغدغه ارائه تصویری کل‌نگر از مسائل، فرصت‌ها و تهدیدهای اصفهان توسط همکاران من در گروه‌های مختلف «اصفهان‌زیبا» تهیه شده و می‌خواهد مخاطب خود را در فهم دقیق و صحیح مسائل اصفهان در حوزه‌های گوناگون یاری دهد. امیدواریم مسئولان و نخبگان اصفهان پس از مطالعه این ویژه‌نامه، با نگاهی جامع و دقیق بتوانند تصمیم‌هایی صحیح برای نجات اصفهان و برون‌رفت از مشکلات آن اتخاذ کنند.
