به گزارش اصفهان زیبا؛ بررسی‌ها و گزارش‌های هواشناسی، حاکی از این است که اصفهان تا پایان شهریور درگیر پدیده گردوغبار خواهد بود تا ریه‌های اصفهانی‌ها که تا همین چند وقت پیش و در فصل زمستان پر بود از مازوت و آلودگی‌های ناشی از تردد خودروها و فعالیت مراکز صنعتی، حالا مملو از گردوغبار و ریزگردها شود و دم و بازدم را سخت‌تر کند.
آلودگی هوای اصفهان، موضوع تازه‌‌ای نیست و سال‌هاست که به سوژه‌ای نخ‌نما و تکراری برای رسانه‌ها تبدیل شده است و تا توانسته‌اند از آن گفته‌اند و نوشته‌‌اند؛ هرچند گوش شنوایی برای شنیدن و عزم جزم کردن برای رفع این مشکل هنوز پیدا نشده است.
فرقی نمی‌کند سرما باشد یا گرما؛ سایه سیاه آلودگی همیشه بالای سر آسمان اصفهان جا خوش کرده و قصد رفتن ندارد، فقط این نوع آلودگی است که در فصول مختلف عوض می‌شود و هر بار به‌نوعی برای شهروندان مشکل می‌آفریند و خیلی‌هایشان را هم روانه بیمارستان‌ها می‌کند.
حالا تابستان شده و همراه با افزایش دما گردوغبارها نیز سروکله‌شان پیدا شده است تا به نفس‌های اصفهانی‌ها آغشته شود و جانشان را به لب برساند.
گزارش‌ها حاکی از این است که از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۲۲ روز ناسالم به علت گردوغبار در اصفهان را پشت سر گذرانده‌ایم و با استمرار وضعیت کنونی و گرم‌تر شدن هوا قطعا تعداد روزهای آلوده‌‌ای که قرار است در ماه‌های آینده پشت سر بگذرانیم هم بیشتر خواهد شد و این مسئله را مسئولان اصفهانی‌بارها گوشزد کرده‌اند؛ هرچند البته آن‌ها نگفته‌اند که برای پیشگیری از پیامدهای این مسئله چه تدبیری قرار است به کار ببرند!
دلایل افزایش پدیده گردوغبار در اصفهان در فصل گرما را حالا دیگر همه می‌دانند؛ علت‌‌هایی که وقتی نوبت به شمارش آن‌ها می‌شود، خشکی زاینده‌رود و گاوخونی و تبدیل‌شدن آن به کانون گردوغبار در صدر قرار می‌گیرد و انگشت همه به سمت‌وسوی آن دراز می‌شود؛ رودی که خیلی سال است صدای مداوم آن در لابه‌لای شهر طنین‌انداز نشده است و اگرچه وعده‌وعیدهای زیادی در رابطه با جاری شدن و احیای گاوخونی شنیده‌ایم و گوشمان را به آن عادت داده‌ایم، اما دیگر چه کسی است که نداند، قرار نیست اتفاق خاصی دراین‌باره بیفتد و گاوخونی احیا شود!
۳ میلیون و ۲۰۰ هکتار در اصفهان، یعنی 32 درصد مساحت استان اصفهان به علت اقلیم خشک و نیمه‌خشک و شرایط کم بارش جزو مناطق کویری و بیابانی است که گفته می‌شود، کانون‌های فرسایش بادی پدیده خیزش گردوغبار در مناطق کویری کاشان، آران وبیدگل، نطنز، نائین، اردستان، میمه، خوروبیابانک و شرق استان فعالیت ریزگردها را تشدید می‌کند.
آلودگی، اما نفس‌های اصفهانی‌ها را آغشته به گردوغبار کرده است و البته که تمامی هم ندارد!
بررسی‌های یک بازه ده‌ساله نشان می‌دهد که کلان‌شهر اصفهان به‌طور میانگین هر 9 روز با یک پدیده گردوغبار رو‌به‌رو بوده است؛ البته این فقط شهر اصفهان نیست که در روزهای گرم تابستانی با این پدیده مواجه می‌شود؛ بلکه از مجموع 28 شهرستان استان اصفهان، 14 شهرستان درگیر پدیده بیابان‌زایی است.
اصفهان، اما در معرض هجوم گردوغبارهایی که از کشورهای همسایه به آن نفوذ می‌کنند نیز هست و تحت‌تأثیر آن قرار می‌گیرد؛ کانون‌های گردوغباری که از شمال عراق و عربستان بلند می‌شوند و به زبانه‌های آن به سمت اصفهان کشیده می‌شوند.
در این میان، استان‌های همسایه نیز در افزایش گردوغبار اصفهان نقش دارند و شواهد نشان می‌دهد که گاهی منشأهای خارج از استان مانند هم‌مرزی با کویرهای سمنان و قم و خراسان جنوبی دارد.
متهمان آلودگی این روزهای اصفهان، اما فقط این موارد نیستند؛ بلکه منصور شیشه‌فروش که مدیرکل مدیریت بحران استانداری است در گفت‌وگو با رسانه‌ها انگشت انتقاد به سمت معادنی گرفته است که به تولید گچ و آجر مشغول هستند: «این معادن که بیشتر در منطقه سجزی، فساران و برخوار فعالیت می‌کنند، با وزش باد و برهم‌زدن خاک باعث تشدید گردوغبار و ایجاد کانون‌های درون‌استانی می‌شوند.»
پس چه می‌توان کرد؟ برای جلوگیری از افزایش پدیده گردوغبار راهکارهای زیادی پیشنهاد یا اجرایی شده است. همچنین بایدها و نبایدهایی هم از سوی مسئولان مطرح شده است؛ راهکارهایی که البته به نظر می‌رسد به کار بستن آن‌ها چندان موفق نبوده است؛ وگرنه سال‌به‌سال نباید شاهد بدتر شدن وضعیت اصفهان و اصفهانی‌ها باشیم!
چه راهکارهایی؟ مثلا اینکه مدام گفته می‌شود، اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی تسریع شود و سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور زودتر اعتبارات را به منابع طبیعی دهد و سازمان جنگل‌های کشور باید اقدامات لازم را برای کنترل بیابان در استان‌های مجاور انجام دهد.
در اصفهان، سه میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار بیابان وجود دارد که از این میزان، یک‌میلیون‌و‌پانصد هزار هکتار کانون‌های بحرانی فرسایش بادی است.
گزارش‌ها حاکی از این است که سال ۱۳۸۱ وسعت کانون‌های بحران فرسایش بادی استان اصفهان ۷۳۶هزار هکتار بود؛ اما اکنون به بیش از یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار رسیده است و مناطق تحت تأثیر این کانون‌های بحرانی گردوغبار نیز ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار مساحت دارد.
این در حالی است که میزان خسارت این کانون‌ها به منابع زیستی و اقتصادی اصفهان اکنون حدود ۴۰۰ میلیارد تومان است که ۹۰ درصد از این مبلغ در کانون‌های محور انارک به نائین و محور دشت سجزی به استان تحمیل می‌شود.
بیابان‌ها روزبه‌روز در حال گسترش هستند و این روند با سرعت باد در اصفهان رو به افزایش است؛ به‌طوری‌که بررسی‌ها نشان می‌دهد، طی ۲۰ سال اخیر، سالانه حدود ۴۵ هزار هکتار به مساحت کانون‌های بحران فرسایش بادی اصفهان افزوده شده که به‌طور عمده ناشی از تغییر اقلیم و کاهش بارندگی است.
بیابان‌ها گسترش می‌یابند، اما اعتبار و بودجه مقابله با بیابان‌زایی نیز از آن طرف آب می‌رود.
به گفته حسینعلی نریمانی، معاون اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان به «مهر» رقم اعتباری که برای مثال برای طرح‌های مقابله با بیابان‌زایی به استان اصفهان داده می‌شود، در سطح ۳۵۰ هکتار در سال است که مساحتی حدود ۳.۵ در یک کیلومتر می‌شود؛ درحالی‌که تنها یکی از کانون‌های ما حدفاصل نائین تا انارک ۷۰ کیلومتر است؛ از این رو نمی‌توانیم بودجه‌های استانی را در کانون‌های بین‌مرزی هزینه کنیم.
معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان با اشاره به اینکه اصفهان تحت‌تأثیر کانون‌های گردوغبار استان‌های سمنان، قم و خراسان جنوبی و یزد است، خاطرنشان کرد: اگر کمیته‌ای در مجلس تشکیل و ردیف اعتباری مستقل برای گردوغبار مثل دریاچه ارومیه تعریف شود و اعتباری به غیر از اعتبارات سازمان منابع طبیعی برای مقابله با این پدیده در نظر بگیرند. این پروژه بزرگ است و اینکه یک استان انجام دهد از اختیار اصفهان خارج است.
همه این‌ها، اما نشان می‌دهد که گردوغبار همچنان و به روال سال‌های پیش، میزبان اصفهانی‌ها خواهد بود و همان‌طور که شهروندان زمستان گذشته را با آلودگی طی کردند، تابستانشان را هم باید با همراهی گردوغبارها پیش ببرند!
